Jak rozwija się mowa dziecka i jak ją wspierać?

Choć Twoja pociecha będzie się z Tobą komunikować już od pierwszych chwil swojego życia, to pierwsze dźwięki, które wydaje, nie są jeszcze świadomymi głoskami ani sylabami, nawet jeśli czasem tak brzmią. Przed brzdącem jeszcze długa droga do nauki mówienia. Jak ona przebiega?

Rozwój mowy dziecka krok po kroku

W rozwoju mowy dziecka można wyróżnić kilka ważnych etapów:

1. Okres melodii. Trwa od urodzenia do ok. 12 m.ż. dziecka i polega przede wszystkim na ćwiczeniu narządów artykulacyjnych, czyli krtani, gardła, języka i buzi. Jak zatem maluch trenuje. Na początku… krzycząc! W ten właśnie sposób, nie znając innego systemu komunikacji, informuje Cię o swoich potrzebach. Potem zaczyna głużyć i gaworzyć, przygotowując swoje narządy do wymawiania konkretnych głosek. Ok. 7.-8. m.ż. dziecko potrafi już doskonale rozróżnić różne tony głosu i związane z nim emocje. Dwa miesiące później zaobserwujesz, że brzdąc z upodobaniem powtarza zasłyszane dźwięki, sylaby czy pojedyncze słowa. To tzw. echolalie. Maluch zaczyna też łączyć dany dźwięk (np. słowo „pies”) z konkretnym desygnatem (czyli w tym wypadku konkretnym zwierzęciem). Pierwszego słowa możesz spodziewać się w okolicach pierwszych urodzin dziecka.

2. Okres wyrazu. Trwa od 1. do 2 r.ż. To bardzo intensywny okres rozwoju mowy dziecka. Maluch rozumie już wtedy znacznie więcej, niż potrafi powiedzieć. Brzdąc wymawia już wszystkie samogłoski i wiele spółgłosek, z których zaczyna tworzyć proste sylaby. Na początku są to wyrazy dźwiękonaśladowcze, czyli onomatopeje, takie jak np. dźwięki, które wydają zwierzęta: mu, chau-chau, miau. Pojawiają się też pierwsze proste wyrazy, zazwyczaj złożone z dwóch takich samych sylab, w tym upragnione: mama, tata czy baba. Początkowo dziecko może upraszczać wymawiane słowa, ucinając ich końcówkę lub początek, czyli np. mówiąc „da” zamiast „daj” czy „eszcze” zamiast „jeszcze”. Rozwój zasobu słownictwa w tym okresie następuje bardzo szybko i idzie w parze z równie intensywnym rozwojem w sferze ruchowej i poznawczej. Dlatego w tym czasie z pewnością przyda się Wam Edukacyjna Stacja Szczeniaczka Pierwsze Słówka. Zabawka nie tylko sprawi każdemu maluchowi mnóstwo radości, ale dzięki 3 poziomom zabawy, okaże się bardzo pomocna przy nauce mówienia! Pierwszy z poziomów to odkrywanie – brzdąc, wciskając guziki i umieszczając klocki na czytniku, usłyszy piosenki i wypowiedzi pomagające w nauce pierwszych słówek. Drugi poziom ma za zadanie zachęcić malucha do odnajdywania liczb oraz kształtów, a każda zakończona sukcesem próba będzie nagrodzona. Trzeci etap zabawy polega naśladowaniu – coraz starsze dziecko może wykorzystać poznane zwroty. Edukacyjną Stację Szczeniaczka Pierwsze Słówka idealnie uzupełniają klocki „Pierwsze słówka” od Fisher-Price. Zestaw zawiera 10 klocków z różnymi motywami – w zależności od wybranego zestawu: zwierząt, cyfr, kształtów i jedzenia. Dzięki nim dziecko pozna pierwsze słowa i dowie się wielu rzeczy o świecie. Po włożeniu klocków do Edukacyjnej Stacji Szczeniaczka Pierwsze Słówka Ucz się i śmiej! zabawka odtwarza wypowiedzi i dźwięki dostosowane do poziomu nauki dziecka. Sprzyja to tworzeniu powiązań między widzianymi przedmiotami a słyszanymi słowami. Dzięki temu maluch łatwiej zamieni gaworzenie w pierwsze słowa.

3. Okres zdania. Trwa od 2. do 3. r.ż. W tym czasie malucha nadal doskonali umiejętności artykulacyjne oraz poszerza swój zasób słownictwa, a nawet zaczyna wykorzystywać je do tworzenia prostych zdań. Najpierw pojawiają się zdania twierdzące, a potem pytające i przeczące. Maluch może nadal mieć kłopoty z wypowiadaniem niektórych głosek i upraszczać sobie artykulację, wymieniając je na łatwiejsze do wypowiedzenia. Jednak mowa maluch jest już właściwie w pełni zrozumiała nie tylko dla jego najbliższych, lecz także reszty otoczenia. Na tym etapie rozwoju najlepszym przyjacielem Twojego dziecka, który pomoże mu rozwijać nie tylko mowę, lecz także inne umiejętności, będzie również sympatyczny robocik BeBo lub jego koleżanka Bella. BeBo i bella śpiewają i mówią po polsku. Co więcej, pozwalają też nagrać zdanie wypowiedziane przez rodzica lub malucha i przetwarza je na ciekawą, rytmiczną piosenkę! Rozpocznijcie wspaniałą taneczną zabawę, naciskając brzuszek BeBo i Belli lub przyciski na ich stopie i uruchamiając nowoczesną muzykę, ciekawe rytmy, zabawne piosenki edukacyjne oraz kołyszący taniec zabawki. Ponadto BeBo i Bella zachęcają dzieci do ruchu i tańca oraz wprowadzają malucha w świat literek, kolorów, liczenia i związków przyczynowo-skutkowych.

4. Okres mowy swoistej. Trwa od 3. do ok. 7. r.ż. Maluch nadal doskonali swoje umiejętności językowe – zarówno artykulacyjne, jak i gramatyczne. Chociaż nadal może popełniać sporo błędów w wymowie i konstruowaniu zdań, to jego wypowiedzi są coraz bardziej złożone i coraz doskonalsze.