Halo, tu jestem! – Nawiąż kontakt z dzieckiem

Pierwsze półrocze Noworodek porozumiewa się jedynie krzykiem. Uważnie słucha, najbardziej interesuje go ludzki głos (zwłaszcza twój). W drugim albo w trzecim miesiącu życia zaczyna gruchać (głużyć), czyli wypowiadać głoski „aaa”, „eee”, „uuu”, „ehhhr”. Testuje w ten sposób swoją krtań, gardło, język itd. Dziecku, które nie ukończyło jeszcze sześciu miesięcy, spodoba się: Łaskotanie policzka, dotykanie ust, noska, np. własnym nosem. Rób to przy każdej okazji. Takie zabawy prowokują do śmiechu, ale też uwrażliwiają buzię malca. Szukanie źródła dźwięku. Włącz muzykę, ustaw w pobliżu tykający zegar, odkręć kran... i zapytaj: „Ojej, a co to?”. Dzięki takim zabawom malec uczy się skupiać uwagę na dźwiękach. Z czasem zaczyna odwracać główkę w kierunku ich źródła. Tulenie, kołysanie, całowanie stópek, rączek. Możesz spytać: „A co to ma wspólnego z nauką mowy?”. Bardzo dużo! Dzięki pieszczotom maluszek wie, że otaczają go przyjazne istoty. Przedrzeźnianie. Malec ziewa? Ziewaj i ty. Wysunął język? Zrób to samo! Z czasem i on zacznie cię naśladować. Rozmowa. Opowiadaj malcowi, co się dzieje tu i teraz („Teraz zakładamy śpioszki”). Bobas nie rozumie ani słowa, ale dzięki temu poznaje rytm ludzkiej mowy. Reaguje także na ton głosu, dlatego mów do niego serdecznie. Ale dopuszczaj dziecko do głosu. Odpowie ci po swojemu. I reaguj na jego zaczepki. Rozmawiaj ze smykiem twarzą w twarz – dzięki temu widzi, jak poruszają się twoje usta, język. Nie zniekształcaj wyrazów, nie mów: „Dzidzia lobi psipsi”. Ale jeśli „coś” każe ci powtarzać te same wyrazy („To wróbelek. Wróbelek jest ładny?”), rozciągać głoski („pieeseek”), mówić powoli, wyraźnie, rób to. Rozśmieszanie. Łaskocz, parskaj, kiwaj...

Gaworzenie to jeden z etapów rozwoju mowy. Niemowlę przechodzi przez nie gładko i bez wysiłku, i to na długo przed tym, gdy zacznie mówić. Zanim z ust swojego malucha usłyszysz pierwsze słowa, przejdzie solidny trening: będzie głużyć i gaworzyć. Podpowiadamy, jak to rozpoznać i jak odróżnić gaworzenie od głużenia. Spis treści: Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć? Gaworzenie a głużenie: różnice Czy gaworzenie to prawdziwa mowa? Co robić, jeśli dziecko nie gaworzy? Niemowlę przestało gaworzyć Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć? Rodzice na określenie pierwszych dźwięków wydawanych przez dziecko zwykle używają określenia – gaworzenie. Jednak nie wszystkie zabawne niemowlęce „przemowy” można określić w ten sposób. Gaworzenie to wczesny etap rozwoju mowy, który następuje po głużeniu. Pojawia się zwykle dopiero w 2. półroczu życia niemowlaka (około 5-6. miesiąca, a najpóźniej w 10. miesiącu). Dźwięki, które dziecko wydaje, zanim zacznie gaworzyć, nazywa się głużeniem. Spa - „Akademia Młodych Rodziców” Gaworzenie a głużenie: różnice Gaworząc, dziecko świadomie wypowiada różne głoski i nieporadnie próbuje naśladować to, co do niego mówisz. Chętnie ćwiczy ułożenie warg odpowiednie dla poszczególnych dźwięków. Jak rozpoznać gaworzenie? Bardzo prosto. U gaworzącego niemowlaka usłyszysz ciągi sylab, np.: ta-ta-ta, ba-ba-ba lub ta-ba-ma (dziecko może powtarzać tę samą sylabę lub łączyć ze sobą różne). Natomiast głużenie, nazywane również gruchaniem, to gardłowe dźwięki: grr, tli, kli, gla, które można usłyszeć dość szybko – już mniej więcej pod koniec 2. miesiąca życia. Głużenie jest niezależne od dziecka i nie służy komunikacji. To nieświadome ćwiczenie narządów mowy, które zwykle przechodzi płynnie w gaworzenie....

Po porodzie maluszek odkrywa bogactwo tonów oraz brzmień. Już od pierwszych chwil reaguje na natężenie i melodię wypowiadanych słów. Podniesiony i zirytowany ton może doprowadzić go do łez, które szybko obeschną, gdy łagodnym głosem zanucisz mu kołysankę. Jak noworodek słyszy otaczający go świat? Noworodek reaguje na zbyt głośne dźwięki tzw. odruchem Moro , który polega na odwiedzeniu rączek, a potem „objęciu” klatki piersiowej. Zaciska też powieki albo po prostu płacze – ze strachu. Boi się hałasu, tym bardziej że odbija się on wielokrotnym echem. Postaraj się zatem, by otaczały go jedynie kojące, stłumione dźwięki – ale nie całkowita cisza. Różnorodne bodźce słuchowe sprzyjają tworzeniu się nowych połączeń nerwowych w mózgu związanych ze słuchem i stymulują ich rozwój. Dlatego, owszem, ścisz radio, ale go nie wyłączaj. Mów półgłosem, ale nie szeptem. Nie chodź wokół malca na palcach. Niemowlę szybko się uczy codziennych odgłosów – buczenia odkurzacza, brzęku naczyń w kuchni –  i uspokaja się, słuchając tej codziennej domowej muzyki. Czy wiesz, że... Mózg czteromiesięcznego niemowlęcia jest już na tyle rozwinięty, że umie zignorować niepotrzebne dźwięki i wyodrębnić te, na których maluch się skupia? Dużo lepiej rozpoznaje również niższy głos taty. Noworodek uwielbia słuchać mamy Szum twojej krwi i rytm serca kołysały maleństwo do snu jeszcze przed porodem. Umiało ono rozpoznać twój głos w trzecim trymestrze ciąży. Naukowcy potwierdzają, że kołysanki śpiewane przez mamę maluszkowi w brzuchu uspokajają go, gdy już pojawi się na świecie. Śpiew i czytanie na głos pomaga noworodkowi nauczyć się melodii ojczystego języka i zaznajomić się z maminym tembrem głosu. Trzy- lub czteromiesięczne niemowlę, słysząc mamę, umie ją „zlokalizować”: ucieszone odwraca głowę...