Buzia bez niespodzianek

PLEŚNIAWKI Chyba każde niemowlę miało je przynajmniej raz. To białe plamki lub nalot wewnątrz jamy ustnej, policzków albo na języku, który nie schodzi po potarciu palcem. Choroba nie jest groźna.
Co je wywołuje? Pleśniawki to zmiany zapalne na błonach śluzowych jamy ustnej, wywołane przez drożdżaki Candida albicans. Noworodki mogą zarazić się od mamy w czasie porodu, u starszych niemowląt przyczyną bywa leczenie antybiotykiem lub brudne rączki. Chory maluch może być niespokojny lub tracić apetyt.
Kiedy do lekarza? Jeśli małe dziecko nie chce jeść lub pić z powodu bolesnego podrażnienia jamy ustnej.
Leczenie. Najczęściej polega na pędzlowaniu wnętrza buzi kilka razy dziennie wodnym roztworem gencjany. Lekarz może też zalecić przeciwgrzybiczy lek (np. Nystatynę) i odpowiednie postępowanie przy pielęgnacji.

AFTY
To drobne, bolesne wykwity na błonie śluzowej wewnątrz buzi dziecka. Powodują dyskomfort i ból, lecz na szczęście zwykle samoistnie goją się po około siedmiu dniach.
Jak je poznać? Mają biały kolor, lecz w odróżnieniu od pleśniawek otacza je czerwona obwódka. Pojawiają się na wewnętrznej stronie policzków, podniebieniu lub języku i zwykle mają wielkość ziarenka soczewicy.
Skąd się biorą? Mogą pojawić się przy opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej, zapaleniu gardła wywołanym przez wirusy, np. Coxsackie. Mogą też być jednym z objawów obniżenia ogólnej odporności, ale czasem pojawiają się po prostu po drobnym urazie, np. przypadkowym ugryzieniu się w policzek.
Kiedy do lekarza? Gdy malec nie chce pić lub jeść.
Leczenie. Objawowe, łagodzące ból. Można stosować preparaty takie jak Aphtin, Tantum Verde.

BRZYDKI ZAPACH Z BUZI
Zdarza się nawet małym dzieciom. Najczęściej spowodowany jest niewłaściwą higieną i pozostającymi w buzi malca resztkami pokarmu. Ale są też inne powody.
Higiena. Dziąsła niemowlęcia trzeba przecierać gazikiem zmoczonym w wodzie. Malcowi, który ma już ząbki, należy je regularnie myć szczoteczką i pastą dla dzieci.
Próchnica. Problemy z ząbkami także mogą powodować brzydki zapach. Małe dzieci powinny chodzić do stomatologa co kilka miesięcy. Zasypianie z butelką w buzi, picie słodzonych napojów – to główni winowajcy zepsutych ząbków mlecznych.
Ciało obce w nosku. Niemowlęta, zwłaszcza te już samodzielnie przemieszczające się po podłodze, mogą wkładać do noska różne przedmioty, które znajdą, np. koraliki, groszek. Jeśli nie zostaną one szybko wyjęte, dochodzi do zakażenia – pojawia się ropna wydzielina o nieprzyjemnym zapachu, zwykle z jednej dziurki nosa. Ciało obce powinien usunąć laryngolog – nie rób tego na własną rękę.
Infekcje. Angina ropna, opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, ropny katar i inne choroby dróg oddechowych mogą sprawić, że oddech dziecka będzie miał niezbyt przyjemny zapach.
Kiedy do lekarza? Na kontrole do dentysty trzeba chodzić raz na pół roku. Do pediatry zaś, gdy mimo starannej higieny i zdrowych ząbków zapach się utrzymuje. Jak najszybciej, gdy oddech dziecka pachnie acetonem (to objaw nieleczonej cukrzycy) lub gdy podejrzewasz, że włożyło sobie coś do noska.
Uwaga! Brzydki zapach pojawiający się po dłuższym czasie niejedzenia (np. rano) lub u maluchów, które ssą kciuk, jest normalny.
[CMS_PAGE_BREAK]
OPRYSZCZKOWE (AFTOWE) ZAPALENIE JAMY USTNEJ
To nieprzyjemna infekcja wywołana wirusem opryszczki (Herpes). Wirus ten przenosi się drogą kropelkową, a jego nosicielami jest większość ludzi. Zakażenie często nie daje objawów. U małych dzieci występuje zazwyczaj właśnie zapalenie jamy ustnej.
Objawy. To owrzodzenia w jamie ustnej, wysoka gorączka, niechęć do jedzenia i picia spowodowana bólem, nieprzyjemny zapach z ust. Maluch ogólnie źle się czuje, czasami mogą wystąpić wymioty.
Wirus może być groźny dla dzieci o obniżonej odporności (np. wcześniaków, maluchów po chemioterapii). U ogólnie zdrowych objawy zazwyczaj ustępują po około 10 dniach.
Kiedy do lekarza? Natychmiast, jeżeli chore dziecko nie chce jeść ani pić lub już wystąpiły objawy odwodnienia. Bardzo rzadko zdarza się, że wirus atakuje wątrobę lub mózg, ale nie wolno zbagatelizować takich objawów, jak: drgawki, apatia, zażółcenie skóry. W innych przypadkach wizyta u pediatry może zaczekać do następnego dnia.
Leczenie. Pediatra zaleci leki znieczulające miejscowo błonę śluzową i przeciwgorączkowe. W ciężkim przebiegu choroby konieczne mogą się okazać leki antywirusowe (Acyclovir), a jeśli dziecko jest odwodnione, być może będzie musiało zostać kilka dni w szpitalu.
Uwaga! Wirus Herpes pozostaje w organizmie na całe życie. U dorosłych wywołuje opryszczkę wargową (popularnie zwaną zimnem).

GUZEK NA DZIĄŚLE
Niebieski lub purpurowy guzek na dziąśle, zwany też cystą erupcyjną, może pojawić się u niemowlęcia podczas ząbkowania. Choć wygląda poważnie, to jednak zwykle nie jest bolesny i znika samoistnie po wyrżnięciu się ząbka.
Jeżeli guzek boli przy dotyku, należy posmarować go żelem stomatologicznym lub dać dziecku schłodzony gryzaczek. Można podać doraźnie lek przeciwbólowy dla niemowląt (paracetamol lub ibuprofen).
Kiedy do lekarza? Nie ma takiej potrzeby. Guzek zniknie sam, kiedy przebije się ząbek.

Konsultacja: dr n. med. Alicja Karney, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka.