FAS, czyli alkoholowy zespół płodowy – jak się objawia u dziecka?
FAS (ang. fetal alcohol syndrome, czyli alkoholowy zespół płodowy) to termin określający zespół wad, jakimi obarczone jest dziecko matki spożywającej alkohol w ciąży. Objawia się zmianami w wyglądzie fizycznym, ale też zaburzeniami w rozwoju dziecka.
FAS w Polsce diagnozuje się średnio w czterech przypadkach na 1000 urodzeń. Dziecko z FAS obarczone jest wieloma wadami fizycznymi i psychicznymi. Niektóre objawy alkoholowego zespołu płodowego są widoczne gołym okiem – dzieci z FAS mają zazwyczaj małe głowy, wąskie górne wargi, zadarte nosy i nisko osadzone uszy. Nie są to jednak jedyne skutki picia przez matkę alkoholu w ciąży, inne uwydatniają się dopiero z wiekiem dziecka. Niestety wciąż nie wszystkie przyszłe mamy mają świadomość tego, że spożywanie jakiejkolwiek, nawet najmniejszej ilości alkoholu w ciąży, nie jest obojętne dla zdrowia płodu.
Spis treści:
Przyczyny zespołu FAS
Alkohol spożyty przez matkę przedostaje się przez łożysko do płodu. Tam niekorzystnie wpływa na wzrost dziecka oraz na jego układ nerwowy, w tym zwłaszcza na mózg. Spożywany regularnie może nawet doprowadzić do śmierci płodu. Jeśli dziecko przeżyje, rodzi się obciążone wadami, które widać także gołym okiem.
Zobacz także: Co dzieje się z dzieckiem, gdy pijesz alkohol w ciąży? (Film)
Odmiany FAS
Pełnoobjawowy Alkoholowy Zespół Płodowy występuje jedynie u 10 proc. dzieci, u których diagnozuje się FAS. Pozostałe przypadki nieprawidłowości będących skutkiem picia alkoholu w ciąży zalicza się do następujących grup:
1. Częściowy Zespół Alkoholowy (PFAS)
Dziecko ma uszkodzony centralny układ nerwowy, w wyniku czego ma problemy z koncentracją, nauką, nadpobudliwością i agresją.
2. Alkoholowy Efekt Płodowy (FAE)
Zmiany w wyglądzie zewnętrznym nie występują, ale dziecko ma różne problemy rozwojowe.
3. Poalkoholowy Defekt Urodzeniowy (ARBD)
U dziecka występują fizjologiczne anomalie: wadliwa budowa serca, wady w budowie szkieletu i upośledzenie ruchowe.
4. Poalkoholowe Zaburzenia Układu Nerwowego (ARND)
Są to zaburzenia neurologiczne będące skutkiem uszkodzenia układu nerwowego.
Zobacz także: Jakie są skutki stosowania używek w ciąży? Sprawdź, czy wiesz!
Objawy FAS
Alkoholowy Zespół Płodowy objawia się zmianami w wyglądzie dziecka oraz symptomami świadczącymi o uszkodzeniu układu nerwowego.
Wygląd dziecka z FAS
U dzieci dotkniętych Alkoholowym Zespołem Płodowym obserwuje się szereg cech w wyglądzie fizycznym (zwłaszcza na twarzy), które pomagają zdiagnozować tę chorobę. Należą do nich:
- mała, wąska głowa,
- niska masa ciała,
- krótki zadarty nos,
- wąska górna warga,
- opadające powieki,
- krótka szyja,
- mała, cofnięta żuchwa,
- nisko osadzone uszy.
FAS a rozwój dziecka
W miarę upływu czasu u dzieci z FAS obserwuje się różne zmiany w zachowaniu i zaburzenia rozwoju związane z uszkodzeniem układu nerwowego. Nie wszystkie niżej wymienione zaburzenia występują równocześnie:
- zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej,
- zaburzenia równowagi,
- problemy z koncentracją i uczeniem się,
- niski poziom inteligencji,
- ADHD,
- zaburzenia pamięci,
- kłopoty z nawiązywaniem relacji z innymi,
- skłonność do przemocy,
- skłonność do uzależnień,
- depresje, stany lękowe, nerwice.
Zobacz także: Alkohol spożywany PRZED CIĄŻĄ może szkodzić dziecku w przyszłości
Postępowanie w Alkoholowym Zespole Płodowym
Zespół FAS jest nieuleczalny. Można jedynie łagodzić jego skutki, wdrażając jak najwcześniej troskliwą opiekę nad chorym. Dzieci z FAS często wymagają rehabilitacji oraz pracy z psychoterapeutą, psychologiem, a czasami również psychiatrą. Zdarza się, że niezbędna w leczeniu jest pomoc endokrynologa, gastrologa czy kardiologa.
Zobacz także:
- Dzieci z FAS płacą za błędy swoich mam
- Czy palenie w ciąży naprawdę szkodzi?
- Kieliszek wina w ciąży nie szkodzi? Opinia położnej