Gdy dziecko się zakrztusi

Do zakrztuszenia dochodzi wtedy, gdy mały przedmiot albo kawałek jedzenia zamiast do żołądka wędruje do dróg oddechowych: krtani, tchawicy i oskrzeli. To niebezpieczne, bo ciało obce utrudnia, a czasem wręcz uniemożliwia oddychanie. Dlatego gdy maluch nagle zaczyna kaszleć, charczeć i ma kłopoty z oddychaniem, trzeba działać natychmiast. Liczy się każda sekunda. Co trzeba zrobić w takiej sytuacji? Zapytaliśmy o to lekarza pracującego z dziećmi jako anestezjolog, Elżbietę Byrską-Maciejasz, kierownika grupy ds. resuscytacji w pediatrii Polskiej Rady Resuscytacji.

KROK 1
Zachowaj spokój. Tak, to niełatwe, jednak musisz nad sobą zapanować, żeby pomóc maluszkowi.

KROK 2
Zajrzyj do buzi dziecka. Jeżeli widać w niej jakiś przedmiot, spróbuj wyjąć go palcem. Jeśli nie możesz tego zrobić jednym delikatnym ruchem albo nic nie widzisz, nie próbuj manipulować w maleńkiej buzi po omacku, bo wepchniesz go głębiej. UWAGA! Gdy maluch ma gwałtowne duszności, przedmiot jest prawdopodobnie zbyt głęboko (w krtani albo tchawicy), by wyjąć go w taki sposób! Jeśli nie zdołasz wyjąć z buzi malca ciała obcego – patrz KROK 3.

B. Gdy malec sinieje i traci przytomność...
- Jeśli dotąd tego nie zrobiłaś, natychmiast wezwij karetkę.
- Połóż dziecko na plecach, np. podłodze, i udrożnij jego drogi oddechowe: trzymając jedną rękę na czole, odegnij głowę (u niemowląt trzeba to robić delikatnie) i unieś bródkę.
- Sprawdź, czy nie widać ciała obcego i czy nie da się go usunąć jednym palcem.
- Nabierz powietrza, obejmij ustami usta dziecka, zatkaj mu palcami nos (u niemowląt obejmij ustami usta i nos) i wdmuchnij powietrze przez 1–1,5 sekundy. Powtórz to pięć razy. Pamiętaj, dziecko na jeden oddech potrzebuje mniej powietrza niż ty.
- Jeśli klatka piersiowa nie unosi się, skoryguj ułożenie głowy.
- Jeśli pięć prób nie powiodło się, 30 razy uciśnij klatkę otwartą dłonią (niemowlęcą dwoma palcami) tuż powyżej miejsca, gdzie żebra łączą się z mostkiem. Rób to z częstotliwością 100/min.
- Sprawdź jamę ustną, czy nie ma ciała obcego i czy nie uda się go usunąć. Jeśli nie, wykonaj dwa oddechy i kolejne 30 uciśnięć.
- Jeśli uda się usunąć ciało obce albo dziecko zacznie kaszleć lub oddychać, sprawdź czy oddycha prawidłowo. Jeśli tak, ale nadal jest nieprzytomne, ułóż je na boku i czekaj na karetkę.
- Jeśli nie, powtarzaj próby aż do skutku lub przyjazdu karetki.
[CMS_PAGE_BREAK]

KROK 3
Posłuchaj, jak dziecko kaszle. Jeśli robi to głośno, może nabrać powietrza i jest w stanie płakać lub mówić, jest szansa, że wykaszle to, co mu tkwi w gardle. Do tego czasu trzymaj je na rękach główką do góry (niemowlę) lub stój przy nim i zachęcaj do kaszlu (starszy maluch).
Jeżeli jednak kaszle bezgłośnie, nie może oddychać ani płakać albo mówić i/lub sinieje – patrz KROK 4.

KROK 4
Wezwij pogotowie (999 lub 112) i działaj. Podaj swój adres i powiedz dyspozytorowi, co się dzieje, by mógł wysłać odpowiednio wyposażoną karetkę. Do jej przyjazdu ratuj malca sama. Patrz A lub B.
A. Jeśli malec jest przytomny...

W PRZYPADKU NIEMOWLĘCIA
- Usiądź i połóż maleństwo na swoim przedramieniu głową w dół, obejmując dłonią jego bródkę.
- Nadgarstkiem drugiej ręki uderz je mocno pięć razy w plecy między łopatkami – dzięki temu powinno wykrztusić przedmiot.
- Odwróć dziecko na plecy i sprawdź, czy faktycznie to zrobiło. Jeśli nie, pięć razy uciśnij dwoma palcami klatkę piersiową tuż powyżej miejsca, gdzie żebra łączą się z mostkiem. Drugą ręką podtrzymuj główkę.
- Na zmianę uderzaj miejsce między łopatkami i uciskaj klatkę piersiową do czasu, aż przedmiot wypadnie albo dziecko straci przytomność.
(Wtedy patrz punkt B.)

W PRZYPADKU STARSZEGO DZIECKA (PO PIERWSZYCH URODZINACH)
- Pochyl malca głęboko do przodu i pięć razy mocno uderz otwartą dłonią miejsce między łopatkami. Możesz także przełożyć dziecko
w poprzek swoich kolan – będzie ci łatwiej uderzać.
- Jeśli to nie pomaga, uklęknij za nim, pochyl go do przodu i obejmij jego tułów (przełóż ramiona pod jego pachami). Zwiń jedną dłoń w pięść, obejmij ją drugą dłonią i pięć razy mocno uciśnij nadbrzusze (kieruj nacisk do góry i do siebie) w połowie odległości między pępkiem a końcem mostka.
- Rób to na zmianę. Po każdym cyklu pięciu czynności sprawdzaj, czy ciało obce wypadło.