10 ważnych faktów na temat przedszkola Montessori

Przedszkole Montessori oferuje bardzo spójny model wychowania i edukacji dzieci. Metoda wychowania przedszkolnego według włoskiej lekarki i pedagog Marii Montessori znacznie różni się od oferty tradycyjnych przedszkoli. W Polsce jest kilkadziesiąt placówek jej imienia, w tym szkoły i żłobki działające według zasad Montessori. Ta metoda ma zwolenników na całym świecie. Podpowiadamy dlaczego! 

Przedszkole Montessori - zasady:

1. Nacisk na swobodny rozwój przedszkolaków
2. Miejsce, gdzie szanuje się dzieci
3. Dziecko samo decyduje, nad czym będzie pracować
4. Dobra organizacja przestrzeni to podstawa
5. Rola nauczyciela w przedszkolu Montessori
6. Nietypowe zabawki w przedszkolu Montessori 
7. Samodzielność – podstawowa zasada przedszkola Montessori
8. Zajęcia odbywające się w rytmie dziecka
9. Zwierzątko w przedszkolu Montessori
10. Język Porozumienia bez Przemocy

1. Nacisk na swobodny rozwój przedszkolaków

Maria Montessori – autorka słynnej metody przedszkolnego wychowania dzieci – uważała, że głównym zadaniem pedagogiki jest wspieranie spontaniczności i twórczości dziecka. Dlatego w 1907 roku stworzyła Casa dei Bambini (z wł. dom dzieci), żeby umożliwić im wszechstronny rozwój – fizyczny, duchowy, kulturowy i społeczny. Idee zapoczątkowane przez nią są kultywowane do dziś – we współczesnych przedszkolach Montessori. 

2. Miejsce, gdzie szanuje się dzieci

Montessori była przekonana o niezwykłych możliwościach poznawczych dzieci. Uważała, że jeżeli tylko zapewni się im odpowiednie warunki, będą uczyć się same z siebie, bez konieczności stosowania przymusu. Nauczyciel niczego dziecku nie narzuca – nie zmusza go do jedzenia, spania itd. Dziecko ma swobodny wybór, czym będzie się zajmować. Opiekun przedszkolny mu w tym asystuje. 

3. Dziecko samo decyduje, nad czym będzie pracować

Dziecko ma do dyspozycji strefy poświęcone różnym aspektom życia, w których dostępne są materiały rozwojowe ułożone od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Każdy z nich służy do nauki tylko jednej czynności lub pojęcia i jest wyeksponowany na tacy, lub w koszyczku. Nauczyciel jest pośrednikiem między dzieckiem a otoczeniem, z którego ono samo wybiera to, czym chce się zająć. 

4. Dobra organizacja przestrzeni to podstawa

Porządek to bardzo ważna kwestia w przedszkolu Montessori. Dziecko, które ma bardzo jasno wyłożone zasady zachowania i zorganizowaną przestrzeń, czuje się pewnie, nie gubi się i łatwiej się koncentruje na swoich zadaniach. W przedszkolu Montessori wszystkie meble i sprzęty są na wysokości dziecka. Może ono ze wszystkiego skorzystać, nie musząc prosić dorosłego o pomoc w ich podaniu. Sala podzielona jest na 6 stref, w których dziecko rozwija swoje umiejętności i wiedzę w takich dziedzinach, jak:

• życie codzienne,
• kultura i sztuka,
• język,
• matematyka,
• nauka i natura,
• sensoryka (rozwój zmysłów). 

5. Rola nauczyciela w przedszkolu Montessori

Nauczyciel pełni rolę pośrednika, między dzieckiem a otoczeniem, podążając za jego potrzebami. Jeżeli dziecko chce malować farbami, nauczyciel może mu pomóc nałożyć fartuszek, ustawić sztalugę, przynieść wodę z łazienki itp. 

6. Nietypowe zabawki w przedszkolu Montessori 

Nie ma zabawek, jakie spotyka się w tradycyjnych przedszkolach: miśków, kolorowanek, lalek, samochodów. Dzieci mają za to do dyspozycji specjalnie dla nich przygotowane przedmioty użytku codziennego oraz materiały rozwojowe dostępne w poszczególnych strefach. Każdy przedmiot (poza naczyniami) jest tylko w jednym egzemplarzu.

7. Samodzielność to priorytet

Nauka samodzielności to bardzo ważna zasada w przedszkolu Montessori. Dzieci wykonują w nim praktycznie wszystkie czynności same – nakrywają do stołu, pomagają przygotowywać posiłki, później zmywają naczynia itd. Sprzęty, z których dzieci korzystają, są na odpowiedniej wysokości i właściwie dobrane, aby nie zrobiły sobie krzywdy. 

8. Zajęcia odbywają się w rytmie dziecka

Dzieci uczą się pisać, czytać i liczyć, ale nauczyciel nie organizuje zajęć tak, jak w tradycyjnym przedszkolu. Dziecko samo decyduje, czy akurat chce pracować nad którąś z tych rzeczy, czy może woli zająć się na przykład uprawą ogródka. Grupa zbiera się razem rano, na powitanie, do którego siada na „elipsie” namalowanej na podłodze w sali oraz podczas posiłków. Ale nawet wówczas dziecko nie ma przymusu uczestniczenia w spotkaniu. 

9. Zwierzątko w przedszkolu Montessori

W przedszkolach Montessori tradycyjnie jest zwierzątko – rybki, żółw, pies. Jakie konkretnie, to zależy od miejsca i preferencji. Dzieci, opiekując się nim, uczą się odpowiedzialności i empatii.

10. Język Porozumienia bez Przemocy

W przedszkolu Montessori stosuje się Porozumienie bez Przemocy – model komunikacji NVC (Nonviolent Communication) autorstwa amerykańskiego psychologa i terapeuty Marshalla Rosenberga na skuteczną, pozbawioną agresji komunikację z innymi. Jest nazywany językiem serca lub językiem empatii. Polega na obserwacji i rozpoznawaniu potrzeb i uczuć – swoich oraz drugiej osoby – oraz na otwartym ich wyrażaniu. Komunikowanie się z dziećmi językiem serca pomaga im kształtować samoświadomość, wrażliwość oraz umiejętności wyrażania słowami emocji, co służy budowaniu relacji i porozumienia z innymi ludźmi.

Zobacz także:

• Przedszkole publiczne czy prywatne? Jakie wybrać? Fakty i mity o przedszkolach
• Zabawki Montessori - w niczym nie przypominają tradycyjnych zabawek [Przegląd]
• „Zabawa jest pracą dziecka" - żłobek wg Marii Montessori