Jak otoczenie wpływa na naukę

Jak stworzyć właściwe warunki do nauki dziecka i zachęcić je do pracy? Radzi Halina Żórawińska, pedagog pracująca z dziećmi z trudnościami w uczeniu się.

Dla malucha pójście do szkoły to rozpoczęcie nowego etapu życia. Kończy się nauka głównie poprzez zabawę, a zaczyna długi okres szkolnej edukacji i związanych z nią obowiązków. Trudno zatem dziwić się naszym pociechom, że nie zawsze mają na to ochotę. Rolą rodziców i szkoły jest, aby ten nowy etap życia dziecka był nie tylko ciężką pracą, ale przede wszystkim przyjemnością. Dlatego nie nakazujmy: „Najpierw obowiązki, potem zabawa”.

Po pierwsze dziecko musi wychodzić do szkoły wypoczęte i spokojne. Zaraz po przyjściu do domu nie zmuszajmy malucha do odrabiania lekcji – dajmy mu czas na chwilę odpoczynku. My również jesteśmy zmęczeni po pracy i nikt z dorosłych nie chciałby usłyszeć zaraz po wejściu do domu, jakie obowiązki musi najpierw wykonać. Warto jednak ustalić pewne zasady. Dziecko musi poznać normy i reguły życia w szkole, aby mogło poradzić sobie z piętrzącymi się każdego dnia zadaniami. Maluch będzie mógł obejrzeć wieczorną bajkę, pograć dłużej na komputerze, pójść z nami na lody, jeżeli odrobi pracę domową.

Po drugie nie zapominajmy o pozytywnym wzmocnieniu, jakim są pochwały. W ten sposób pokazujemy, że doceniamy wysiłki dziecka. Zachęćmy również babcie, ciocie i innych członków rodziny do wyrażania uznania dla pracy malucha. „To było trudne ćwiczenie, ale świetnie sobie z nim poradziłeś” – takie zdania nie powinny być rzadkością.

Ponadto warto podzielić zadania, które dziecko musi wykonać, na kilka mniejszych etapów, zwłaszcza gdy nasz maluch szybko się męczy. To pozwoli uczniowi łatwiej przebrnąć przez całość pracy domowej, która wydaje mu się ogromna. Poza tym po wykonaniu poszczególnych ćwiczeń dziecko będzie się cieszyć ze swoich małych sukcesów. Dodatkowym sposobem zachęcania do wysiłku są drobne nagrody i przyjemności, na których dziecku zależy. Są one kolejnym przykładem tzw. pozytywnego wzmocnienia. Rodzice powinni stworzyć listę nagród (mogą się na niej znaleźć np. witaminowe żelki Haribo, naklejki), które będą wręczać po każdym etapie dobrze wykonanej pracy.

Przygotowanie odpowiedniego miejsca pracy przeznaczonego tylko dla dziecka jest bardzo istotnym warunkiem jego owocnej nauki. Konieczne jest utrzymanie w nim ładu i porządku, ponieważ pozwoli to uczniowi skoncentrować się na odrabianiu lekcji.
Jeśli pod koniec pierwszej klasy dziecko będzie sygnalizować trudności w nauce, należy rozpocząć zajęcia korekcyjno-kompensacyjne pod kierunkiem specjalisty. Pomoże on znaleźć przyczynę problemów i wskaże kierunek pracy z dzieckiem.

Warszawa, 7 marca 2007 r.