Najstarsze, średnie, najmłodsze... - charakter rodzeństwa

Kolejność, w jakiej dzieci pojawiają się w rodzinie, ma wpływ na ich charakter. Mimo że rodzicom wydaje się, iż traktują pociechy jednakowo, zmienia się przecież układ rodzinny. W tej kwestii nie bez znaczenia jest także różnica wieku między starszym a młodszym dzieckiem. Dużo starsze, nieco starsze, tylko o rok starsze – to wszystko nie jest bez znaczenia i dla dzieci, i dla wychowujących je rodziców. Zanim zaplanujesz braciszka lub siostrzyczkę dla swojego jedynaka, sprawdź, jakie konsekwencje wynikają z różnicy wieku. A może mając dwie pociechy, dzięki naszym radom lepiej zrozumiesz ich wieczne wojny? Jedno jest pewne: idealna różnica wieku między rodzeństwem nie istnieje! Mała różnica wieku między rodzeństwem: rok, 2 lata „Moja półtoraroczna córka Kasia często krzyczy, kiedy zajmuję się jej dwumiesięczną siostrzyczką. Ma smutną minkę, gdy biorę Anię na ręce. Czasem bywa smutna i z zazdrością patrzy, jak karmię malutką. Mnie też to smuci, bo nie wiem, jak postąpić” – martwi się Dorota, mama dwóch dziewczynek z niewielką różnicą wieku. Z punktu widzenia dziecka Roczne i niewiele starsze dziecko przyjmuje narodziny rodzeństwa w sposób naturalny. Bywa ono jednak bardzo zazdrosne, gdy mama lub tata zajmują się maleństwem, więc zwraca na siebie uwagę płaczem lub krzykiem. Dwulatek często naśladuje młodszego brata albo siostrę. Niechętnie dzieli się zabawkami, bo jeszcze nie umie bawić się z innymi dziećmi. Wkrótce jednak podczas wspólnej zabawy odkrywa korzyści z posiadania rodzeństwa. Nawiązuje się pierwsza nić porozumienia. Mała różnica wieku ułatwia dzieciom dogadywanie się ze sobą, wspólne spędzanie czasu. Sprzeczki są nieuniknione i burzliwe, ale pozwalają dzieciom bardziej realistycznie oceniać swoje możliwości. Z punktu widzenia rodziców Rodzicom jest z jednej strony łatwiej, bo dzieci w zbliżonym wieku...

O dylematach rodziców, którzy mają więcej niż jedno dziecko, rozmawiamy z dr Julitą Wojciechowską, psychologiem z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Czy odmienne traktowanie dzieci jest w ogóle złe? Nie da się traktować dzieci tak samo. Robimy to odmiennie w zależności od tego, w jakim momencie naszego życia się rodzą, jaki mają temperament . To jest nieuchronne. Ale ważne jest, by każdemu dziecku, niezależnie od tego, jakie jest, czym się interesuje, dawać podobną ilość akceptacji , czasu, uwagi,­ bliskości, zrozumienia. Powinno czuć, że zasługuje na to tak samo jak jego rodzeństwo . Ale czy kolejne dziecko da się kochać równie mocno? To jest obawa nie tyle o to, czy kolejne dziecko można pokochać tak samo, tylko czy ono jeszcze się w życiu rodziców pomieści. Pierwsze dziecko zagarnia całą przestrzeń, wszystko, co się da. A teraz musi się nią podzielić, podobnie jak rodzic musi podzielić swoją uwagę na dwójkę (lub więcej) dzieci. To trudny moment, bo nie wiadomo, czy jej starczy. No i czy pierwsze dziecko nie będzie miało poczucia straty . A co jeśli czasem jedno z dzieci bardziej się lubi? Tak bywa. To wynika tak naprawdę z tego, że rodzice mogą nie być gotowi, że urodzą się im dzieci z innymi niż ich umiejętnościami, talentami, temperamentem. A to są cechy, z którymi człowiek się rodzi, np. jeden jest bardziej żywiołowy, a inny flegmatyczny, jeden lubi zmiany, a inny bardziej bezpieczne środowisko i brak niespodzianek. To zależy od układu nerwowego . Zachowanie dziecka można w jakiś sposób kształtować przez sposób wychowywania . Ale o tym, jacy jesteśmy przez całe życie decydują też pewne właściwości mózgu . Może wydawać się, że rodzicom pełnym energii urodzi się dziecko takie samo jak oni. A ono jest spokojne, nie lubi zmian, woli rutynę i wtedy energiczna mama czy żywiołowy tata...

O średnim dziecku mówi się, że chodzi własnymi drogami, uczy się szybko, jest niezależne i odrobinę zbuntowane. Jednakże fakt, że szybko się uczy i wydaje się bardziej niezależne od starszego i młodszego rodzeństwa, nie jest przypadkowy. W rzeczywistości taką postawą średniak chce nam pokazać, że potrafi poradzić sobie sam i zasługuje na naszą uwagę tak samo, jak młodsze czy starsze dziecko. Średnie z rodzeństwa  To dążenie do „wybicia się” wynika z zajmowania przez niego raczej nieokreślonego miejsca w rodzinie. Nie ma jasno wyznaczonej pozycji, tak jak starsze lub młodsze rodzeństwo . Z punktu widzenia dziecka taka sytuacja nie jest sprawiedliwa. Wprawdzie wolno mu robić to samo, co starszy brat lub siostra, ale nie ma prawa do przywilejów wynikających z bycia starszym. Może sobie pozwolić na wybryki typowe dla młodszego rodzeństwa, ale przez rodziców nie jest traktowany z taką troską i czułością jak to najmłodsze. Czasem próbuje dorównać starszemu bratu, innym razem gra rolę dzidziusia. Dlatego średniakowi nie pozostaje nic innego, jak usamodzielnić się i czerpać jak najwięcej korzyści ze swojej sytuacji.  Średniak - dziecko odsunięte na bok Wcielający się w różne role średniak popada w rozterkę, gdyż nie wie, czego się trzymać. Przegrywa w rywalizacji ze starszym bratem, jest słabszy. Z młodszym nie może konkurować, ponieważ więcej wie i potrafi. Często ma uczucie, iż jest ignorowany, odsunięty na bok, co obniża jego samoocenę . Często sprawia wrażenie opuszczonego, tak jakby nikt się nim nie interesował. Z obserwacji wynika, że u większości dzieci w którymś okresie życia występują fantazje na temat ich adoptowania przez rodziców. Te fantazje są charakterystyczne dla średniaków . Dlatego, chociaż dzieci te są bardziej niezależne i zaradne, potrzebują z naszej strony więcej uwagi i troski. Nie bez znaczenia są...