Badanie specjalistyczne

Badanie USG, EKG i echo serca, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, rentgen - zobacz kiedy trzebać je wykonać.

Wykryte jeszcze w łonie mamy nieprawidłowości, przedwczesne przyjście na świat czy komplikacje podczas porodu to najczęstsze powody, dla których w pierwszych trzech latach życia dziecko jest kierowane na specjalistyczne badania.

Istnieją jednak i inne do nich wskazania. Poddaje się im np. dzieci, które doznały urazów, a wyniki przeprowadzonych wcześniej rutynowych badań nie są jednoznaczne. Spora grupa tych maluchów to ciekawskie i ruchliwe szkraby, które połknęły drobny przedmiot, i trzeba go szybko... zlokalizować. U dzieci trudniej niż u dorosłych ustalić wszystkie objawy, np. skąd pochodzi ból, jaki jest jego rodzaj, czy występują zawroty głowy. Malec zwykle po prostu płacze.

Badanie USG
Czyli ultrasonograficzne. To najpopularniejsza metoda diagnostyczna. Służy do badania tkanek miękkich, za pomocą fal ultradźwiękowych. Doświadczony lekarz zbada dziecko, nawet jeśli się porusza. Kontrolowaną część ciała smaruje bezbarwnym żelem, potem przesuwa po skórze głowicą aparatu. Zwykle takiemu badaniu poddawane są:
- stawy biodrowe. Lekarz może je obejrzeć z każdej strony i w różnych pozycjach. Stwierdzi, czy panewki kości udowych malca są dobrze ukształtowane, a w przypadku nieprawidłowości dobierze metodę leczenia. Zanim dziecko stanie na nogach, warto badanie wykonać dwukrotnie.
- układ moczowy. Badanie powinno przejść każde dziecko poniżej piątego roku życia, które choć raz miało infekcję układu moczowego. W ten sposób można wykluczyć wadę w budowie tego układu. USG wykonuje się dwukrotnie – najpierw przy wypełnionym pęcherzu, potem, gdy dziecko, robiąc siusiu, opróżni pęcherz.
- głowa. USG mózgu jest możliwe, dopóki nie zarosną ciemiączka, czyli w pierwszych miesiącach życia (kości nie przepuszczają fal ultradźwiękowych). To tzw. USG przezciemiączkowe. Wskazania do wykonania u noworodków i niemowląt to: podejrzenie wady wrodzonej, wystąpienie drgawek, nadmierny przyrost obwodu głowy, zapalenie opon mózgowych i mózgu lub opóźnienia rozwoju psychoruchowego u wcześniaków.

EKG i Echo serca
EKG to podstawowe i bardzo proste, trwające kilka minut badanie serca. Jest bardzo przydatne w diagnozowaniu najmłodszych. Malca nie trzeba do niego specjalnie przygotowywać, nie musi też być na czczo. Wynik zawiera wiele informacji o budowie i pracy mięśnia serca. Pomaga także ustalić przyczynę zaburzeń jego rytmu u dzieci w każdym wieku. Równie proste i nieinwazyjne jest badanie o nazwie echo serca. Podczas niego lekarz kontroluje pracę serduszka i przepływ krwi za pomocą aparatu USG.

Rezonans magnetyczny
Malec dostaje skierowanie na badanie rezonansem, gdy pediatra podejrzewa choroby układu nerwowego (np. u dzieci, które urodziły się o wiele za wcześnie) lub schorzenia kości, mięśni i stawów. Maluch poddawany badaniu musi być zdrowy, bez gorączki (podwyższona temperatura zaburza pracę aparatu) i mieć aktualne (z ostatnich kilku dni) wyniki badań laboratoryjnych.
Samo badanie nie boli i nie ma skutków ubocznych. Ale pacjentom zakłada się wenflon, czyli wykonuje się wkłucie dożylne, bo czasem w trakcie badania trzeba podać środek kontrastowy. Mały pacjent w pozycji leżącej jest wsuwany do specjalnej komory. Może być ubrany, pod warunkiem że w jego odzieży nie ma elementów metalowych.

Tomografia komputerowa
W ten sposób bada się głównie mózg dzieci, którym zarosło ciemiączko. Ale tomografia bywa też badaniem uzupełniającym USG, zwłaszcza narządów jamy brzusznej.
Często na badanie tomografem komputerowym są kierowane dzieci po urazach. Gdy malec stracił przytomność na dłużej niż kilka sekund, jest senny, wymiotuje albo ma drgawki, skarży się na bóle głowy, wtedy badanie trzeba zrobić jak najszybciej. Tomograf pomaga również zdiagnozować choroby zatok, gardła oraz krtani.

Rentgen
Kierowane są na niego dzieci, u których pediatra podejrzewa zapalenie płuc. Dawka promieniowania jest bardzo mała, w przeciwieństwie do tej, jakiej potrzeba do prześwietlenia kości. Dlatego badanie może być powtarzane kilka razy bez szkody dla malucha. Na podstawie zdjęcia klatki piersiowej można wstępnie ocenić położenie, kształt i wielkość serca, dużych naczyń, naczyń płucnych i układu oddechowego.
Coraz częściej tradycyjne aparaty rentgenowskie zastępowane są cyfrowymi, które emitują kilkakrotnie mniejszą dawkę promieni. Obraz badania zapisywany jest w komputerze, a nie na kliszy.
Tekst: Joanna Zielewska