Obgryzanie paznokci: przyczyny i leczenie

W fachowym nazewnictwie obgryzanie paznokci to onychofagia, czyli ciągłe powtarzanie danej czynności. Zazwyczaj obgryzanie paznokci wynika z odczuwania lęku, nierówności lub napięcia. W większości przypadków jest to odruch bezwarunkowy, automatyczny i występujący sporadycznie w sytuacjach stresowych. Może pojawić się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Przyczyny obgryzania paznokci

Ciągłe i niekontrolowane obgryzanie paznokci cechuje osoby, u których zauważa się problemy emocjonalne. Jest to forma odreagować negatywnych emocji. Druga forma polega na celowym obgryzaniu i okaleczaniu paznokci. Może być ono skutkiem nerwicy lub depresji. Według specjalistów w takiej formie należy do grupy zaburzeń obsesyjno–kompulsywnych i wymaga pomocy specjalisty.

Skutki obgryzania paznokci

Wieloletnie obgryzanie paznokci może prowadzić do nieodwracalnych deformacji płytki paznokcia. Ale także może powodować nieodwracalne lub trudne w korekcie wady zgryzu, a nawet zniekształcenie szczęki. Skutkiem onychofagii mogą być również często powracające stany zapalne dziąseł. Obgryzając paznokcie, można także zarazić się np. owsikami.

Leczenie obgryzania paznokci

Według specjalistów dobrym rozwiązaniem jest w sytuacji stresowej, zająć ręce inną czynnością, np. można zacząć coś kroić czy rysować. Przydatne mogą być zabawki antystresowe do gniecenia. Jednak to nie rozwiąże problemu. W przypadku młodzieży i dorosłych zaleca się kontakt ze specjalistą, który ustali przyczynę nerwicy.

Obgryzanie paznokci u dzieci

Dzieci obgryzają paznokcie zazwyczaj wtedy, gdy przeżywają trudniejszy okres, np. początek przedszkola, przeprowadzkę, pojawienie się rodzeństwa. Nawet niektóre wydarzenia z pozoru błahe, dla nas dorosłych, mogą u dzieci wzbudzać ogromne emocje, z którymi malec nie potrafi sobie jeszcze samodzielnie poradzić. W takich sytuacjach mogą odreagowywać, np. obgryzając paznokcie, ale także kręcić włosy na palcu, zgrzytać zębami, dłubać w nosie, ssać kciuka, a nawet drapać się. Zachowanie takie przynosi dziecku chwilową ulgę, a u rodziców wywołuje irytację lub niepokój. Upominanie dziecka nie rozwiąże problemu, dlatego warto najpierw przyjrzeć się mu, w jakich sytuacjach to robi i poszukać przyczyny.

Dziecku, które obgryza paznokcie z nerwów, nie należy zwracać uwagi, kazać wyjmować palce z buzi ani wyśmiewać, karać, bić po rączkach czy smarować paznokci gorzkimi żelami. Zamiast pomóc, pogłębi to problem, gdyż rodzic w ten sposób stresuje dziecko jeszcze bardziej.

Obgryzanie paznokci: rady

• Dbaj o to, by dziecko miało krótko przycięte paznokcie, pokusa obgryzania będzie mniejsza.
• Zapewnij dziecku jakąś elastyczną zabawkę np. gumową piłeczkę, którą będzie mogło uciskać.
• Gdy maluszek pcha ręce do buzi starać się odwrócić uwagę dziecka. Zająć je rozmową czy zabawą. Pomocne jest rysowanie, wycinanie, naklejanie, lepienie z plasteliny.
• Nie wyśmiewaj dziecka, nie krytykuj go i nie karz.
• Naucz dziecko nazywać emocje, które odczuwa. Kiedy jest zaniepokojone czy podniecone, zwykle nie potrafi przekazać tego wprost. Ucz malucha jak radzić sobie z emocjami. Jeśli dziecko będzie umieć uświadomić sobie stan emocjonalny, będzie wiedziało też, co się z nim dzieje i jak sobie z tym radzić.

Zobacz także:

• Trudne emocje u dziecka: skąd się biorą i jak mu pomóc?
• 5 metod wychowawczych, które NIE działają
• Filary Rodzicielstwa Bliskości: 1. Bądź blisko dziecka [WIDEO]