Oj, boli brzuszek

Kłopoty z brzuszkiem zdarzają się kilkulatkom dość często. Jak rozpoznać, czy przyczyną jest infekcja, czy może zjedzone ciastko z dużą ilością kremu? A może malec tak bardzo boi się iść do przedszkola, że aż rozbolał go brzuszek? Powodem problemów może być też nierozpoznana celiakia, nietolerancja laktozy, a nawet zapalenie wyrostka robaczkowego.

Przeczytaj, kiedy i jak możesz pomóc malcowi w domu, kiedy trzeba iść do lekarza, a kiedy jechać do szpitala.

Infekcja
Trzy-, czterolatek nie potrafi dobrze określić, w którym miejscu go boli. I kiedy zaczyna się np. grypa, może pokazywać żołądek. Brzuch czasem też boli, gdy malec kaszle lub bierze antybiotyk (taki lek może wywołać biegunkę).
Objawy: dziecko jest podziębione, źle się czuje. Może też mieć bóle głowy i biegunkę.
Co możesz zrobić? Skontaktuj się z lekarzem. Zaleci odpowiednie leczenie, w zależności od rodzaju infekcji. Gdy bóle brzucha są skutkiem ubocznym brania antybiotyku, lekarz może zamienić go na inny. Pamiętaj też wtedy o podawaniu probiotyku, (np. Lacidofil, Enterol, Acidolac, Trilac).

Zaparcia
To one są najczęstszą przyczyną bólów brzucha u dzieci. Zwykle są spowodowane nieprawidłową dietą: maluch je za mało produktów zawierających błonnik, który czyści jelita, czyli warzyw, owoców, gruboziarnistych kasz, pieczywa z pełnego przemiału, soków przecierowych, a także niewiele pije. Przyczyną zaparć może być też to, że dziecko jest mało aktywne fizycznie.
Objawy: malca pobolewa brzuszek, dziecko nie może zrobić kupki, a jeśli już mu się to uda, jest ona bardzo zbita, twarda. Wypróżnienia sprawiają ból, więc maluch unika chodzenia do toalety, co powoduje kolejne zaparcie i ból brzucha.
Co możesz zrobić? Wprowadź kilka prostych zmian w diecie: białe pieczywo zastąp razowym, ciasteczka – owocami (także suszonymi), a gazowane napoje – przecierowymi sokami i wodą. Do ciast i wypieków dodawaj otręby pszenne. Pomaga też picie kompotu z suszonych owoców (śliwek, moreli), a na czczo wody z miodem. Jeśli to nie przynosi efektu, skonsultuj się z lekarzem.

Pasożyty
Nawet 20 procent przedszkolaków może mieć w przewodzie pokarmowym robaki (owsiki, lamblie, glistę ludzką). Czasem układ odpornościowy sam daje sobie radę z robakami, ale nie zawsze.
Objawy: dziecko często pobolewa brzuch, zwłaszcza po posiłkach. Malec nie chce jeść, niespokojnie śpi, pokasłuje, może mieć biegunkę, drapać się w okolicach pupy.
Co możesz zrobić? Skontaktuj się z lekarzem. Jeśli będzie podejrzewać infekcję pasożytniczą, zaleci badanie kału (konieczne jest kilkakrotne jego wykonywanie) lub od razu poda leki. Zazwyczaj musi je brać cała rodzina. Podawaj dziecku pestki dyni: wspomagają leczenie infekcji pasożytniczych.

Nietolerancja laktozy
Laktoza to cukier mleczny. Niektóre dzieci od urodzenia nie mają laktazy – enzymu powodującego rozkład laktozy. Nie mogą wtedy pić mleka. Nietolerancja pojawia się też przejściowo, np. po biegunce, leczeniu antybiotykiem. Błona śluzowa jelit potrzebuje czasu, by się „naprawić”.
Objawy: dziecko robi sfermentowane kupki, boli je brzuch po wypiciu mleka.
Co możesz zrobić? Przez pewien czas nie podawaj maluchowi mleka. Zwykle jednak może on jeść sery, jogurty i kefiry, gdyż albo w ogóle nie zawierają one laktozy, albo tylko niewielkie ilości, które nie szkodzą dziecku. Po biegunce i kuracji antybiotykiem podawaj maluchowi probiotyki niezawierające laktozy (np. Dicoflor). Przyspieszają odnowę błony śluzowej przewodu pokarmowego.
[CMS_PAGE_BREAK]
Stres
Gdy brzuch boli tylko w określonych momentach, np. rano czy przed posiłkiem – mogą to być tzw. bóle czynnościowe. Powód? Stres, np. spowodowany chodzeniem do przedszkola lub jedzeniem, do którego malec czuje się zmuszony.
Objawy: bóle najczęściej są umiejscowione pośrodku brzucha, wokół pępka albo tuż nad nim. Nie są ostre, to raczej pobolewania. Dziecko nie ma gorączki, ogólnie dobrze się czuje.
Co możesz zrobić? Nie myśl, że ból brzucha to wymówka. Stres powoduje skurcz mięśni, także przewodu pokarmowego. Postaraj się znaleźć przyczynę lęków. Nie zmuszaj do jedzenia, podawaj herbatkę uspokajającą (np. melisę). Jeśli to nie poskutkuje, skonsultuj się z psychologiem.

Zapalenie wyrostka
Wyrostek robaczkowy to małe odgałęzienie jelita grubego. Znajduje się po prawej stronie brzucha na dole (czasem bliżej środka lub wyżej, aż pod żebrami).
Objawy: ból jest ostry, nie mija. Pojawia się najczęściej najpierw w okolicy pępka, potem przenosi na prawą stronę podbrzusza. Malec może (choć nie musi) mieć gorączkę i wymiotować.
Co możesz zrobić? Jeśli brzuszek boli dłużej niż godzinę i nie ustępuje, idź z malcem do lekarza. Gdy ból jest ostry, jedźcie od razu do szpitala dziecięcego. Jeżeli lekarz stwierdzi zapalenie wyrostka, dziecko musi być szybko operowane, by nie doszło do zapalenia otrzewnej, bo może ono być bardzo groźne.

Celiakia
Dziecko chore na celiakię nie może jeść glutenu, a jest to białko znajdujące się w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. Objawy zwykle pojawiają się zaraz po wprowadzeniu do diety niemowlęcia produktów glutenowych. Malec traci apetyt, często robi obfite kupki, przestaje przybierać
na wadze. To klasyczna postać celiakii – najczęściej diagnozuje się ją jeszcze w okresie niemowlęcym. Czasem jednak rozwija się tzw. celiakia ukryta, niema. Jej objawy są łagodniejsze, dlatego bywa, że długo pozostaje ona w ogóle nierozpoznana.
Objawy: dziecko często boli brzuch, ma kiepski apetyt, słabo przybiera na wadze.
Co możesz zrobić? Skonsultuj się z lekarzem. Jeśli będzie podejrzewał celiakię, zaleci stosowanie przez kilka tygodni diety polegającej na podawaniu wyłącznie takich produktów, które nie zawierają glutenu (np. Sinlac). Pamiętaj, że znajduje się on nie tylko w pieczywie, ale też w innych produktach, do których dodaje się mąkę lub skrobię – w parówkach, pasztetach, budyniach. Lekarz może zlecić badania. Jeśli potwierdzą one celiakię, malec będzie musiał pozostać na diecie bezglutenowej.

Konsultacja: dr Ewa Orłowska, gastrolog, Klinika Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka.