Reklama

Lekarz rodzinny, lekarz POZ, internista – często mylimy te pojęcia, dlatego wyjaśniamy, czym zajmuje się lekarz medycyny rodzinnej. Podajemy też listę badań, na które lekarz rodzinny może cię skierować. Warto ją znać, żeby niepotrzebnie nie umawiać się na wizyty do specjalistów w sytuacji, gdy pomóc może lekarz pierwszego kontaktu.

Reklama

Spis treści:

Lekarz rodzinny – definicja

Lekarz medycyny rodzinnej to specjalista pediatrii i interny. Może udzielać porad dorosłym i dzieciom, może pełnić funkcję lekarza POZ, czyli podstawowej opieki medycznej i lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz medycyny rodzinnej może przyjmować w ramach kontraktów z NFZ oraz prywatnie.

Pojęcie lekarz medycyny rodzinnej określa wykształcenie lekarza. Natomiast określenia: lekarz POZ i lekarz pierwszego kontaktu to stanowiska, jakie zajmuje lekarz.

Rola lekarza rodzinnego

Wykształcenie takiego specjalisty daje mu możliwość sprawowania opieki medycznej nad całą rodziną – dziećmi i dorosłymi. Lekarz rodzinny może spojrzeć na pacjenta całościowo, kompleksowo, biorąc pod uwagę jego otoczenie i rodzinę. Może pacjenta leczyć, kierować na badania lub do specjalistów, ale może też udzielać rad dotyczących zdrowego stylu życia, dbając o profilaktykę najróżniejszych chorób.

Lekarz rodzinny – z czym się do niego zgłosić?

Osoba dorosła sama lub z dzieckiem może zgłosić się do lekarza tej specjalności nie tylko w przypadku choroby i jakichkolwiek niedomagań, ale może też z nim konsultować wszystkie swoje wątpliwości dotyczące zdrowia i stylu życia. Dlatego warto znaleźć takiego lekarza rodzinnego, któremu się ufa i pozostawać pod jego opieką najdłużej jak się da.

Dobrze jest poinformować go o wszystkich swoich dolegliwościach, przebytych chorobach, urazach i zabiegach operacyjnych, a także o stale przyjmowanych lekach, zleconych przez lekarzy innych specjalności.

Lekarz medycyny rodzinnej może leczyć popularne choroby: np. nadciśnienie czy cukrzycę, a jedynie w trudniejszych przypadkach kierować swojego pacjenta do specjalisty. Dlatego zawsze warto najpierw zgłosić się z dolegliwościami do swojego lekarza rodzinnego – być może tyle wystarczy, aby rozpocząć leczenie.

Jakie badania zleci lekarz rodzinny POZ

Podajemy świadczenia medycznej diagnostyki laboratoryjnej lub diagnostyki obrazowej i nieobrazowej przygotowane zgodnie z wytycznymi z dnia 19 maja 2017 roku i na podstawie informacji NFZ oraz nowe badania, na które lekarz rodzinny skieruje pacjenta od 1 października 2022 (zakres badań uległ bowiem poszerzeniu). Lekarz POZ może też samodzielnie konsultować wyniki badań pacjenta u odpowiedniego specjalisty. Dzięki tym zmianom pacjent ma szansę szybciej być diagnozowany i leczony.

  • Badania hematologiczne:

1) morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi
2) morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi

3) retikulocyty
4) odczyn opadania krwinek czerwonych (OB)

  • Badania biochemiczne i immunochemiczne:

1) sód
2) potas
3) wapń zjonizowany
4) żelazo
5) żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC)
6) stężenie transferyny
7) stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c)
8) mocznik
9) kreatynina
10) glukoza
11) test obciążenia glukozą
12) białko całkowite
13) proteinogram
14) albumina
15) białko C-reaktywne (CRP)
16) kwas moczowy
17) cholesterol całkowity
18) cholesterol-HDL
19) cholesterol-LDL
20) triglicerydy (TG)
21) bilirubina całkowita
22) bilirubina bezpośrednia
23) fosfataza alkaliczna (ALP)
24) aminotransferaza asparaginianowa (AST)
25) aminotransferaza alaninowa (ALT)
26) gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
27) amylaza
28) kinaza kreatynowa (CK)
29) fosfataza kwaśna całkowita (ACP)
30) czynnik reumatoidalny (RF)
31) miano antystreptolizyn O (ASO)
32) hormon tyreotropowy (TSH)
33) antygen HBs-AgHBs
34) VDRL
35) FT3, FT4
36) PSA – Antygen swoisty dla stercza (całkowity, wolny)

  • Badania moczu:

1) ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu
2) ilościowe oznaczanie białka
3) ilościowe oznaczanie glukozy
4) ilościowe oznaczanie wapnia
5) ilościowe oznaczanie amylazy

  • Badania kału:

1) badanie ogólne
2) pasożyty
3) krew utajona – metodą immunochemiczną

  • Badania układu krzepnięcia:

1) wskaźnik protrombinowy (INR)
2) czas kaolinowo-kefalinowy (APTT)
3) fibrynogen

  • Badania mikrobiologiczne:

1) posiew moczu z antybiogramem
2) posiew wymazu z gardła z antybiogramem
3) posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella

  • Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku.
  • Diagnostyka ultrasonograficzna (USG:

1) głowy/szyi, tarczycy i przytarczyc, węzłów chłonnych i szyi, ślinianek, krtani)
2) klatki piersiowej, piersi, płuc, śródpiersia, jamy opłucnej, klatki piersiowej)
3) przewodu pokarmowego (przełyku, przewodu pokarmowego – inne)
4) układu moczowego (nerek, moczowodów, pęcherza moczowego)
5) brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej (brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, gruczołu krokowego)
6) inna diagnostyka ultrasonograficzna (USG węzłów chłonnych, moszny, w tym jąder i najądrzy)

  • Echokardiografia
  • Spirometria
  • Zdjęcia radiologiczne:

1) zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej
2) zdjęcia kostne – w przypadku kręgosłupa; kończyn i miednicy w projekcji AP i bocznej
3) zdjęcie czaszki
4) zdjęcie zatok
5) zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej

  • Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może wystawiać skierowanie na badania endoskopowe:

1) gastroskopia
2) kolonoskopia.

Nowe badania w kompetencjach lekarza POZ od 1. 10. 2022

Badania na które lekarz POZ może kierować od 1. 10. 2022 w ramach tzw. opieki skoordynowanej:

Badania związane z tarczycą:

  • celowana biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy,
  • anty TSHR,
  • anty TPO,
  • anty Tg.

Badania związane z chorobami serca:

  • EKG Holter (24, 48 i 72 godziny),
  • Holter RR,
  • EKG wysiłkowe,
  • USG Doppler tętnic szyjnych,
  • USG Doppler naczyń kończyn dolnych,
  • Echo serca przezklatkowe,
  • BNP,
  • albuminuria,
  • UACR.

Badania związane z cukrzycą:

  • albuminuria,
  • UACR,
  • USG Doppler naczyń kończyn dolnych.

Badania związane z chorobami płuc:

  • spirometria,
  • spirometria z próba rozkurczową.

Uwaga! Wydrukuj tę listę i miej ją przy sobie, gdy idziesz do lekarza. Jeśli lekarz rodzinny będzie miał obiekcje ze skierowaniem na badania z listy, poproś go, by uzasadnił to pisemnie.

Materiał pierwotnie opublikowany w 2016 roku.

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama