Rusza pierwszy w Polsce Bank Mleka Kobiecego

28 marca rozpoczyna działalność pierwszy w naszym kraju bank mleka. Idea przekazywania nadwyżek mleka od kobiet karmiących innym matkom z problemami laktacyjnymi liczy sobie sto lat i od dawna jest dobrze zadomowiona w większości krajów Europy. Pierwszy w Polsce Bank Mleka Kobiecego powstaje w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. prof. W. Orłowskiego CMKP w Warszawie. Obecnie w Europie działa 160 placówek tego typu.

Żywi i leczy
Mleko biologicznej matki jest najlepszym pokarmem dla dziecka − zarówno zdrowego, jak i chorego, ponieważ zaspokaja wszystkie potrzeby odżywcze noworodków. Mleko matki to jednak nie tylko pokarm, ale naturalny środek o znaczeniu leczniczym.

- Idea banku mleka to klasyczne połączenie potrzeb i możliwości. Bank jest wtedy, gdy mamy do czynienia z "nadprodukcją" - w tym aspekcie jego rola polega na stworzeniu warunków do przygotowania i zabezpieczenia najcenniejszego pod słońcem naturalnego mleka. W ogólnym zarysie to rozwiązanie, w którym wszyscy wygrywamy: potrzebujące dzieci, ale i obie grupy Matek – te, które mają nadmiar pokarmu, jak i te, którym pokarmu brakuje, a pragną mieć pewność, że ich dziecko otrzyma wszystko, co może być medycznie i biologicznie najlepsze.

Wygrywa również całe społeczeństwo, przechodząc na wyższy poziom świadomości i organizacji najkorzystniejszego leczenia i opieki nad noworodkami – mówi inż. Jan Czeczot, dyrektor SPSK im. prof. W. Orłowskiego CMKP.

– Mleko mamy jest niezwykle cennym pokarmem szczególnie dla dzieci przedwcześnie urodzonych. Dlatego tak istotne jest zgromadzenie nadwyżek tego pokarmu. W tym celu powstają banki mleka, których idea jest popularna na całym świecie. Dlatego cieszy fakt powstania pierwszej takiej placówki u nas w Polsce – podkreśla prof. dr hab. Ewa Helwich, Krajowy Konsultant ds. Neonatologii.

Mleko pierwszego wyboru
Mleko z banku mleka jest pierwszą zalecaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF) alternatywą wobec mleka biologicznej matki. − Pasteryzowane mleko dawczyń jest drugim po mleku własnej matki pokarmem z wyboru w żywieniu noworodków i niemowląt – mówi dr Maria Wilińska, kierownik Oddziału Klinicznego Neonatologii, SPSK im. prof. W. Orłowskiego CMKP.

I my „Mamy mleko dla wcześniaka”
Przechowywaniem, badaniem i dystrybucją kobiecego pokarmu zajmują się profesjonalne placówki zwane bankami mleka, które funkcjonują w Europie od 100 lat. Obowiązujący w Polsce model żywienia noworodków nie uwzględniał dotychczas mleka od dawczyń z powodu braku placówek zapewniających dostęp do przebadanego mleka od zdrowych matek, które mają nadmiar pokarmu. „Mamy mleko dla wcześniaka” – to hasło nowo powstałego, pierwszego w Polsce Banku Mleka Kobiecego.

Bank powstaje w Szpitalu im. prof. W. Orłowskiego w Warszawie. Program ma charakter pilotażowy i obejmie swoim działaniem dzieci przedwcześnie urodzone, ponieważ w ich przypadku dostęp do naturalnego mleka kobiecego ma szczególne znaczenie zdrowotne i rozwojowe.

Jak to działa?

• Po uzyskaniu zgody dawczyń mleko jest pobierane od kobiet, które dysponują nadwyżką laktacyjną.
• Następnie mleko jest badane, katalogowane i poddawane tzw. pasteryzacji Holtera (30 minut w temperaturze 62,5 stopnia Celsjusza), która zabija wirusy i większość niepożądanych bakterii mogących znajdować się w mleku kobiecym.
• Tak przygotowany pokarm może być przechowywany w temperaturze -20 stopni Celsjusza do 3 miesięcy.
• Po rozmrożeniu mleko jest dzielone na porcje i musi być zużyte w ciągu 24 godzin.

Na każdym etapie (pobranie, obróbka, porcjowanie) mleko jest katalogowane – za każdą porcją „idzie” jego skrupulatnie opisana historia.[CMS_PAGE_BREAK]
Matki doceniają mleko
Dobrą prognozą dla rozwoju banku mleka w Polsce jest potwierdzona w badaniach bardzo wysoka świadomość prozdrowotnych właściwości mleka kobiecego i deklarowana przez większość kobiet gotowość do dzielenia się nadwyżką pokarmu. Badania przeprowadzone w szpitalach położniczych w ramach Programu Promocji Karmienia Piersią i Pokarmem Kobiecym w woj. kujawsko-pomorskim w 2010 roku pokazują, że wśród matek wcześniaków istnieje potrzeba znacznie częstszego korzystania z pomocy laktacyjnej.

W trakcie badania aż 57,6 proc. matek zadeklarowało, że skorzystało z pomocy laktacyjnej w szpitalu, natomiast 5,1 proc. chciało skorzystać z pomocy laktacyjnej, ale w szpitalu nie było takiej możliwości. Co trzecia matka wcześniaka (37,3 proc.) nie korzystała z pomocy laktacyjnej, ponieważ nie było takiej konieczności. 87,9 proc. kobiet wiedziało o leczniczych właściwościach mleka, ale zaledwie 32,2 proc. słyszało o istnieniu banków mleka.

Dobry prognostyk
Anonimowa ankieta przeprowadzono od lutego do maja 2008 r. w trzech warszawskich szpitalach wykazała, że jest ogromne zapotrzebowanie na naturalny pokarm kobiecy u noworodków przedwcześnie urodzonych, ponieważ nie wszystkie matki zaspokajają potrzeby żywieniowe dzieci. Spośród ankietowanych kobiet tylko 9 proc. dostarczyło swoim dzieciom własny pokarm w wystarczającej ilości. Zdecydowana większość badanych dzieci była karmiona w sposób mieszany, natomiast wyłącznie sztuczną mieszankę otrzymała 1/6 badanych dzieci.

Ankietowane kobiety były świadome znaczenia mleka matki we wspomaganiu terapii dziecka przedwcześnie urodzonego oraz w większości były gotowe na skorzystanie z usług banku mleka, o ile takie byłyby zalecenia lekarskie.

- Na uznanie zasługuje postawa matek wcześniaków: aż 84,7 proc. oddałoby nadmiar swojego mleka innym potrzebującym niemowlętom, a 86,4 proc. kobiet pytanych w badaniu w województwie kujawsko-pomorskim zdecydowałoby się na podanie przebadanego mleka innej matki swojemu dziecku. Od początku wspieram ideę banku mleka kobiecego, jestem jej entuzjastką, mam nadzieję, że program „Mamy mleko dla wcześniaka” zostanie wdrożony w kolejnych placówkach w Polsce – mówi prof. M. Kornacka, Prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego.

W rękach lekarzy
Powstanie Banku Mleka Kobiecego umożliwi zatem dostarczenie naturalnego i w pełni bezpiecznego pokarmu dzieciom, których matki z przyczyn losowych nie są w stanie karmić własnym mlekiem. Obecnie w Polsce w takich przypadkach alternatywą jest mieszanka, która zaspokaja jedynie podstawowe potrzeby żywieniowe noworodków oraz dzieci przedwcześnie urodzonych, natomiast jest niewystarczająca do zapewnienia odpowiedniego rozwoju.

− Jestem przekonana, że banki mleka przyczynią się do skuteczniejszej promocji karmienia piersią w całej Polsce Od początku naszej działalności spotykamy się z dużą gotowością kobiet do dzielenia się pokarmem oraz do korzystania z jego zewnętrznych źródeł. Wiemy, że realizacja idei banków mleka w Polsce odniesie sukces, bo wiele mam w całym kraju czeka na swój bank mleka. Wierzymy, ze pilotażowy program w Szpitalu im. prof. Orłowskiego będzie zaproszeniem i dobrym przykładem dla innych szpitali w Polsce – mówi dr Aleksandra Wesołowska z Fundacji Bank Mleka Kobiecego.