Od zapłodnienia do narodzin - niesamowity film, który musisz zobaczyć

Dziecko w twoim brzuchu zmienia się z dnia na dzień, a na początku ciąży – z godziny na godzinę. To naprawdę cud: w ciągu zaledwie 9 miesięcy pojedyncza, zapłodniona komórka przeobraża się w pulchnego, różowego bobasa!

Zobacz jak to się odbywa:

1 trymestr ciąży (1 – 12 tydzień)

• Mniej więcej 2 tygodnie od rozpoczęcia ostatniej miesiączki z pęcherzyka na jajniku uwalnia się gotowa do zapłodnienia komórka jajowa. Wędruje jajowodem w stronę macicy.
• Jeśli komórka jajowa spotka na swej drodze plemnika – zwycięzcę (w morderczym wyścigu brało udział 250 – 300 milionów jego towarzyszy), „wpuszcza” go przez otaczającą ją błonę do swojego wnętrza.
• Jądra komórki jajowej i plemnika (każde z informacją genetyczną zapisaną w chromosomach) łączą się w jedną całość – powstaje zygota, początek nowego życia. To właśnie w tym momencie zapada „decyzja” co do zasadniczych cech wyglądu, psychiki, temperamentu i uzdolnień dziecka, które ma przyjść na świat.
• Zapłodniona komórka zaczyna się dzielić. Najpierw z 1 powstają dwie, z tych dwóch kolejne dwie, więc jest ich już razem cztery. Z czterech powstaje osiem, itd. Tworzą przypominającą malinę kulę, która - nadal się dzieląc – wędruje w stronę macicy.Każda nowo powstała komórka zawiera pełną informację genetyczną.
• Po 7 dniach od zapłodnienia kula zagnieżdża się w błonie śluzowej wyścielającej macicę.
• Komórki szybko zaczynają się specjalizować. Z jednych powstanie łożysko, z innych węzeł zarodkowy, a później płód. Z trzech grup komórek, nazywanych listkami zarodkowymi, formują się wszystkie narządy wewnętrzne i części ciała.
• Na początku zarodek wygląda jak maleńka, półprzezroczysta krewetka. Jest zwinięty w półksiężyc, ma dużą, pochyloną do przodu głowę, drobny tułów i spory w stosunku do reszty ciała ogon, który później zniknie bez śladu.
• Z czasem głowa podniesie się, a po bokach tułowia powstają zawiązki nóg i rąk, które stopniowo będą się wydłużać i rozwijać. Powstaną łokcie, kolana, pojawią się dłonie i stopy, które na początku wyglądają jak maleńkie płetwy (błona, jaką są połączone, niedługo zniknie).
• Bardzo szybko formuje się maleńkie, ale pracowite serce.
• Zarysowują się usta, oczy (na początku są bardzo szeroko rozstawione, a potem stopniowo przesuwają się na przód), nos.
• Tworzy się chrzęstny szkielet.
• Powstają półkule mózgowe, na razie gładkie.

Wszystkie te zmiany zachodzą błyskawicznie – już po 8 tygodniach od zapłodnienia, a więc w 10 tygodniu ciąży, zarodek ma już wszystkie najważniejsze układy i narządy, przynajmniej w zalążkowej postaci. Staje się płodem.

Pod koniec 1 trymestru twoje dziecko waży 110 gramów. Od czubka głowy do pośladków ma mniej więcej 12 cm. Maluch nadal ma bardzo dużą główkę i drobne ciałko, ale wygląda już jak miniaturka człowieka. Potrafi już się poruszać, ale jego ruchy są jeszcze bardzo chaotyczne.
Ma już nos z dziurkami, oczy, policzki, podbródek. Na maleńkich paluszkach zaczynają się formować paznokcie. Dziecko ma już żołądek, jelita, wątrobę, kości (a właściwie chrząstki, które będą kostnieć jeszcze długie lata po przyjściu dziecka na świat), stawy, a nawet zawiązki zębów mlecznych.
Różnicują się wewnętrzne narządy płciowe. Malutkie serduszko pracuje pełną parą.

2 trymestr (13 – 25 tydzień)

W 2 trymestrze dziecko rośnie jak na drożdżach.

• Zmieniają się proporcje ciała. Przedtem rosła przede wszystkim głowa (W I trymestrze stanowiła ponad połowę długości ciała, na początku II - 1/3, przy urodzeniu - 1/4) a teraz wydłużają się tułów i kończyny.
• Błyskawicznie rozwija się także mózg i cały układ nerwowy.
• Rozwijają się narządy zmysłów: dotyku, słuchu i smaku.
• Otoczony wodami płodowymi maluch jest wielkim szczęściarzem: jest mu ciepło, nic nie ogranicza jego ruchów i ma wszystko czego mu potrzeba do życia. I wcale się nie nudzi, bo słyszy bicie twojego serca, szum płynącej w żyłach krwi, stłumione odgłosy otoczenia: ludzkie głosy (przede wszystkim twój), muzykę. Ma już swoje przyzwyczajenia: budzi się i śpi regularnie.
• Na początku trymestru skóra płodu jest cienka i przezroczysta jak pergamin. Widać przez nią naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne.
• Maluch ma już brwi i rzęsy – nawet jeśli w przyszłości będzie brunetem, teraz są zupełnie białe, bo nie zawierają ani odrobiny pigmentu.
• Jego ciało zaczyna pokrywać się delikatnym meszkiem (lanugo) i warstwą mazi płodowej (złożonej z wydzieliny gruczołów łojowych i złuszczonego naskórka), która chroni skórę przed działaniem płynu owodniowego.
• Pod koniec trymestru skóra, choć wciąż bardzo delikatna, nie jest już tak przejrzysta – staje się czerwona i pomarszczona. Wygładzi się, gdy dziecko nabierze ciała.
• Twarz zaczyna nabierać indywidualnych rysów. Już w 4 miesiącu jej mięśnie są na tyle wykształcone, że maluch potrafi nie tylko otwierać zamykać usta, ale nawet stroić miny i pokazywać język!
• Małżowiny uszne zaczynają odstawać od głowy i nabierają charakterystycznego kształtu, a pod wciąż jeszcze zamkniętymi powiekami zaczynają się poruszać gałki oczne.
• Po raz pierwszy maluch otworzy oczy w 26 tygodniu ciąży.
• Pojawiają się zawiązki zębów stałych.
• Już 4 miesiącu ciąży na cienkich paluszkach tworzą się linie papilarne!
• W 2 trymestrze dziecko jest bardzo ruchliwe, a w miarę rozwoju układu nerwowego jego ruchy stają się coraz bardziej skoordynowane. Już w 4 miesiącu wierci się, przeciąga, kręci główką, kurczy i rozprostowuje ręce i nóżki. Potrafi nawet ssać kciuk, zaciskać dłoń w piąstkę i rozprostowywać palce, a nawet bawić się pępowiną. W 5 miesiącu możesz po raz pierwszy poczuć jak fika koziołki. Pod koniec trymestru wciąż ma sporo miejsca na swoje harce.
• Od 4 miesiąca maluch ma nowe zajęcie: połyka wody płodowe i ... siusia – dzięki temu jego układ pokarmowy i nerki uczą się swoich obowiązków.
• Płuca płodu – narząd, który dojrzewa najpóźniej - są wypełnione płynem owodniowym, maluch „wdycha” płyn noskiem.
• Również w 4 miesiącu dziecko zaczyna słyszeć i reagować na dźwięki. Gwałtowny hałas może sprawić, że będzie gwałtownie się poruszać, a jego serce zacznie bić szybciej.
• W 5 miesiącu narządy płciowe są już na tyle wykształcone, że przy pomocy usg można określić płeć dziecka.

Pod koniec 2 trymestru twój maluch od mierzy 25 cm (od czubka głowy do pośladków) i waży prawie kilogram. Jest już na tyle rozwinięty, że wspomagany przez specjalistyczne urządzenia miałby szansę na przeżycie, gdyby przyszedł na świat już teraz. Przedwczesny poród wiąże się jednak z ogromnym ryzykiem. Dla błyskawicznie rozwijającego się dziecka każdy dzień spędzony w brzuchu mamy jest na wagę złota.

Przeczytaj: Jak dziecko w brzuchu reaguje na szczekanie psa i zgrzyt tramwaju? Co z tego zapamięta?

3 trymestr (26 – 40 tydzień)

Twój maluch jest już całkiem spory. Wygląda jak noworodek, tyle, że jest bardzo chudziutki. Teraz z dnia na dzień będzie robił się coraz pulchniejszy.

• Tkanka tłuszczowa odkłada się pod skórą tak szybko, że w ciągu ostatniego trymestru dziecko podwaja swoją wagę.
• W twoim brzuchu robi się coraz ciaśniej, ale w 7 miesiącu dziecko wciąż jeszcze może swobodnie zmieniać pozycję. Wkrótce przestanie to być możliwe. Pod koniec ostatniego trymestru jego „pole manewru” będzie już naprawdę bardzo ograniczone.
• Dziecko ma już sporo siły i jego kopniaki nie przypominają delikatnego łaskotania, jakie odczuwałaś wcześniej. Gdy maluch wyprostuje rączkę albo nóżkę, zobaczysz na brzuchu sporą wypukłość (zobacz jak może wyglądać brzuch ciężarnej, gdy dziecko postanowi wystawić nóżkę!)
• W 7 miesiącu meszek, który pokrywał ciało płodu zaczyna stopniowo zanikać. Zaczynają rosnąć włosy na głowie.
• Z czasem skóra staje się bladoróżowa i coraz mniej na niej zmarszczek.
• Twarz także robi się coraz gładsza. Maluch potrafi już mrugać oczami i reagować na przenikające przez brzuch światło.
• U wszystkich dzieci tęczówki są niebieskie – ich kolor może się zmienić w ciągu kilku miesięcy po przyjściu dziecka na świat.
• Pod koniec ciąży na palcach rąk i nóg są już długie, sięgające opuszków paznokcie.
• W ostatnim trymestrze w szybkim tempie rozwijają się płuca.
• Intensywnie rozwija się także mózg.
• Twój maluch sporo już potrafi. Ćwiczy odruchy, które będą mu potrzebne po urodzeniu, m.in. odruch ssania i chwytania.

W połowie 9 miesiąca dziecko jest już gotowe do przyjścia na świat. Od główki do pupy mierzy 34 cm, a od stóp do głów 48 - 55 cm. Waży od 3 do 3, 5 kg.
Ukształtowane i wyćwiczone „wdychaniem” wód płodowych płuca są już gotowe do zaczerpnięcia pierwszego haustu powietrza.

Konsultacja: prof. zwyczajny dr hab. nauk medycznych Władimir Bożiłow, embriolog z Akademii Medycznej w Bydgoszczy.

Zobacz także: Kalendarz ciąży - tydzień po tygodniu