Prima aprilis
Adobe Stock/czarny_bez
Gry i zabawy

Prima aprilis: co to znaczy? Kiedy jest prima aprilis w Polsce i na świecie?

Prima aprilis oznacza pierwszy dzień kwietnia – to dzień żartów, wygłupów i wprowadzania innych w błąd. Nie do końca wiadomo, skąd wziął się zwyczaj świętowania prima aprilis. Opowiadanie zmyślonych historii i robienie innym dowcipów praktykuje się jednak od setek lat w Polsce i na świecie.

Prima aprilis to także „dzień głupców”, „dzień śmiechu” i „dzień kłamcy”. Żarty primaaprilisowe można robić bliskim, znajomym – to okazja do bezkarnego wprowadzania innych w błąd, zmyślania i naśmiewania się. Zdarza się, że nieprawdziwe informacje podają także media. Wyjaśniamy, kiedy obchodzi się prima aprilis w Polsce i w innych krajach na świecie.

Prima aprilis: co to znaczy?

Prima aprilis to znaczy „pierwszy (dzień) kwietnia” – z łaciny „prima (dies) Aprilis”. W wielu krajach na świecie to dzień, w którym dozwolone jest wymyślanie nieprawdziwych historii i nabieranie innych osób w taki sposób, by celowe kłamstwa zrobiły na nich jak największe wrażenie. Prima aprilis to także po prostu dzień śmiechu i dowcipów. Obyczaje związane z prima aprilis mają niejasne pochodzenie, wiadomo jednak, że mają wielowiekowe tradycje.

Kiedy obchodzi się prima aprilis? Przyjęło się, że dniem żartów jest 1 kwietnia – dokładnie ten dzień, na który wskazuje nazwa prima aprilis. To niezmienna data. W 2022 roku prima aprilis wypada 1 kwietnia w piątek.

Możliwe, że prima aprilis pochodzi od rzymskiego zwyczaju Cerialii. Na początku kwietnia oddawano cześć bogini Ceres (grecka Demeter), która zgodnie z mitologią miała szukać swojej porwanej córki, ale została zwiedziona i oszukana. Święto Cerialii łączono czasem z oddawaniem czci Fortunie, bogini szczęścia i nieszczęścia. Tego dnia, 1 kwietnia, wygłupiano się i tańczono.

Niewykluczone, że prima aprilis łączy się też z faktem, że w średniowiecznej Europie początek nowego roku obchodzono nie tylko 1 stycznia, ale i w grudniu, marcu lub w kwietniu. Po zmianie chrześcijańskiego kalendarza (1582 r.) i przesunięciu początku roku na 1 stycznia niektórzy wciąż świętowali na początku kwietnia. Miano nazywać ich głupcami (jako fałszywe prezenty noworoczne podrzucano im ryby). Co ciekawe, aż do połowy XVIII w. w Anglii i Stanach Zjednoczonych nowy rok zaczynał się 25 marca.

Prima aprilis w Polsce

Zwyczaj robienia żartów w prima aprilis dotarł do Polski z zachodniej Europy prawdopodobnie w XVI wieku. 1 kwietnia obchodzono podobnie jak dzisiaj: śmiano się, oszukiwano i naśmiewano się z ludzkiej łatwowierności. Na prima aprilis nie planowano też żadnych ważnych działań, ponieważ z założenia był to dzień niepoważny.

Do dziś znane są powiedzenia związane z prima aprilis:

  • Prima aprilis: nie czytaj, nie słuchaj, bo się omylisz.
  • Pierwszy kwietnia – bajów pletnia.
  • W prima aprilis się omylisz, gdzie postąpisz, gdzie się schylisz.


Dzieciom warto przeczytać tego dnia wiersz Jana Brzechwy o primaaprilisowych żartach:


Wiecie, co było pierwszego kwietnia?
Kokoszce wyrósł wielbłądzi garb,
W niebie fruwała krowa stuletnia
A na topoli świergotał karp.

Żyrafa miała króciutką szyję,
Lwią grzywą groźnie potrząsał paw,
Wilk do jagnięcia wołał: „Niech żyje!”,
A zając przebył ocean wpław.

Tygrys przed myszą uciekał z trwogi,
Wieloryb słonia ciągnął za czub,
Kotu wyrosły jelenie rogi,
A baranowi bociani dziób.

Niedźwiedź miał ptasie skrzydła po bokach,
Krokodyl stłukł się i krzyknął: „Brzdęk!”
„Prima aprilis!” – wołała foka,
A hipopotam ze śmiechu pękł.

Podobne znaczenie co prima aprilis miało też kiedyś inne święto – tzw. gregorianki. To święto szkolne obchodzone 12 marca. W tym dniu wspominano papieża, św. Grzegorza Wielkiego, patrona szkół podstawowych. Dzieci robiły psikusy nauczycielom i kolegom w szkole.

Prima aprilis na świecie

Przyjmuje się, że pierwszych krajem, w którym zaczęto obchodzić prima aprilis, była Francja – dziś świętuje się tam „Dzień kwietniowej ryby”. Obyczaj nakazuje, by osobom, które dały się nabrać, przykleić na plecach kartkę z rybą.

Prima aprilis
Adobe Stock/Africa Studio

Prima aprilis, czyli dzień kwietniowej ryby (Francja), fot. AdobeStock, Africa Studio


W krajach anglojęzycznych prima aprilis to „Dzień Głupców”, w Portugalii „Dzień kłamstwa”, na Litwie „Dzień kłamcy”, a w Rosji „Dzień śmiechu”.

Ciekawostka: prima aprilis w Hiszpanii obchodzi się nie 1 kwietnia, ale 28 grudnia. To Dzień Świętych Niewiniątek (z hiszpańskiego: Dia de Los Santos Inocentes) upamiętniający rzeź niewiniątek w Betlejem. To święto pozornie nie ma wiele wspólnego z żartami. Skąd więc taka wesoła tradycja? Prawdopodobnie Dzień Świętych Niewiniątek zbiegł się w czasie z innymi świętami: rzymskimi Saturnaliami i średniowiecznym Świętem Szaleńców (z hiszpańskiego: Fiesta de Los Locos). Oba te święta były czasem śmiechu, psikusów, hazardu i pijaństwa. W dzisiejszych czasach wśród dzieci popularnym dowcipem jest naklejanie papierowych ludzików na plecy innych osób.

Zobacz też:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA