Uzdolnienia dziecka – jak je rozpoznać i wspierać ich rozwój?

Co to są uzdolnienia? Uzdolnienia to inaczej talent. Talentem nazywa się wrodzoną predyspozycję w dziedzinie intelektualnej, artystycznej bądź ruchowej, przejawiającym się ponadprzeciętnym stopniem sprawności czy szybkości nauki. Według psychologów wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje uzdolnień, które dzielone są na uzdolnienia ogólne (inteligencja), uzdolnienia kierunkowe (talent), uzdolnienia twórcze (umiejętność opanowania określonej dziedziny). Do najczęstszych rodzajów uzdolnień należą uzdolnienia plastyczne, matematyczne, muzyczne czy ruchowe. Uzdolnienia najczęściej widoczne są w wieku przedszkolnym, kiedy to dziecko intensywnie rozwija się intelektualnie.

Jak poznać uzdolnione dziecko?

Według psychologów, uzdolnione dziecko, niezależnie od dziedziny, można poznać po:

wcześnie przejawiającej się umiejętności do prowadzenia rozmów z dorosłymi
wczesnej umiejętności czytania i pisania
wrodzonej ciekawości do otaczającego go świata
bystrości i umiejętności wyciągania wniosków
umiejętności rozwiązywania problemów
umiejętności w skupianiu się na jednej rzeczy przez dłuższy czas
bogatej wyobraźni
otwartości na wyzwania i chęci podejmowania nowych, nieznanych czynności

Należy mieć na uwadze, że każde dziecko jest inne. To, że dziecko nie czyta w wieku 3 lat, nie oznacza, że nie jest ono uzdolnione. Najważniejsza jest obserwacja i rozmowa z dzieckiem. Im wcześniej rozpozna się talent u dziecka, tym większe szanse na jego rozwinięcie.

Uzdolnienia u dziecka – przykłady

Najczęściej rozpoznaje się uzdolnienia w dziedzinie artystycznej (plastyczne, muzyczne, ruchowe), matematycznej czy sportowej. Dziecko uzdolnione matematycznie będzie miało ponadprzeciętne umiejętności w zakresie liczenia, będzie także krytyczniej podchodzić do zadań matematycznych i wykaże się twórczą postawą w stosunku do rozwiązywanego problemu matematycznego. Z kolei dziecko uzdolnione plastycznie szybciej nauczy się odwzorowywać rzeczywistość. Ponadto będzie wykazywało potrzebę wykorzystania różnych technik plastycznych, a także będzie chciało odwzorowywać prace innych, aby się z nich uczyć. I co najważniejsze, tworzenie prac plastycznych będzie sprawiało mu przyjemność. Dziecko uzdolnione muzycznie będzie umiało „podchwycić” melodię już w wieku niemowlęcym i będzie wyróżniało się wrodzonym poczuciem rytmu. Najpewniej będzie lubiło śpiewać, szybko nauczy się prawidłowo śpiewać piosenkę. Dziecko uzdolnione muzycznie z łatwością opanuje umiejętność grania na instrumencie, często niejednym.

Dziecko uzdolnione ruchowo będzie uwielbiało taniec. Ten talent często objawia się już w wieku niemowlęcym – dziecko, słysząc muzykę, będzie poruszać się do rytmu. Ruchy dziecka uzdolnionego muzyczne będą naturalne i niewymuszone. Szybko będzie wymyślać własne układy taneczne. I co najważniejsze, taniec będzie sprawiał mu niesamowitą przyjemność. Dziecko uzdolnione sportowo już od najmłodszych lat będzie wykazywało się wysoką sprawnością fizyczną. Szybko załapie zasady gry czy wybranej dyscypliny, przy czym będzie widocznie zaangażowane w jej poprawne wykonywanie. Dodatkowo będzie na niej skupione i zmotywowane.

Jeśli twoje dziecko wykazuje talenty w jakiejś dziedzinie, warto wspierać go w rozwoju już od małego. Należy jednak mieć na uwadze, czy praca nad jego talentem sprawia mu przyjemność – często bywa, że rodzice „na siłę” chcą rozwinąć talent u dziecka, nakładając na niego dużą presję, a przecież nie o to chodzi. Dla dziecka najważniejsza jest przyjemność czerpana z wykonywanej przyjemności. Jak to u dzieci bywa, może zdarzyć się, że po jakimś czasie dziecko przestanie chcieć rozwijać swój talent bądź całkowicie straci swoje dotychczasowe zainteresowanie. Nie należy mieć mu tego za złe – ma do tego pełne prawo. Pamiętaj: nigdy nic na siłę.

Zobacz też: