Dlaczego kołysanki działają usypiająco?
Kołysanki uspokajają, usypiają dziecko, a dziecięce piosenki uczą je nowych słów i rozwijają słuch muzyczny.
- Agata Janicka
We wszystkich kołysankach świata rytm zwykle odpowiada pulsowi bicia serca. Jeśli kołysanka śpiewana jest zbyt szybko, jej efekt będzie odwrotny od zamierzonego, gdyż dziecko zamiast usnąć, ożywi się. Melodia kołysanki, zawsze o spokojnej dynamice, śpiewana wręcz szeptem, powinna być prosta i bez nagłych zmian, tak aby malec mógł się odprężyć i uspokoić. Słowa możesz wymyślać sama.
Co dają kołysanki?
Kołysanki śpiewane przez mamy na całym świecie mają przede wszystkim ukoić i ukołysać dziecinę do snu. Rodzice pragnący, aby ich pociecha zasnęła, zwykle przy tym łagodnie ją kołyszą, a to z kolei przyczynia się do rozwoju poczucia rytmu oraz nawiązywania szczególnej więzi emocjonalnej między wami.
Kołysanki śpiewane niezbyt głośno i melodyjnie działają odprężająco i uspokajają dziecko, obniżają jego nadpobudliwość, przygotowując w ten sposób do snu. Dostarczają mu także poczucia bezpieczeństwa. Oprócz kołysanek śpiewamy naszym małym dzieciom piosenki, których celem jest pobudzenie ich do działania. Tekst oraz struktura muzyczna są bardzo proste, aby w ten sposób ułatwić dziecku aktywny udział w słuchaniu i interpretacji ruchowej. Zarówno kołysanki dla dzieci, jak też piosenki przyczyniają się do poprawy więzi z dzieckiem, rozwijają jego słownictwo i słuch muzyczny.
Zabawy w śpiewanie kołysanek
Wiele z nich może stanowić doskonałą zabawę edukacyjną, gdyż wymagają od dziecka wykonywania różnych czynności, takich jak zakrywanie oczu, poruszanie palcami, chowanie rąk, przytulanie się. Takim przykładem jest znana piosenka „Idzie niebo ciemną nocą”: Idzie niebo ciemną nocą, ma w fartuszku pełno gwiazd. Gwiazdki błyszczą i migocą, aż wyjrzały ptaszki z gniazd. Przy śpiewaniu tej piosenki kołyszemy się w takt muzyki, wykonując dodatkowo ruchy dłońmi, palcami i całymi rękoma, aby wywołać reakcję dziecka, które po chwili zacznie nas naśladować. Na zakończenie przytulamy się. Jest to dla dziecka bardzo zabawne, rozwija jego umiejętność uczenia się oraz słuch muzyczny, a przede wszystkim daje mu do zrozumienia, że jest kochane.
Jak rozwijać poczucie rytmu?
Kiedy dziecko potrafi utrzymać się w pozycji siedzącej, tata lub mama mogą je wziąć na kolana i śpiewać mu piosenki poruszając się przy tym rytmicznie, co pewien czas zmieniając tempo. Jest to świetna metoda prowadząca do rozwijania miarowości rytmicznej u dziecka. Przykładem może być: „Patataj, patataj, pojedziemy w cudny kraj”. Przy śpiewaniu tej piosenki wystukujemy jej rytm, przyspieszając lub zwalniając tempo.
Sroczka kaszkę warzyła
Śpiewając malcowi piosenki, uczymy go rytmicznego poruszania paluszkami i rączkami. Otwieranie i zamykanie dłoni oraz gest chwytania są niezbędne w rozwoju sprawności małej rączki. Dlatego też we wszystkich kulturach znane są piosenki, które rozwijają ruchy chwytne, podstawowe w życiu dziecka. Np. przy śpiewaniu „sroczka kaszkę warzyła” ćwiczymy ruchy paluszków:
Sroczka kaszkę warzyła, temu dała odrobinę (zaginamy mały palec), temu dała małą krztynę (zaginamy kolejny – serdeczny palec), temu dała w kubełeczku (zaginamy palec środkowy), temu dała w naparsteczku (zaginamy palec wskazujący), a temu nic nie dała i fruuu... poleciała (prostujemy kciuk). Prawie wszystkie kołysanki oraz piosenki śpiewane małym dzieciom mają swoje źródło w twórczości ludowej. W związku z tym występuje wiele wersji słownych, melodycznych i rytmicznych tej samej piosenki. Najlepiej jeśli zaśpiewacie je w tej wersji, którą zapamiętaliście z dzieciństwa. Nie obawiajcie się i nie stresujcie, jeśli uważacie, że nie potraficie śpiewać. Przecież nie odtworzenie idealnej melodii jest waszym celem. Jeśli nie znacie starych kołysanek, może spróbujecie zaśpiewać malcowi spokojną, rytmiczną piosenkę z ostatniej listy przebojów.
Zobacz też: Wiemy, co pomaga dziecko w zasypianiu!
[CMS_PAGE_BREAK]
Jak rozwijać słuch muzyczny?
Dziecko rozpoznaje głos matki już jako 4-miesięczny płód. Głos ten uspokaja je i daje mu poczucie bezpieczeństwa. Jeśli więc jesteś w ciąży, mów dużo i śpiewaj dla swojego maleństwa.
Dlaczego warto śpiewać kołysanki?
- dzięki nim wykształca się słuch muzyczny dziecka; jest szansa, że malec, który często słyszał śpiew swojej mamy, w przyszłości będzie interesował się muzyką.
- pomagają w rozpoznawaniu różnic między głosem mamy i taty; śpiewajcie razem, a potem każde z was osobno. Malec szybko nauczy się rozpoznawać wasze głosy.
- pozwalają bawić się muzyką; dzieci uwielbiają słuchać dźwięków odzwierciedlających naturę (krople deszczu, fale morza, odgłosy zwierząt), które próbują potem rozpoznawać.
- dzięki nim wykształca się gust muzyczny malucha; zaczyna się to już w pierwszych latach życia. Starajcie się więc przedstawić dziecku różne gatunki muzyczne, zarówno muzyki klasycznej, jak i popularnej.
- ostatnie badania potwierdziły, że szczególnie korzystny wpływ na rozwój intelektualny dziecka mają utwory Mozarta; może więc warto co kilka dni posłuchać jego symfonii lub koncertów skrzypcowych.
- jeśli nie należysz do osób śpiewających, możesz wykorzystać specjalne nagrania do usypiania maluchów, dostępne w sklepach muzycznych, w które wkomponowane są odgłosy bicia serca czy szum morza.
Jak śpiewać kołysanki?
Jeśli chcesz, możesz swoim piosenkom nadać szczególną oprawę.
- Weź dziecko w ramiona. Jeśli chciałabyś, aby usnęło w łóżeczku, potrzymaj je przynajmniej za rączkę lub dotknij pieszczotliwie policzka.
- Idealnym miejscem do śpiewania kołysanek jest fotel na biegunach, którego kołysanie dodatkowo zwiększa poczucie harmonii.
- W czasie śpiewania patrz dziecku w oczy. W ten sposób tworzy się między wami specjalna, czuła relacja.
Pamiętaj, że...
- Rytm i wibracje dźwięków piosenek pomagają dziecku wyrażać ciałem własne emocje.
- Muzyka poprawia humor. Stanowi dla dziecka przesłanie radości i miłości.
- Kołysanki rozwijają umiejętność zapamiętywania, samokontrolę, myślenie twórcze, skupienie uwagi i równowagę emocjonalną.
Zobacz także: Teksty najpopularniejszych kołysanek