Dziecko samo w domu – przepisy prawa a gotowość dziecka
Odpowiedź na pytanie od ilu lat dziecko może zostać samo w domu nie jest jednoznaczna. Zgodnie z prawem zdrowe dziecko samo w domu może pozostawać po ukończeniu 7. lub 13. roku życia – to zależy od rodzaju przepisów. Jednak według specjalistów nie tylko wiek powinien o tym decydować. Sprawdź, od kiedy dziecko może zostać samo w domu i jak je na to przygotować.
Bardzo trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, od ilu lat dziecko może zostać samo w domu. Istnieją aż trzy różne przepisy, które granicę wieku ustalają na ukończony 7., 8. lub 13. rok życia dziecka. Przepisy te nie precyzują, w jakim wieku dziecko może zostać samo w domu na noc. Dodatkowe eksperci zajmujący się rozwojem dzieci również nie potrafią jasno określić tej granicy wiekowej.
Spis treści:
- Dziecko samo w domu - podstawa prawna
- Kiedy dziecko może zostać samo w domu – opinia ekspertów
- Dziecko samo w domu na noc – prawo i zalecenia
- Jak przygotować dziecko do bycia w domu bez rodziców
Dziecko samo w domu – podstawa prawna
Art. 106 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń brzmi: „kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.’’
Jak widać, brzmienie przepisów karnych jest bardzo ogólnikowe, bo czym jest okoliczność niebezpieczna dla zdrowia? Dlatego pozostawienie dziecka samego w domu za każdym razem jest oceniane indywidualnie. Najczęściej za złamanie prawa uznaje się sytuację, gdy pozostawione samo w domu dziecko dozna uszczerbku na zdrowiu albo doszło do groźnych zdarzeń. Niebezpiecznych okoliczności dziecko może stworzyć wiele. Jedną z nich jest dostęp do kuchenki gazowej.
Warto podkreślić, że przepisy te dotyczą dzieci zdrowych. W przypadku dzieci niepełnosprawnych rozgraniczenie wieku nie obowiązuje.
Dziecko samo w domu – prawo administracyjne
Sprawę komplikuje prawo administracyjne i ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jej zapisy brzmią następująco: „Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza’’ (art. 32 ust. 1). Można więc na tej podstawie wnioskować, że dziecko samo w domu może zostać od ukończonego 8. roku życia. Ale to nie koniec zawiłości prawnych.
Dziecko samo w domu – prawo cywilne
W art. 12 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeksu cywilnego ustanowiono, że: „Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie’’. W sensie prawnym ma to ważne znaczenie, gdyż: „Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę’’ (art. 426). Z tego zapisu można więc wyciągnąć wniosek, że dopiero od ukończenia 13. roku życia dziecko może zostać samo w domu.
Podsumowanie: prawo zabrania pozostawiania bez opieki dziecka poniżej 7. roku życia. Powyżej 13. roku z całą pewnością, zgodnie z prawem, można zostawić dziecko samo w domu. A co na to eksperci od psychiki dzieci?
Kiedy dziecko może zostać samo w domu – opinia ekspertów
– Dziecko nie powinno samo zostawać w domu co najmniej do dziesiątego roku życia. Po dziesiątych urodzinach już może zostać, ale na krótko i pod warunkiem, że wie, gdzie są rodzice i w każdej chwili może do nich zadzwonić. Dobrze też, by miało zapisane numery telefonów do dziadków, zaprzyjaźnionych sąsiadów, telefony alarmowe na pogotowie i policję – mówi Ewa Maciocha, licencjonowany psychoterapeuta, seksuolog kliniczny z Kliniki Akademii Medycznej w Warszawie.
Z kolei organizacja National Society for the Prevention of Cruelty to Children (brytyjskie Krajowe Towarzystwo Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci) twierdzi, że dziecko samo w domu może zostać po ukończeniu 13. roku życia.
Dziecko samo w domu na noc – prawo i zalecenia
Ani prawo karne, ani cywilne, ani administracyjne nie rozgranicza zostawiania dziecka samego w domu na noc od zostawiania go samego w ciągu dnia – obowiązują te same przepisy, co sugeruje, że teoretycznie nawet siedmiolatek może spać sam w domu, a tak naprawdę może to być złym pomysłem nawet w przypadku trzynastolatka.
National Society for the Prevention of Cruelty to Children odradza pozostawianie samego na noc nawet 16-latka, który na pozór jest dojrzały i zdolny do poradzenia sobie z potencjalnymi zagrożeniami.
Kluczowe w kwestii pozostawienia dziecka samego w domu na noc, jak i na dzień, powinna być jego dojrzałość oraz odpowiednie przygotowanie.
Jak przygotować dziecko do bycia w domu bez rodziców
Oczywiście dziecko musi być odpowiednio przygotowane do samotnego przebywania w domu:
● Przede wszystkim należy dziecko nauczyć, że drzwi zawsze muszą być zamknięte na zasuwkę/zamek.
● Dziecko musi także wiedzieć, że nie może ich nikomu otwierać ani przed nikim zdradzać, że jest bez opieki. Gdy usłyszy dzwonek do drzwi lub sygnał domofonu, najlepiej niech udaje, że w domu nikogo nie ma.
● Ważne jest też, by samo nie korzystało z kuchenki gazowej oraz miało dobrze zorganizowany czas przy spokojnych zajęciach (odrabianie lekcji, czytanie, oglądanie telewizji itp.).
● Niezależnie od wszystkiego trzeba do dziecka często telefonować i sprawdzać, co się z nim dzieje. Będzie się wtedy pewniej czuło.
Sprawdź też: