Nieznośne dziecko – na jego temat wszyscy wokół mają coś do powiedzenia. "To na pewno ADHD" – mądrzy się koleżanka. "A gdzie tam, Jaś to po prostu żywe srebro, jak jego ojciec" – uspokaja babcia. "Diabeł wcielony! Trzeba mu przetrzepać skórę!" – mruczy pod nosem sąsiad.
Co robić, by choć trochę okiełznać nieznośnego malca? Zapytaliśmy o to Beatę Chrzanowską, psychologa dziecięcego.
Polecamy także: Twoje dziecko nie jest niegrzeczne, gdy...
Gdy dziecko zaczyna rozrabiać, np. wspinać się regał w supermarkecie, zastanów się dlaczego to robi. Nudzi się? Chce dotknąć czerwonej miski na najwyższej półce? Zwrócić na siebie twoją uwagę?
Znając odpowiedź na to pytanie (uprzedzamy: nie zawsze łatwo ją odnaleźć) będziesz mogła odpowiednio zareagować: np. przydzielić mu Bardzo Ważne Zadanie, które odwróci jego uwagę od regału albo podpowiedzieć, jak ma się zachować ("Jeśli chcesz coś zobaczyć z bliska, powiedz mi, pomogę ci").
Nie ulegaj, jeśli złym zachowaniem chce na tobie coś wymusić, np. kupienie słodyczy. Jeśli to zrobisz, przy następnej okazji czeka cię powtórka.
W zasadzie nie powinno się porównywać dzieci, ale... Jeśli uważnie przyjrzysz się grupie rozbrykanych maluchów, możesz dojść do wniosku, że ... wszystkie dzieci są niegrzeczne, a twoje dziecko nie wyróżnia się niczym szczególnym. –To zupełnie normalne, gdy dwu-, trzylatek się buntuje i "walczy" z rodzicami, jest w pięciu miejscach naraz, czasem pobije się z kolegą o najlepsze wiaderko, niekiedy urządza sceny w sklepie, sprawdza, co jest w szufladach, wierci się przy stole, biega, chce wejść na każdy murek i każdy krawężnik – mówi Beata Chrzanowska, psycholog dziecięcy.
Przeczytaj także: ADHD czy złe zachowanie?
Zdarza się, że zwyczajne, ruchliwe dziecko, wydaje się rodzicom niegrzeczne, bo ma inny niż oni temperament. – Tacy spokojni, mało energiczni rodzice oczekują, że podczas spaceru ich pociecha będzie szła grzecznie za rączkę, a potem posiedzi przy nich na ławce w parku. Mało który maluch jest w stanie sprostać takim wymaganiom! – mówi psycholog.
To ważne w przypadku każdego dziecka bez wyjątku, jednak maluch z dużym temperamentem i kłopotami z koncentracją, w chaosie zupełnie się gubi. Pamiętaj o stałych porach posiłków, kąpieli itd.
Dziecko musi dać upust rozsadzającej je energii, dlatego każdego dnia (a nie tylko w weekendy i to pod warunkiem, że świeci słońce) musi mieć gdzie pobiegać i poskakać.
Jeśli pogoda jest brzydka i podwórko nie wchodzi w grę, zabierz je do sali zabaw albo na basen, urządź mu domowy tor przeszkód z poduszek itd albo chociaż pozwól poskakać po sofie albo potańczyć w rytm skocznej muzyki. A najlepiej zrób to razem z nim.
Dziecko musi wiedzieć, co wolno, a czego nie. I trzeba mu to jasno powiedzieć, zamiast zakładać, że to oczywiste. – Dwu- albo nawet trzylatek może nie mieć pojęcia (bo niby skąd?), że nie wolno bić, krzyczeć, wybiegać na jezdnię albo grzebać w torebce mamy. To my, rodzice, musimy go tego nauczyć – mówi psycholog.
Mów konkretnie, np. "Nie biegaj", "Mówi ciszej". Dziecko nie wie, co to znaczy "Bądź grzeczny".
Nie licz na to, że dziecko z marszu zacznie przestrzegać reguł, bo nie zacznie na pewno. Bądź konsekwentna i powtarzaj nakazy i zakazy do skutku i jednocześnie chwal właściwe zachowania .
Zamiast je uspokajać, napominać i strofować niegrzeczne dziecko, pobaw się z nim, porozmawiaj albo poproś je o pomoc, np., w zrobieniu kolacji. Nabrudzi i nachlapie, ale będzie szczęśliwe, że robi coś ciekawego, ty będziesz wiedziała gdzie jest i co robi. W tym czasie z pewnością nie ściągnie sobie na głowę regału z książkami.
W bitym dziecku (każdym, nie tylko tym aktywnym) narasta poczucie krzywdy, a to budzi złość i jeszcze gorsze zachowanie.
Sprawdź, czego bicie uczy dzieci (video)
Nadmiar zabawek sprawia, że trudno się skupić: malec miota się od misia do wywrotki, od wywrotki do klocków itd.
Aktywny, nieposłuszny malec może narobić sobie poważnych kłopotów. Staraj się przewidywać ewentualne zagrożenia.
Dajesz z siebie wszystko, a mimo to kompletnie sobie nie radzisz? Nie czekaj aż wszystko samo się jakoś ułoży, szkoda czasu i nerwów. Idź do specjalisty. - Czasem wystarczy jedna rozmowa, by sytuacja zmieniła się na lepsze – mówi Beata Chrzanowska. – Zdarza się na przykład tak, że dziecko zachowuje się źle, bo w domu każdy mówi mu co innego: mama swoje, tato swoje, babcia swoje itd. Dziecko nie wie, kogo ma słuchać, więc robi co mu się żywnie podoba. Z taką sytuacją można sobie poradzić niemal od ręki, wystarczy ustalić zasady.
Niestety nie zawsze problem da się rozwiązać szybko, jednak nawet regularne wizyty u psychologa są lepszym rozwiązaniem niż nieustanna wojna domowa.
Polecamy także: Co to znaczy "grzeczne dziecko"? Wywiad z Supernianią
Ssanie palca Uspokaja, poprawia nastrój, ułatwia zasypianie, czasem nawet „pomaga” w oglądaniu bajek. Pozwala rozładować napięcie, bo kojarzy się z bliskością mamy, bezpieczeństwem, pełnym brzuszkiem. Ortodonci ostrzegają jednak, że częste ssanie czegokolwiek poza piersią mamy (palca, narożnika poduszki czy kołderki itd.) może prowadzić do powstania wady zgryzu , polegającej na cofnięciu się żuchwy. Zdarza się, że ssanie staje się nałogiem. Bywa i tak, że maluszek, który ssał palec przestaje w końcu to robić, ale zaczyna np. ogryzać paznokcie. Ludzie, którzy w dzieciństwie mieli silną potrzebę ssania mogą częściej niż inni sięgać po papierosy, podjadać. Co robić? Daj zajęcie małym rączkom. Dzieci najczęściej odczuwają potrzebę ssania, gdy są zmęczone, głodne, senne, boją się czegoś, a także, gdy są czymś zaciekawione. Dlatego staraj się, by w takich sytuacjach maluszek miał zajęte ręce, np. daj mu do przytulenia ukochanego misia. Zaproponuj smoczek. Jeśli dziecko jest małe i nie potrafi obejść się bez pocieszyciela, lepiej, żeby ssało smoczek niż palec. Powinien być dobrej jakości i mieć anatomiczny kształt – część, którą dziecko ma w buzi powinna być spłaszczona. Tłumacz. Starszemu dziecku wytłumacz, dlaczego nie powinno się ssać palca. Spróbuj je zaangażować w rozwiązanie problemu. Zaproponuj np. że zabandażujecie paluszka na noc, żeby odpoczął. Chwal za każdy sukces. Idź z dzieckiem do ortodonty. Lekarz zaproponuje maluchowi płytkę przedsionkową (wygięty w łuk kawałek plastiku z kółeczkiem jak przy smoczku), która nie tylko chroni zgryz ale i uniemożliwia odruchowe ssanie. Taką płytkę może nosić już trzylatek. [CMS_PAGE_BREAK] Ogryzanie paznokci Podobnie jak ssanie palca rozładowuje napięcie. Niestety nie zawsze mija samo...
Co robić, gdy pojawiają się problemy w przedszkolu? Podpowiada Beata Chrzanowska-Pietraszak, psycholog i psychoterapeuta z "Uniwersytetu dla rodziców " Moja córeczka nie chce chodzić do przedszkola. Co rano w szatni wpada w histerię, krzyczy „Nie zostawiaj mnie mamusiu! Błagam! Będę już z grzeczna!”. Pęka mi serce i czuję się jak kat. ( Dagmara, mama 3,5-letniej Marty) Zdaniem Beaty Chrzanowskiej są dwie możliwości: albo Marcie jest z jakiegoś powodu źle w przedszkolu albo jej mama tak naprawdę nie chce, by mała tam chodziła. Tak czy inaczej trzeba zrobić wszystko, by poprawić sytuację, zanim Dagmara osiwieje ze zmartwienia, a jej dziecko na dobre zrazi się do przedszkola. – Myślę, że warto zacząć od spokojnej rozmowy z córeczką . Jeśli problem dotyczy przedszkola, trzeba go zidentyfikować. Może mała nie cierpi leżakowania? Albo pokłóciła się z najlepszą koleżanką? Warto także porozmawiać z nauczycielką, być może z jej pomocą uda się rozwiązać zagadkę – radzi Beata Chrzanowska. Także Dagmara powinna przyjrzeć się swoim uczuciom . – Zdarza się, że mamy tak naprawdę wcale nie chcą by ich dzieci chodziły do przedszkola. Posyłają je tam, ale mają ogromne poczucie winy, czują, że je krzywdzą. Dzieci to wyczuwają i mają w głowie bałagan: „Muszę iść w miejsce, którego moja mama nie lubi. Będzie strasznie!” Przeczytaj także: "Mamo, weź mnie stąd" - wywiad z psychologiem o pierwszych dniach w przedszkolu Moja córeczka próbuje rządzić innymi dziećmi. Gdy nie chcą jej słuchać, poszturchuje je, a nawet bije. Nie wiem, gdzie się tego nauczyła. (Ewa, mama 4-letniej Wiktorii) - Gdy dziecko jest agresywne , warto przyjrzeć się dorosłym, którzy je otaczają. Maluchy są jak lusterka, w których odbija się ich zachowanie. Rodzice nie muszą...
Domaga się butelki, choć już od dawna świetnie radzi sobie z kubeczkiem. Chce, byś go karmiła, choć doskonale wie, co się robi z łyżką i widelcem. Zapomniał, jak się korzysta z toalety, i znów siusia w majtki . A do tego mówi jak dwulatek, zasypia jak kiedyś – z palcem w buzi, domaga się nawet karmienia piersią. Co się z nim dzieje? – Nic strasznego – uspokaja Beata Płażewska, psycholog dziecięcy . – Prawdopodobnie chce w ten sposób powiedzieć: „Hej, patrzcie na mnie, ja wcale nie jestem taki duży, jak się wam wydaje!”. To reakcja dziecka na nowe sytuacje Najczęściej dzieci zaczynają zachowywać się w taki sposób, gdy coś ważnego zmienia się w ich życiu: idą do przedszkola , mama wraca do pracy albo z jakiegoś powodu nie jest w stanie zajmować się dzieckiem tak intensywnie jak dotąd (bo np. złamała nogę). Zachowania tego rodzaju wywołuje też (a może przede wszystkim) pojawienie się młodszego rodzeństwa . – Udawanie dzidziusia to sposób na odreagowanie napięcia, reakcja na kryzys spowodowany nową sytuacją – mówi psycholog. – Dziecko nie musi tak się zachowywać po pierwszym dniu w przedszkolu czy w momencie przywiezienia brata lub siostry z porodówki, bo wtedy jest maksymalnie zmobilizowane i dzielnie sobie radzi. Często potrzeba odreagowania pojawia się po jakimś czasie. Zobacz też: Poznaj 6 sposobów na dziecięcy stres To sposób dziecka, by zwrócić na nie uwagę Dziecko zachowuje się jak dzidziuś także po to, by zwrócić na siebie uwagę. Nie robi jednak tego dlatego, że tak sobie na chłodno wykalkulowało czy zaplanowało. To jak ucieczka, szukanie schronienia w przeszłości, w czasach, gdy było maleństwem, które wszyscy przytulali, którym wszyscy się opiekowali itd. W przypadku dzieci, które właśnie przestały być jedynakami, w grę wchodzi jeszcze zazdrość . „Cała rodzina skacze wokół...
