Wcieliła się w rolę telewizyjnej Superniani i dzięki temu jest znana w całym kraju. Napisała kilka książek, prowadzi kolejne programy w telewizji. Dorotę Zawadzką, świetną psycholożkę, zapytaliśmy o to, co naprawdę jest ważne w wychowaniu dzieci.
Każdy rodzic widzi to inaczej i czego innego wymaga. Dla wielu ludzi grzeczne dziecko równa się dziecko posłuszne, ciche, niesprawiające problemów. Takie, które spokojnie siedzi, nie przeszkadza, niczego nie chce, nie ma własnego zdania. Dla mnie tak pojmowana grzeczność to zaprzeczenie dzieciństwa.
Bo taki spokój nie jest dla dziecka stanem normalnym. Takie wyjątkowo grzeczne dzieci nie sprawiają dorosłym kłopotów, ale same mają naprawdę duży problem: boją się ludzi, życia, samodzielności, rówieśników. To niedobrze, gdy człowiek rośnie w przekonaniu, że świat jest zły albo niebezpieczny.
Nie! Jednak zabierając się do wychowywania dziecka, musimy wiedzieć, do czego zmierzamy. Myśleć nie tylko o tym, co się dzieje tu i teraz (uff: siedzi cicho i pokornie robi, co mu się każe), ale o tym, jakim człowiekiem ma być w przyszłości (czy na pewno chcielibyśmy, żeby nadal takie było?). Dziecko musi biegać, dotykać, eksperymentować, buntować się, czasem nawet wkładać głowę między barierki. Dzięki temu uczy się świata, poznaje swoje możliwości, gromadzi wiedzę, jednym słowem – rozwija się. Nie zrobi tego, siedząc cicho w kącie i udając, że go nie ma. Dla mnie grzeczne dziecko to takie, które bada świat, eksperymentuje, ma swoje zdanie, jest samodzielne, ale jednocześnie stosuje się do obowiązujących zasad.
Przeczytaj: Wychowanie bezstresowe - czy wychować bezstresowo:?
Oczywiście, że tak, pod warunkiem że dziecko tych zasad nauczymy i że powiemy mu (i będziemy to powtarzać do skutku), co jest dobre, a co złe. Ono się przecież nie rodzi z tą wiedzą. Musi nauczyć się, że są sprawy, w których nie ma negocjacji. Że nie można nikogo bić ani obrażać. Że nie wolno wybiegać na ulicę. Że trzeba po sobie sprzątać. I tak dalej. Ale nie może być tak, że zabronione jest prawie wszystko.
Przede wszystkim konsekwentnie. Nie może być tak, że inne reguły obowiązują w domu, a inne poza nim. Jeśli przestrzegamy jakiejś zasady, powinniśmy przestrzegać jej zawsze. Czytałam kiedyś o arystokracie, który w środku dżungli rozkładał stolik, włączał muzykę i dopiero wtedy zasiadał do posiłku. Uważam, że właśnie tak powinno być. Jeśli nie wolno trzymać nóg na stole, to nie wolno robić tego i u cioci na imieninach, i we własnych czterech ścianach. Jeśli nie wolno kłamać, nie wolno i w małych, i w dużych sprawach. Kradzież jest złem zawsze, niezależnie od tego, czy chodzi o dużą, czy o małą rzecz. To nie dla wszystkich jest oczywiste. Pracowałam z mamą, której synowie ubliżali i podnosili na nią rękę. Chłopcy buntowali się, nie zamierzali przestać. I ona powiedziała mi: „Wiesz co? Trudno, może niech to robią, byle nie przy ludziach”. Tak nie można!
Polecamy także: Wyznaczanie granic - dlaczego trzeba czasem powiedzieć dziecku „nie"
Nie daję ci prawa do zwracania uwagi mojemu dziecku Tylko ja mogę krzyczeć na moje dziecko. Tak wiem, nie powinnam podnosić na nie głosu, ale święta nie jestem. Ja nie powinnam, ale tobie z pewnością tego nie wolno! Każdy wychowuje dziecko zgodnie z własnymi przekonaniami. Ja nie wtrącam się do grubej czapki, którą twoje dziecko ma na głowie w ciepły dzień, nie każę mu dzielić się jego zabawkami i nie pouczam, więc ty też nie rób tego! - Podziel się łopatką. Grzeczne dzieci tak robią. Chyba chcesz być grzeczną dziewczynką! - mówi jedna z piaskownicowych mama do mojej córki. Może, gdyby mała potrafiła mówić, odpowiedziałaby owej mamuśce, że dzielić można się, jeśli łopatek jest kilka, a oddanie własnej to zupełnie coś innego. Kto dał prawo tej zupełnie obcej kobiecie do pouczania mojego dziecka?! Rozumiem reagowanie i zwracanie dzieciom uwagi w niebezpiecznych sytuacjach. Jeśli coś zagraża zdrowiu dziecka, oczywiście powinnyśmy reagować, bez względu, czyje to dziecko. W kwestiach wychowawczych radzę trzymać się od mojego dziecka z daleka. To ja decyduję o tym, na jakiego człowieka chcę wychować swoje dziecko, jakie wartości mu wpoję. Ja mam prawo oceniać, czy dane zachowanie jest niegrzeczne, czy może jest jedynie obroną własnych granic . Prawo do dyscyplinowania obcego dziecka Nie raz widzę zachwiania innych dzieci, które mi nie odpowiadają i chętnie przywołałbym te maluchy do porządku, ale nie robię tego, bo... nie są to moje dzieci. Jeśli dziecko przekracza pewne granice, zwracam uwagę jego mamie, a nie dziecku. Nie przemawia do mnie prawo do dyscyplinowania obcego dziecka, jeśli źle się zachowuje, bo co znaczy "źle"? Dla piaskownicowej mamy moja córka, która nie oddała własnej łopatki, ewidentnie źle się zachowywała, a według mnie miała pełne prawo, by jej nie oddawać. Bicie, kopanie, krzywdzenie drugiej osoby jest...
Co oznacza dla Ciebie pojęcie „grzeczne dziecko”? Jeśli myślisz, że to maluch zawsze słuchający starszych, nigdy nie przerywający rozmów innym, przez cały czas ładnie bawiący się w swoim pokoju, to... się mylisz. Nie ma takich dzieci. Zresztą, gdybyś zastanowiła się głębiej, to pewnie doszłabyś do wniosku, że wcale nie marzysz o zawsze posłusznym smyku. Bezwarunkowe posłuszeństwo nie pozwala na doświadczenia, szalone pomysły – a więc na to wszystko, co jest motorem rozwoju małego człowieka. A przecież chcesz, by szkrab był mądry, otwarty i pewny siebie. Czy może być więc jednocześnie grzeczny? Może! Tylko, że cecha ta nie oznacza ślepego posłuszeństwa, a raczej stosowanie reguł, szanowanie innych, dobre maniery. Co zatem jest potrzebne, by wychować grzecznego malucha? Wiedza o tym, jak się dziecko rozwija, co czuje, czego się boi... Wiedząc trochę na ten temat, nie zdenerwujesz się, że Twój dwulatek ciągle wszystkiemu zaprzecza (w tym wieku „nie” to ulubione słowo). Nie zaczniesz też nagle wymagać od trzylatka, by zgodnie bawił się ze swoimi rówieśnikami (taki maluch nie jest jeszcze na to gotowy). Spokój Jeśli często na zachowanie malucha będziesz reagować nerwowo, np. złościć się, że przerywa Ci rozmowę, to jedyną rzeczą, jaką osiągniesz, będzie strach dziecka. Smyk może i przestanie Ci przerywać w pół słowa, ale nie dlatego, że będzie wiedział, że to jest niegrzeczne, a dlatego, że po prostu zacznie się bać Twojej reakcji. W nerwowej atmosferze smyk nie czuje się bezpieczny. Może wtedy stać się zamknięty w sobie, wycofany (żeby tylko się nie narażać), albo odwrotnie: agresywny, niegrzeczny („Po co mam się starać, skoro i tak mama będzie na mnie zła”). Konsekwencja Raz zaganiamy malca do łóżeczka tuż po dobranocce, innym razem pozwalamy mu jeszcze z nami zostać. Jednego dnia mówimy...
Kochamy nasze dzieci najbardziej na świecie. Dlaczego więc mówimy zdania, które je ranią, niszczą ich poczucie wartości, zniechęcają do pracy i gaszą ich wiarę, że są przez nas kochane i akceptowane w 100%? Czy wynika to z tego, że same słyszałyśmy je w dzieciństwie i mówimy je nieświadomie, czy po prostu nie zdajemy sobie sprawy z tego, jaki one wywołują efekt? Są pewne zdania, których nie powinno się mówić do dziecka . Naprawdę warto je zapamiętać! Oto 10 z nich. 1. Ponieważ powiedziałam, że nie... Jaka to jest tak naprawdę informacja dla dziecka? Nie, bo nie? Gdzie argumentacja , gdzie wytłumaczenie dziecku, dlaczego odmawiamy mu tej konkretnej rzeczy?Nie dziwmy się, że dziecko nie rozumie naszych pobudek i nadal postępuje albo mówi w ten sam sposób. Jak odmawiać dziecku? 2. Nie ma powodu, by się bać Próbujemy bagatelizować strach dziecka, nie robić z niego poważnego tematu licząc po cichu, że dziecko zapomni, albo uzna, że to błaha sprawa. Tyle że maluch się czegoś boi i liczy na naszą pomoc, której najzwyczajniej w świecie nie otrzymuje. 3. Obiecuję Nie ma nic gorszego od składania dzieciom obietnic bez pokrycia . Tak, kupię ci to, tak pojedziemy tam niedługo, tak, pomogę ci za chwilę. Gdy po takiej deklaracji nie wywiążemy się z obietnicy, dla dziecka będzie to jasny komunikat, że w życiu można wiele obiecywać, ale nie trzeba tego wcale realizować. 4. Poczekaj, aż wrócimy do domu...! Groźba kary odkładanej do czasu powrotu do domu, wzbudza w dziecku ogromny lęk. Jak Wy byście się czuły, gdyby szef w pracy powiedział Wam o 8 rano, pani X.. proszę się u mnie stawić o 15.30? Na pewno cały dzień byłybyście w nerwach, zastanawiałybyście się, co Was czeka, a może szef chce Was zwolnić? Cały dzień w nerwach i wyobrażania sobie najgorszego. Tak właśnie czuje się dziecko, któremu powiecie takie zdanie....
