Wyniki
Wyniki
Laureaci
Wyniki
Wyniki
Wyniki
ziajka krr
Wyniki
Nivea Klub Rodzica Recenzenta
Wyniki
nivea baby 2w1 krr
Wyniki
Pampers KRR
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Wyniki
uśmiechnięta dziewczynka z lalką
AdobeStock
Zakupy

Która lalka będzie idealna dla twojego dziecka? [PORADNIK DLA RODZICÓW]

Półki sklepowe i sklepy internetowe oferują dzisiaj niewiarygodne ilości lalek do zabawy. Jeśli pierwszy raz stoisz przed wyborem tej jednej jedynej lalki dla dziecka, z pewnością nie masz pojęcia, która z nich jest najlepsza. Która jest dobrej jakości, spodoba się dziecku i po dziesięciu minutach nie wyląduje w kącie? Musisz zwrócić uwagę na kilka podstawowych elementów.

Spis treści:


Najpopularniejsze typy lalek:

  1. Lalki szmaciane
  2. Lalki bobasy
  3. Lalki przypominające małe dzieci
  4. Lalki przypominające dorosłe kobiety
  5. Lalki wzorowane na postaciach z filmów i bajek dla dzieci


Lalki to nie tylko najpopularniejsze zabawki, ale też jedne z pierwszych zabawek, które powstały dla dzieci. Najpierw służą jako przytulanki, później uczestniczą w aktywnej zabawie dziecka z rozmaitymi scenariuszami. I wszystkie są edukacyjne. Zawsze można się czegoś nauczyć w czasie takiej zabawy. Dzieci mogą w ten sposób ćwiczyć swoje umiejętności społeczne, a także zdolności motoryczne. Rozwijają emocje i trenują komunikatywność.

To właśnie przy pomocy lalek można omówić z dzieckiem trudności czy poważne problemy. Naprawdę lalki można wykorzystywać na wiele sposobów, dlatego ta zabawka od lat jest ukochaną zabawką dzieci, a dorośli chętnie ją kupują. Klasyczne, tradycyjne, ale i także te już mocno unowocześnione wersje. Nie tylko dziewczynki powinny się więc bawić lalkami i na szczęście dziś już wielu rodziców to doskonale rozumie.

Co trzeba rozważyć przed zakupem lalki?

Przed wyborem odpowiedniej lalki musimy wziąć pod uwagę 4 najistotniejsze sprawy:
 

  • wiek dziecka - maluszkowi wystarczy miękka lalka przytulanka, starszak może woleć interaktywną zabawkę;
  • zainteresowania - to jak maluch lubi się bawić i w co - ma znaczenie;
  • wzrost/wielkość  - zabawka nie może być zbyt duża, by dziecko mogło ją ze sobą nosić;
  • jakość wykonania - lalka powinna długo służyć dziecku i być dla niego bezpieczna.

Lalka dla maluszka, który ma mniej niż 3 latka

 

Kalendarz rozwoju dziecka
Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl


Dzieci są różne, ale najczęściej maluchy poniżej 3. roku życia jeszcze nie bawią się lalkami, urządzając scenki i odgrywając role. W tym wieku najodpowiedniejsza jest więc lalka, którą można przytulić. Taka lalka uszyta z materiału ma też tę zaletę, że można ją wrzucić do pralki. Nie ma też żadnych małych części i nie można jej rozłożyć. Ryzyko połknięcia i zakrztuszenia się jest więc bliskie zeru.

Lalki szmaciane dla niemowląt - sprawdź opinie

Lalka dla dziecka od 3. roku życia

Trzylatki bardzo szybko się rozwijają i często zaczynają swoją przygodę z przedszkolem. Ich umiejętności motoryczne oraz wyobraźnia pracują na największych obrotach. Dlatego lalki, które można ubierać i rozbierać, karmić, zmieniać im pieluszkę, wozić w wózku itp. będą dla nich bardzo atrakcyjne i praktyczne. Taka lalka powinna być jednak dobrej jakości, by po intensywnym użytkowaniu i noszeniu non stop przy sobie po prostu się nie rozpadła.

Zwróć uwagę  na upodobania dziecka

Zainteresowania dziecka to kolejna ważna rzecz. Jeśli dziecko akurat jest na etapie uczenia się mycia ząbków, warto mu sprawić taką lalkę, która ma ząbki i której można je myć. Jeśli lubi konkretną bajkę – może to być lalka wzorowana na bajkowej postaci. Jeśli maluch lubi odgrywać scenki albo spodziewa się rodzeństwa – lalka typu bobas lub lalka mama w ciąży na pewno się sprawdzi. I w drugą stronę – jeśli dziecko upodobało sobie tylko szmacianą Zuzię, to pewnie przez jakiś czas niechętnie będzie bawić się lalkami innego typu itd.

Zwykła lalka czy interaktywna?

Dziś większość lalek ma mnóstwo rozmaitych funkcji, np. siusiają, płaczą, mówią, tańczą, klaszczą, gaworzą, chodzą, raczkują, śpiewają i nie tylko. Są interaktywne – uczą się od nas mowy, nauczą dziecko angielskiego, liczenia i tekstów piosenek. Czy to jest dobre dla dzieci? Zbyt wiele takich funkcji i grających elementów może przeszkadzać kreatywności i luźnej niczym nieskrępowanej zabawie. Oczywiście wszystkie zabawki stosowane z umiarem nie powinny zaszkodzić. Natomiast młodsze dzieci wolą czasami same decydować, co w danej chwili lalka ma robić. Warto o tym pomyśleć przed zakupem i obserwować jak dziecko najbardziej lubi się bawić.

Jak wpływ ma wygląd lalki na dziecko?

Wygląd lalki ma ogromne znaczenie. I to większe niż się może z pozoru wydawać. Dzieci utożsamiają się ze swoimi ulubionymi zabawkami i postaciami z bajek. Jeśli będą widzieć tylko jeden jedyny typ lalki, który będzie im się podobał i kojarzył pozytywnie, mogą utwierdzić się w przekonaniu, że tylko lalki z długimi blond włosami są ładne. To może powodować w przyszłości problemy, np. z samooceną.

Dlatego warto już zawczasu zadbać o różnorodne wzorce, np. lalki o różnym kolorze skóry, o różnym typie sylwetki, nie tylko księżniczki z koroną na głowie w stylu smukłej Barbie. Lepiej też nie narzucać dziecku z góry konkretnej lalki, która naszym zdaniem jest ładna. Dziecko może polubić i uznać za ładną szmaciankę z guzikami lub oryginalną laleczkę bez narysowanej buzi (są takie, które zachęcają do wyobrażenia sobie przez dziecko emocji).

Najpopularniejsze typy lalek

Lalki dostępne na rynku możemy podzielić na 5 głównych kategorii, które pozwolą łatwiej zdecydować o wyborze tej odpowiedniej. Oto praktyczna charakterystyka poszczególnych rodzajów.

1. Lalki szmaciane

Lalki szmaciane to lalki uszyte z materiału, mięciutkie, można je przytulać. Można kupić gotowe lub uszyć je samemu albo jeszcze lepiej – z dzieckiem. Pierwotnie były to bardzo proste w formie lalki, np. z guziczkami zamiast oczu. Dziś bywają już bardzo zaawansowane. Nie są więc przeznaczone tylko i wyłącznie dla maluszków.

Zobacz też: Lalki dla 2 letniej dziewczynki - sprawdź opinie

Najmłodsze dzieci lubią takie zwyczajne materiałowe laleczki, choć są też bardzo fajne wersje tzw. edukacyjnych lalek, czyli lalek ćwiczących umiejętności, jak np. lalka, której można zajrzeć do brzucha i wyciągnąć wszystkie narządy wewnętrzne albo lalka-chłopiec, którą można rozebrać i ubrać - od bielizny po buty i plecak. Są też lalki szmacianki, którym zmienia się pieluszkę i takie, które mają zaznaczone narządy płciowe. Ta ostatnia cecha jest charakterystyczna dla wszystkich rodzajów lalek. Kiedyś płeć lalek była częściej określana wyłącznie zewnętrznie.


2. Lalki bobasy

Lalki bobasy to laleczki, które przypominają noworodki i niemowlęta. Są różnej wielkości, choć zwykle mają rozmiar prawdziwego dziecka. Zwykle bez włosów lub z krótkimi, których nie trzeba pielęgnować. Najczęściej są zrobione z plastiku albo gumy lub podobnych tworzyw. Czasami mają miękkie brzuszki, a rączki i nóżki twarde. Oczy mogą być otwarte na stałe lub zamykane. W komplecie mają wiele akcesoriów.

Zobacz też: Czym się różni lalka interaktywna od tej z wieloma funkcjami?

Mogą mieć też mnóstwo dodatkowych funkcji, np. wydawanie dźwięków, poruszanie się lub imitowanie odruchów żywego dziecka typu: odbijanie, płacz, siusianie itp. Coraz więcej lalek tego typu wygląda bardzo realistycznie. Lalki typu Reborn oddają każdy anatomiczny szczegół budowy i wyglądają jak prawdziwe, dopiero co urodzone dzieci lub niemowlęta. Co do ich atrakcyjności, zdania są podzielone.

 


Zobacz też: 8 lalek bobasów już od 53 zł! Najfajniejsze i z wieloma funkcjami [PRZEGLĄD]

 

3. Lalki przypominające małe dzieci

To zwykle lalki wyglądające jak małe dziewczynki lub kilkuletni chłopcy. Już z włosami, ubrankami, akcesoriami. Również można się nimi opiekować, ale mogą też już mieć swoje charakterystyczne zainteresowania, np. mają swojego zwierzaka, własną modną szafę z wieloma strojami, można je leczyć, albo mają ulubione zajęcie lub zawód, są np. dziewczynkami-kucharkami, chłopcami-strażakami itp.


4. Lalki przypominające dorosłe kobiety

Lalki Barbie i w podobnym stylu to lalki, które przypominają z wyglądu dorosłą kobietę. Lalka ma zgrabny spory biust, talię, długie nogi. Najczęściej też intensywny makijaż. Do tego także idealnie zbudowanego chłopaka Kena, przyjaciółki i masę ubrań oraz rozmaitych akcesoriów, z domkami, samochodami i innego tego typu dodatkami.
Nie da się ukryć, że wciąż jest marzeniem wielu dziewczynek i wciąż jest dla nich niesamowitą atrakcją. Dzieci lubią bawić się w dorosłość.
 

Zobacz także
mała dziewczynka bawi się lalką dzidziusiem

8 lalek bobasów już od 53 zł! Najfajniejsze i z wieloma funkcjami [PRZEGLĄD]

Domek dla lalek

Jaki domek dla lalek wybrać: drewniany, plastikowy czy rozkładany? [RANKING 2022]

lalki-edukacyjne-szmaciane-do-zadan-specjalnych.jpg

6 wyjątkowych lalek, które ćwiczą umiejętności dziecka

Barbie, lalka, najdroższa barbie

To musisz zobaczyć - 5 najdroższych lalek Barbie na świecie


Na szczęście ta najpopularniejsza zabawka na świecie ma już swoje wersje postaci kobiecych w różnych kolorach skóry i o rozmaitych, nie tylko wychudzonych i nierealnych proporcjach ciała. Różnorodność jest modna. Są już dostępne Barbie z szerszymi biodrami, kształtniejszymi łydkami, niższe i ze znacznie krótszymi nogami. Mogłyby też być takie bez sztucznego makijażu rodem z Las Vegas. Na razie tylko pojedynczy rzemieślnicy zajmują się przerabianiem takich lalek Barbie i podobnych typów na nieco bardziej zbliżone wyglądem do naturalnego.


5. Lalki wzorowane na postaciach z filmów i bajek dla dzieci

To kolejna kategoria lalek, równie ważna i wzbudzająca zachwyt u dzieci. Lalki są różnego typu – mogą być odwzorowane 1:1, mogą też być dziecięcą wersją ukochanego bohatera. I tak teraz lalki wyglądające, jak Elza i Anna z przebojowego filmu Disneya „Kraina lodu” to nieustający hit. Inne bohaterki takie jak Roszpunka, Merida czy Vaiana też się bardzo podobają.

Kilka lat temu pojawiły się na rynku nietypowe lalki Monster High wraz z serialem o takim samym tytule, po polsku tłumaczonym jako „Straszyceum”. Lalki mają demoniczny wygląd, są inspirowane wampirami, mumią, zombie, wilkołakami i duchami. Modny trend, który nadal jest widoczny na półkach sklepowych z zabawkami.

Podobnym, nieco świeższym hitem, są lalki inspirowane animowaną bajką i magicznym światem "Enchantimals". Lalki Enchantimals to dziewczynki i dziewczyny, które mają zwierzęce cechy. Są bardzo opiekuńcze i związane ze światem przyrody, a jednocześnie osadzone w magii. Moda na łączenie cech ludzkich i zwierzęcych jest bardzo widoczna w postaciach lalek.

Wszystkie rodzaje lalek mogą też jednocześnie występować w wersjach mini i w postaci figurek zrobionych z różnego materiału. Kiedyś figurki były wyłącznie drewniane, dziś różnorodność tworzyw, z których wykonane są takie małe laleczki jest o wiele większa.




Która z lalek spodoba się najbardziej twojemu dziecku?

5 sprawdzonych sposobów na rozwój przez zabawę

domek dla lalek
Allegro
Zakupy
Domki dla lalek już od 40 zł! Zobacz 10 naszych propozycji [Przegląd]
Każda dziewczynka prędzej czy później zechce mieć domek dla lalek. Gdy nadejdzie ten moment i zajrzysz do sklepów, dostaniesz zawrotu głowy. Żeby ułatwić ci wybór, przygotowaliśmy 10 propozycji z krótkim opisem i cenami.

Domek dla lalek – marzenie wielu dziewczynek. Dojrzałaś już do zakupu takiej zabawki dla córki? Zatem czas przyjrzeć się ofercie rynkowej. Poniżej prezentujemy 10 popularnych domków, po pięć w kategorii: plastikowe i drewniane. Wybraliśmy takie, aby pokazać ci przekrój tego, co obecnie jest w sprzedaży. Do opisu każdego produktu dodaliśmy króciutkie podsumowanie z najważniejszymi cechami każdego z nich. Zapraszamy do oglądania i lektury! Zobacz także: Która lalka będzie idealna dla twojego dziecka? Zanim dokonasz zakupu, weź pod uwagę kilka spraw, które ułatwią ci dokonanie najlepszego wyboru. Koniecznie zwróć uwagę na następujące sprawy: Jakimi lalkami chce się bawić twoje dziecko? Niewielkie zmieszczą się w małym domku, a np. Barbie tylko w dużym. Ile masz miejsca na tę zabawkę? Do niewielkiego pokoju lepiej sprawić dziecku domek składany. Gdy pokój jest duży, wielkość domku nie ma specjalnie znaczenia. W jakim wieku jest dziecko? Małe ucieszy się nawet z niewielkiej zabawki, a większe... cóż, z pewnością oczaruje je większa zabawka Sprawność pociechy. Sprawne dziecko poradzi sobie nawet z małym plastikowym domkiem – bez problemu umieści w nim mebelki, nie będzie go potrącać i wszystkiego z niego wysypywać. Małemu "niezgrabiaszowi" lepiej kupić domek drewniany, który jest bardziej stabilny. Plastikowe domki dla lalek: 1. Rozkładany Country, cena: 40 zł 2. Domek Wader, cena: 85 zł 3. Domek z dzwonkiem, cena: 100 zł 4. Willa dla Barbie, cena: 110 zł 5. Domek jelonków, cena: 140 zł Drewniane domki dla lalek: 6. Mały z meblami, cena: 100 zł 7. Gotycki z meblami, cena: 110 zł 8. Sympatyczny z lalkami, cena: 230 zł 9. Willa alpejska, cena: 250 zł 10. Duży KinderKraft, cena: 550 zł 1. Rozkładany domek Country, cena: 40 zł Domek otwiera się z dwóch stron . W środku znajdują się...

drewniany domek dla lalek
Adobe Stock
Zakupy
Drewniany domek dla lalek – 7 najciekawszych modeli
Drewniany domek dla lalek ma olbrzymi urok. Jest przy tym stabilny i trwały, więc może być przekazywany z dziecka na dziecko. Zobacz, najpiękniejsze modele takich domków.

Gdy słyszysz hasło: domek dla lalek, co sobie wyobrażasz? Drewniany domek dla lalek, nie plastikowy, prawda? Jest jakaś magia w takich domkach z drewna i to niezależnie od ich ceny i wielkości. Spis treści: Jaki drewniany domek dla lalek kupić? Domek-czajnik, 75 zł Przenośny z ogródkiem, 90 zł Z lalkami DODOTOYS, 190 zł Duży z meblami, 220 zł Bajkowa rezydencja, ok. 240 zł Nowoczesny Cubic, 460 zł Ogromny domek Kinderkraft, 1700 zł Jaki drewniany domek dla lalek kupić? W zasadzie wszystkie drewniane domki dla lalek nadają się dla dzieci od 3. roku życia . Dlatego, jeśli twoje dziecko ma nie mniej niż 36 miesięcy, możesz kupić każdy z nich. Tu sprawa jest prosta. To, co trzeba wziąć pod uwagę to cena, wymiary i lalki, dla których ma być domek. Cena domku Jeśli dysponujesz zasobnym portfelem, możliwości masz nieograniczone – od niewielkich poprzez designerskie aż po olbrzymie klasyczne, wyglądające jak całe kamienice. Ich ceny wahają się od kilkudziesięciu do kilku tysięcy złotych. Nawet jeśli nie są urządzone mebelkami, dokupisz je. Osoby liczące się z pieniędzmi mają bardziej ograniczony wybór, ale nawet do 250 zł można znaleźć atrakcyjną propozycję – zobaczysz je niżej. Wymiary domków Drugą ważną cechą takiej zabawki są jej wymiary. "Budynek" trzeba dobrać do pomieszczenia . Jeśli pokój, w którym dziecko ma się bawić, jest niewielki, nie ma sensu silić się na zabawkę o dużych gabarytach. Choć drewniane domki są stabilne, to w ciasnym wnętrzu nie uniknie się potrącenia go, a wtedy mebelki i lalki mogą powypadać, psując całą zabawę. Zobacz także: Różne domki dla lalek już od 30 zł [Przegląd] Dla jakich lalek ma być zabawka Dziecku bawiącemu się lalkami Barbie warto kupić duży domek, taki, aby lalki mieściły się na poszczególnych poziomach. Dla...

prezent dla dziewczynki
Adobe Stock
Zakupy
Prezent dla dziewczynki na święta i nie tylko – nasz przegląd 
Szukasz pomysłu na fajny prezent dla dziewczynki? Mamy dla ciebie 10 propozycji na każdą kieszeń. Znajdziesz tu wszystko, co zainteresuje kilkulatkę.

Idealny prezent na gwiazdkę dla dziewczynki? To, o czym marzy! Jeśli jednak mała dama chce coś, co tobie nie przypada do gustu, wcale nie musisz jej ulegać. Na rynku jest mnóstwo zabawek, które mogą sprawić radość dziewczynce , a i usatysfakcjonować osobę, która ten prezent kupuje. Zobacz nasze propozycje prezentów dla dziewczynki.  Spis treści: Jaki prezent kupić dziewczynce? Nasze propozycje: Interaktywny piesek, 59,90 zł Helikopter i Skye, 69 zł Barbie Made to Move, 87 zł Drewniana farma, 89 zł Pierwszy laptop, 159 zł Lalka bobas w zestawie, 138 zł Sorter - liczydło Montessori, 123 zł   Drewniany domek dla lalek , 149 zł Laleczka LOL Surprise OMG, 285 zł Tablica manipulacyjna, 139 zł Jaki prezent dla dziewczynki kupić? Zdecydowanie jesteśmy za prezentami edukacyjnymi. Ale same jesteśmy mamami i wiemy, że czasami ulegałyśmy, kupując córce coś, o czym bardzo marzyła, a co niekoniecznie nam się podobało. I wiesz co? Warto zobaczyć radość w oczach dziecka , a przy tym posiadanie niepochwalanych przez nas zabawek jakoś naszych dzieci nie skrzywiło :) Nawet jeśli coś na pierwszy rzut oka wygląda jak zupełnie zbędny gadżet - dla dziewczynki może okazać się spełnieniem jej małych-wielkich marzeń. Lalka na prezent To zawsze trafiony pomysł. Trzeba tylko dowiedzieć się, o jakim typie lalki marzy dziewczynka. Czy ma to być lalka bobas , Barbie i postać z modnej serii, np. LOL Surprise. Młodsze dziewczynki zwykle wolą lalki bobasy , a te starsze – modne lub popularne, np. Barbie. Jeśli mała dama ma multum lalek, wtedy można pomyśleć np. o domku dla nich, ubrankach czy akcesoriach takich jak wózek, czy łóżeczko. Zabawki edukacyjne dla dziewczynek Młodszym przydadzą się tablice manipulacyjne , starszym – zabawki interaktywne, czy gry planszowe dla...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko
Aktualności
Kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko? Przepisy w 2023
Ewa Janczak-Cwil
rekrutacja do szkół podstawowych
Aktualności
Rekrutacja do szkoły podstawowej 2023: zasady, zapisy. Kiedy zaczyna się nabór?
Ewa Janczak-Cwil
przedszkole integracyjne
Edukacja
Przedszkole integracyjne: co to jest, dla kogo? Program
Magdalena Drab
Rekrutacja do szkół średnich: jak wygląda, ważne terminy, obliczanie punktów
Aktualności
Rekrutacja do szkół średnich: kiedy składa się papiery do liceum? Kalendarz 2023
Luiza Słuszniak
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi
Prawo i finanse
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi – aktualne przepisy
Ewa Janczak-Cwil
Wielki Post: co to jest, ile trwa, historia, symbole
Święta i uroczystości
Wielki Post: ile trwa, historia, symbole, jak się go obchodzi? Kiedy się zaczyna i kończy w 2023 roku?
Luiza Słuszniak
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu
Święta i uroczystości
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu i czy są obowiązkowe
Luiza Słuszniak
kiedy wakacje
Aktualności
Kiedy wakacje w 2023 roku – początek i zakończenie, jak planować letni wypoczynek?
Ewa Janczak-Cwil
Opieka nad żoną po porodzie
Prawo i finanse
Opieka nad żoną po porodzie 2023: kto ma prawo do zwolnienia i na jak długo?
Joanna Biegaj
Czy alimenty wlicza się do dochodu
Prawo i finanse
Czy alimenty wlicza się do dochodu: czy liczą się do zasiłku rodzinnego i do kredytu?
Milena Oszczepalińska
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Uczeń
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Luiza Słuszniak
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
Pewniaki na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego
Język polski
Pewniaki na egzaminie ósmoklasisty: co warto powtórzyć przed egzaminem z języka polskiego?
Luiza Słuszniak
AMR, schemat żywienia niemowląt
Dieta
Schemat żywienia niemowląt: aktualne zalecenia 2023
Magdalena Drab
olej z wiesiołka
Starania o dziecko
Olej z wiesiołka na płodność: czy pomaga zajść w ciążę?
Magdalena Drab
poród w szpitalu
Poród naturalny
Chwyt Kristellera – co to jest, jak wygląda, czym grozi i czy to legalne?
Luiza Słuszniak
Edukacja
Rodzaje przedszkoli: poznaj typy przedszkoli, by wiedzieć, które będzie najlepsze dla twojego dziecka
Luiza Słuszniak
Egzamin ósmoklasisty 2022  z języka polskiego. Zakres materiału
Uczeń
Egzamin ósmoklasisty 2023 z języka polskiego: co trzeba umieć, zakres materiału
Luiza Słuszniak