Trądzik młodzieńczy: co to jest, jak leczyć i zapobiegać? [ZDJĘCIA]

Trądzik młodzieńczy to koszmar większości nastolatków, który, na szczęście, ustępuje wraz z wiekiem. Wczesna diagnoza, wdrożenie odpowiedniego leczenia, stosowanie właściwych kosmetyków oraz prostych zasad pomoże zminimalizować ryzyko pojawienia się zmian skórnych, blizn lub przebarwień.

Spis treści:

1. Co to jest trądzik młodzieńczy?
2. Co powoduje trądzik młodzieńczy?
3. Jak wyleczyć trądzik młodzieńczy?
4. Domowe sposoby leczenia trądziku młodzieńczego
5. Jak skutecznie zapobiegać trądzikowi młodzieńczemu?

Co to jest trądzik młodzieńczy?

Trądzik młodzieńczy (łac. acne vulgaris) zwany inaczej trądzikiem pospolitym to przewlekła choroba zapalna mieszków łojowo-włosowych i skóry, która powstaje w wyniku nadmiernego pobudzenia czynności gruczołów łojowych. W konsekwencji na ciele pojawiają się otwarte lub zamknięte zaskórniki, grudki, krostki oraz torbiele ropne potocznie nazywane pryszczami.

Najczęściej trądzik młodzieńczy pojawia się między 11. a 20. rokiem życia w obrębie twarzy, górnej części klatki piersiowej, na ramionach, plecach, a nawet na pośladkach. Trądzik młodzieńczy to powszechna dolegliwość i tylko nieliczne przypadki zmian skórnych wywołane są przez poważne zaburzenia hormonalne wymagające specjalistycznego leczenia. Co nie zmienia faktu, że miejscowy stan zapalny skóry może mieć negatywny wpływ na samopoczucie i samoocenę młodych ludzi.

Co powoduje trądzik młodzieńczy?

Bezpośrednią przyczyną pojawienia się trądziku młodzieńczego jest związana z dorastaniem burza hormonalna, a w szczególności nadmierny wzrost poziomu androgenów we krwi. Dochodzi wtedy do wzmożonego wydzielania się łoju i sebum, które to zatykają kanaliki odprowadzające wydzielinę na zewnątrz. Często zmianom chorobowym towarzyszy stan zapalny wywołany namnażaniem się bakterii.

Czynniki, które mogą nasilić trądzik młodzieńczy to:

• leki, szczególnie hormony anaboliczne, leki przeciwpadaczkowe i barbiturany,
• kosmetyki komedogenne, czyli zatykające pory i ujścia mieszków włosowych,
• nadmierny i długotrwały stres, który wpływa negatywnie na gospodarkę hormonalną,
• niezdrowa dieta bogata w cukier i uboga w tłuszcze roślinne,
• zmiany hormonalne związane z cyklem menstruacyjnym oraz policystyczne (wielotorbielowate) jajniki,
• alergia pokarmowa,
• mechaniczne podrażnienia,
• nadmierna ekspozycja na słońce – sprawia, że skóra staje się grubsza, a ujście gruczołów łojowych zostaje „zatkane”,
• nadmierna higiena – zbyt częste mycie i dezynfekcja skóry może nasilić objawy.

Jak wygląda trądzik młodzieńczy na zdjęciach:

fot. AdobeStock

Jak wyleczyć trądzik młodzieńczy?

Trądzik młodzieńczy nie powinien być bagatelizowany, ponieważ liczne zmiany zapalne mogą przyczynić się do powstawania mało estetycznych blizn lub przebarwień. W leczeniu zmian trądzikowych najważniejsza się systematyczność.

Kto leczy trądzik młodzieńczy?

Diagnostyką i leczeniem wszelkich zmian skórnych zajmuje się lekarz dermatolog, który każdy przypadek rozpatruje indywidualnie. Lekarz lub lekarka podejmuje decyzje o sposobach leczenia trądziku młodzieńczego. W niektórych przypadkach może zlecić wykonanie dalszych badań, np. testów alergicznych lub poziomu poszczególnych hormonów w celu wykluczenia innych przyczyn wywołujących zmiany chorobowe. Zazwyczaj leczenie trwa długo, a efekty zaczynają pojawiać się dopiero po 4-6 tygodniach.

Czym leczyć trądzik młodzieńczy?

Lekarz dermatolog, w zależności od rodzaju i nasilenia zmian skórnych, dobiera odpowiednią metodę leczenia opartą o leki o działaniu miejscowym i ogólnym. Jeśli po sześciu tygodniach farmakoterapii nie widać żadnej poprawy należy ponownie skonsultować się z lekarzem lub lekarką w celu zmiany sposobu leczenia.

Leki stosowane w leczeniu trądziku młodzieńczego

Najczęściej przepisywanymi lekami na zamiany trądzikowe są:

• antybiotyki miejscowe: erytromycyna, klindamycyna, a w cięższych przypadkach stosuje się antybiotyki ogólne (doustne), czyli tetracykliny: doksycyklina, tetracyklina, limecyklina;
• retinoidy, czyli pochodne witaminy A: tretynoina, izotretynoina, adapalen, tazaroten;
• maści lub kremy przeciwbakteryjne i przeciwzapalne zawierające nadtlenek benzoilu, hydroksychinolinę, hydroksychinolinę, kwas azelainowy i salicylowy.

Jeśli przyczyną trądziku u kobiet jest hirsutyzm (nadmierne owłosienie) lub łysienie typu męskiego, lekarz może zalecić leczenie hormonalne, np. w postaci tabletek antykoncepcyjnych.

Preparaty złuszczające naskórek

Wspomagająco lekarz może zalecić stosowanie preparatów mających w swoim składzie kwasy, które delikatnie złuszczają naskórek. Tym samym odblokowują ujście gruczołów łojowych oraz normalizują ich aktywność. Będą to preparaty posiadające w swoim składzie:

• kwas salicylowy,
• kwas azelainowy,
• kwasy AHA (np. kwas mlekowy, kwas glikolowy).

Często lekarz lub lekarka rekomenduje dalsze leczenie podtrzymujące takie jak: peelingi chemiczne czy zabiegi laserowe.

Czym myć twarz? Kosmetyki do cery trądzikowej

Poza stosowaniem odpowiednich leków w postaci tabletek, kremów lub maści warto zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry kosmetykami wspierającymi leczenie. Zaleca się stosowanie dermokosmetyków lub kosmetyków myjących i pielęgnacyjnych, które nie tylko nie zatykają porów, ale także pozwalają na odbudowę warstwy lipidowej naskórka i przyśpieszą regenerację.

Kosmetyki do cery problematycznej zazwyczaj zawierać substancje takie jak: pantenol, alantoina, mocznik, kwas azelainowy, kwas pirogronowy, witaminy A, E i F, cynk czy oleje roślinne, np. masło shea, olej z awokado, olej konopny. Aby chronić wrażliwą skórę, warto stosować również kremy z wysokim filtrem UV.

Domowe sposoby leczenia trądziku młodzieńczego

Skóra trądzikowa wymaga specjalistycznej pielęgnacji. Poza leczeniem farmakologicznym można zatroszczyć się o nią domowymi sposobami.

Zioła

Zaleca się połączenie ziół o działaniu antyseptycznym, antybakteryjnym, oczyszczającym, lekko ściągającym i łagodzącym, takich jak: bazylia, bratek polny, korzeń mniszka lekarskiego, korzeń łopianu, kwiat bzu czarnego, natka pietruszki, nawłoć, zielona herbata. Można je stosować w postaci naparów lub herbatek ziołowych.

Maseczki

Maseczki wspierają walkę z trądzikiem, natomiast ich stosowanie nie powinno być głównym sposobem leczenia zmian skórnych, w tym zapalnych. Najbardziej popularne są naturalne maseczki na bazie:

• ogórka,
• cebuli,
• miodu i soku z cytryny,
• miodu, kurkumy i jogurtu naturalnego,
• ubitego białka i soku z połowy cytryny.

Nie zaleca się samodzielnego wyciskania pryszczy, wągrów i innych zmian chorobowych ze względu na możliwe nasilenie stanu zapalnego, dłuższego czasu rekonwalescencji, a w konsekwencji powstawania blizn. Zdaniem lekarzy manualne oczyszczalnie cery w salonach kosmetycznych nie zmniejsza stanu chorobowego, a jedynie go maskuje i opóźnia podjęcie leczenia.

Jak skutecznie zapobiegać trądzikowi młodzieńczemu?

Zapobieganie pojawieniu się trądziku młodzieńczego oraz nawrotów lub zaostrzenia się zmian skórnych przede wszystkim polega na stosowaniu się do wszystkich zaleceń lekarskich. W około 80 proc. przypadków pojawienie się zmian trądzikowych ma podłoże genetyczne. W związku z tym najważniejsze działania profilaktyczne to:

• odpowiednia pielęgnacja skóry,
• stosowanie kosmetyków, które nie zatykają porów,
• prowadzenia zdrowego trybu życia opartego na zbilansowanej diecie,
• unikanie nadmiernego stresu.

Zobacz także:

• Lektury szkolne klasa 7 – spis lektur (nowa podstawa programowa)
• „Kontrolowałam córkę, bo bałam się, że zostanie nastoletnią matką. Nie sądziłam, że przez to ona i mąż będą mnie okłamywać”
• Tego uczą księża na lekcjach religii. Nie dziwi, że bierze w nich udział coraz mniej dzieci i młodzieży