Zakażenie układu moczowego u dziecka

Jakie są objawy zakażenia układu moczowego?

Niekiedy o chorobie (lekarze często określają ją skrótem: ZUM) świadczy jedynie wysoka gorączka niewiadomego pochodzenia. Termometr może wskazywać nawet 40°C, a jednocześnie dziecku na pierwszy rzut oka może nic poważnego nie dolegać. Nie ma kataru ani kaszlu, gardło jest zdrowe. Gorączka pojawia się, znika na dzień lub dwa i znów powraca. Zazwyczaj dziecko z zakażeniem układu moczowego częściej niż zwykle robi siusiu (trudno to jednak zauważyć u niemowląt, które i tak siusiają prawie co chwilę). Chore dziecko, robiąc siusiu, może płakać z bólu(choć to nie jest regułą), a jego mocz jest ciemniejszy. Zdarza się też, że pieluszka zmienia zapach.

Skąd w układzie moczowym wzięły się bakterie?

Mogły przedostać się albo z krwi (zazwyczaj tak dzieje się w przypadku zakażenia u noworodków), albo z okolicy krocza. Na infekcje układu moczowego częściej chorują dziewczynki, bo ich cewka moczowa jest krótsza, a jej ujście znajduje się bliżej odbytu niż u chłopców. Aby uniknąć ataku bakterii, jak najszybciej zmieniaj pieluszkę po zrobieniu przez szkraba kupki, a myjąc pupę dziecka, używaj mokrego wacika zawsze w kierunku od krocza do pupy. Pamiętaj też, że choć chusteczki nawilżane są bardzo wygodne, to nie zapewniają tak dobrej higieny jak zwykła woda z mydłem. Jeśli masz synka, myj jego siusiaka (podczas kąpieli) także pod napletkiem – lubią się tam gromadzić bakterie. Nigdy nie sadzaj też dziecka na zimnej podłodze albo na mokrym piasku, bo zimno sprzyja infekcjom.

Zobacz też: Czy wiesz, że moczenie nocne trzeba leczyć?

Zakażenie układu moczowego u dziecka - Jakie badania zleci pediatra?

Lekarz na pewno skieruje dziecko na badanie ogólne oraz posiew moczu. O zakażeniu układu moczowego zwykle świadczy podwyższona liczba leukocytów w moczu (powyżej 10 wpw), a także obecność białka lub erytrocytów w badaniu ogólnym moczu. Posiew to bardziej szczegółowe badanie, które pozwala lekarzowi stwierdzić, jakie bakterie zaatakowały układ moczowy dziecka. Najpewniej jednak pediatra przepisze dziecku antybiotyk jeszcze przed otrzymaniem wyników badań, wyłącznie na podstawie objawów choroby.

[CMS_PAGE_BREAK]

Jak można pomóc choremu dziecku?

Podawaj dziecku dużo płynów, by, siusiając, wypłukiwało bakterie. Pomoże też witamina C, utrzymująca odpowiednią kwaśność moczu – bakterie mają wtedy gorsze warunki do rozwoju. Podobne działanie ma sok z żurawin. Jeśli dziecko gorączkuje, podawaj leki obniżające temperaturę. Nie odstawiaj antybiotyków przed terminem, który wyznaczył lekarz, nawet jeśli dolegliwości ustaną wcześniej. W „zakamarkach” układu moczowego nadal mogą gnieździć się bakterie, które w momencie wycofania leków rozpoczną kolejny atak. Konieczna będzie też wizyta kontrolna u lekarza – być może dziecko będzie musiało jeszcze dostać leki odkażające drogi moczowe.

Jak pobrać mocz u dziecka?

Przed pobraniem moczu dokładnie umyj pupę dziecka ciepłą wodą z mydłem, dobrze opłucz krocze i nie wycieraj ręcznikiem (na nim też mogą znajdować się bakterie). Podaj dziecku picie. W tym samym czasie (dzieci często siusiają podczas ssania) spróbuj „łapać” do jałowego pojemniczka środkowy strumień moczu. Początkowy strumień (czyli, mówiąc ściślej: pierwsze krople) może zawierać bakterie z okolicy ujścia cewki moczowej. Próbka moczu powinna trafić do laboratorium w ciągu dwóch godzin. Jeśli wynik posiewu wykaże, że liczba bakterii przekracza 100 tys./mm3 (105), dziecko wymaga leczenia. Wynik może też zasugerować lekarzowi zmianę przepisanego wcześniej antybiotyku.
UWAGA! Pobierając mocz na posiew u dziecka, nie używaj przyklejanych woreczków. Ten sposób pobierania moczu sprawdza się przy badaniu ogólnym, jednak wynik posiewu mógłby zostać zafałszowany przez obecność bakterii znajdujących się na skórze.

Kiedy po zakażeniu układu moczowego trzeba zrobić USG?

Pediatra powinien skierować na to badanie każde niemowlę, które choć raz miało zakażenie układu moczowego. Dzięki USG można wykluczyć wadę anatomiczną pęcherza lub refluks pęcherzowo-moczowodowy (czyli cofanie się moczu z pęcherza do moczowodu albo nerek) – a właśnie o tych nieprawidłowościach może świadczyć przebyte zakażenie. Przed badaniem podaj dziecku picie, ponieważ USG najlepiej wykonywać, gdy dziecko ma wypełniony pęcherz. Czasem pediatra zaleca jeszcze cystografię mikcyjną. Do pęcherza moczowego lekarz wprowadza kontrastujący płyn i wykonuje zdjęcia rentgenowskie w tym czasie, kiedy dziecko robi siusiu.

Zobacz też: 5 sposobów na zapalenie pęcherza u dzieci

Konsultacja: dr n. med. Wojciech Feleszko, immunolog, pediatra, pracuje w Klinice Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego w Warszawie.