Skala Brazeltona – poznaj język swojego dziecka

Skala opiera się na 28 czynnikach behawioralnych i 18 odruchach w celu zrozumienia wszystkiego, co niemowlę ma do powiedzenia. Spostrzeżenia nie dają jednego wyniku, lecz oceniają zdolności dziecka w różnych obszarach rozwojowych i opisują, jak dziecko łączy te obszary.

Skala powstała w USA w latach 60. XX wieku; w Polsce jest praktycznie nieznana. Służy ona ocenie indywidualnych możliwości i zdolności dziecka, których poznanie ma pomóc budowaniu więzi miedzy rodzicami a dzieckiem. Nie jest ona testem badawczym, jest narzędziem pomagającym zdefiniować stany dziecka. Można ją stosować w ciągu 2 miesięcy od urodzenia, także dla wcześniaków urodzonych po 35. tygodniu ciąży oraz dzieci opóźnionych w rozwoju.

Czym jest skala Brazeltona?

Założeniem Skali Brazeltona (The Neonatonal Behavioural Assesment Scale) jest fakt, że dzieci potrafią się komunikować i niewerbalnie wyrażają swoje emocje. Skala behawioralnej oceny noworodka (NBAS) poprzez cykliczne obserwacje dziecka pomaga rodzicom i specjalistom rozszyfrować „język” noworodka. Metoda Brazeltona była pierwszą, która wykraczała poza badanie i rejestrowanie nieprawidłowości – NBAS akcentuje najlepsze, mocne strony dziecka, jak również wyzwania przed nim stojące.

„Zachowanie dziecka jest językiem. Chciałbym podzielić się jednym spostrzeżeniem z młodymi rodzicami – zaufajcie temu językowi” – mówi dr T. Berry Brazelton.

Podstawy skali Brazeltona

Założenia NBAS są następujące:

• noworodki, nawet te, które wydają się słabe, są wysoce uzdolnione już w chwili narodzin,
• noworodki poprzez zachowanie komunikują się z otoczeniem,
• niemowlęta nie tylko reagują na sygnały wokół ich, ale podejmują także kroki, by kontrolować swoje środowisko np. poprzez płacz zwracają uwagę swoich opiekunów.

NBAS spotkała się początkowo ze sceptycyzmem. Minęło ponad 20 lat zanim prace Brazeltona zostały opublikowane i środowisko medyczne zaczęło je powoli akceptować. Skala NBAS nie ocenia w klasyczny, tradycyjny sposób – ona po prostu odsłania portret dziecka i przekazuje nam kim ono jest. Skala stała się popularna na całym świecie. Dzisiaj kluczowe ośrodki propagujące skalę mieszczą się w Londynie i Cambridge oraz w Addenbrookes (Rosie Hospital).

Koordynator centrum Brazeltona w Wielkiej Brytanii, psycholog Joanna Hawthorne mówi: „Staramy się mówić rodzicom, aby obserwowali swoje dziecko ponieważ przekazuje ono ogromną ilość informacji. Noworodki są bardzo dobrze wyposażone – są społecznie wykwalifikowanymi istotami”.

Jak wyglądają badania?

Najlepiej jeśli ocena rozpocznie się w ciągu kilku dni po przyjściu dziecka na świat. Przeprowadza się ją w ciepłym, zacisznym półciemnym pokoju, na dziecku w stabilnym stanie klinicznym pomiędzy karmieniami. Ocena zajmuje ok. 20-30 minut. Odpowiedzi są specyficzne dla każdego dziecka i dostarczają wielu cennych wskazówek. NBAS odgrywa istotną rolę w przypadku dzieci upośledzonych, uszkodzonych lub wcześniaków. Skala jest także narzędziem pomagającym w nawiązaniu kontaktu z dzieckiem u kobiet z depresją poporodową, matek wcześniaków, matek dzieci z wadami wrodzonymi lub matek mających problemy z zaakceptowaniem dziecka. Została ona tak zaprojektowana by odkrywać silne strony noworodka, jego indywidualne zachowania a jednocześnie badać jego stan zdrowia.

„Stosowanie NBAS zmieniło moje podejście oraz sposób w jaki pracuje z dziećmi. NBAS daje możliwość oddziaływania w bardzo pozytywny sposób. Często również daje nadzieję rodzicom dzieci specjalnej troski” – stwierdza Betty Hutchon (jedna z trenerek skali Brazeltona z Wielkiej Brytanii) .
NBAS zapoczątkowała najbardziej wszechstronne sprawdzanie możliwości zachowań noworodka. Obejmuje ona wszystkie uwarunkowania kulturowe i dostosowuje się do różnych stylów życia.

Realizacja projektu „Skala Brazeltona w Polsce” jest możliwa dzięki firmie Johnson & Johnson, światowemu liderowi w dziedzinie ochrony zdrowia.
Partnerzy projektu: Johnson & Johnson Poland, Centrum Zdrowia Dziecka

Więcej o skali Brazeltona: www.brazelton.co.uk