Dziecko rodzi się z jeszcze nie w pełni wykształconym ośrodkowym układem nerwowym, dlatego docierające do niego bodźce są przez układ nerwowy przetwarzane w niedoskonały sposób. Kiedy maluszek śpi, jego umysł odpoczywa, a ciało... wspaniale rozwija. Dlatego warto zadbać o jak najlepsze warunki do snu dziecka.
Przez pierwsze miesiące twoje dziecko funkcjonuje w charakterystycznym, trójdzielnym rytmie. Co dwie lub trzy godziny kolejno następują fazy snu: czuwania, snu aktywnego i snu głębokiego.
Faza czuwania to czas, kiedy niemowlę nie śpi. Wyraźnie odbiera bodźce wzrokowe, kieruje główkę w stronę światła, jest względnie spokojne, niezbyt często porusza rączkami i nóżkami. Jeśli twój maluszek nie lubi, gdy w pokoju jest ciemno, przez pierwsze trzy lub cztery miesiące zostawiaj na noc zapaloną lampkę. Gdy po przebudzeniu dziecko zobaczy światło, a nie będzie głodne, prawdopodobnie po chwili ponownie zaśnie.
W fazie snu aktywnego maluszek się wierci, posapuje, rusza powiekami i gałkami ocznymi. Często podkurcza i prostuje nóżki, szuka najwygodniejszej pozycji. To zupełnie normalne. Nie musisz od razu wyjmować dziecka z łóżeczka i próbować go utulać czy karmić. W ten sposób tylko wybijasz go ze snu i zaburzasz naturalny rytm.
Sen głęboki charakteryzuje się tym, że niemowlę przyjmuje najdogodniejszą dla siebie pozycję, śpi z lekko rozchylonymi ustami, oddycha regularnie, ma miarowe, spokojne tętno. Nie wolno wtedy wybudzać dziecka, gdyż przerywanie tej fazy powoduje rozregulowanie całego cyklu. Maluch może stracić apetyt, stać się płaczliwy i drażliwy. Przywrócenie poprzedniego rytmu wymaga później wiele cierpliwości. Dlatego nawet jeśli malec ma mokrą pieluszkę lub wydaje ci się, że powinien coś zjeść albo wyjść na spacer, poczekaj, aż sam się wybudzi i przejdzie do fazy czuwania bez płaczu, przetrze oczka, poziewa, poprzeciąga się…
Zobacz nasz Kalendarz rozwoju dziecka tydzień po tygodniu
Trudno wymagać od noworodka, by nocą ładnie spał, nie budził rodziców i regularnie jadł w dzień. On dopiero od niedawna jest na świecie, w którym istnieje dzień i noc – i nie potrafi ich odróżnić. Sam, niezależnie od pory dnia, reguluje swoje zapotrzebowanie na sen. Zazwyczaj przesypia bez przerwy nie więcej niż trzy-cztery godziny.
Noworodek nie śpi głęboko. Jak wykazały badania EEG, jego mózg pracuje prawie jednakowo w fazie snu i czuwania. Wynika to z niedojrzałości układu nerwowego i umożliwia częste budzenie się na karmienie.
Zdarzają się maluchy, które śpią nieprzerwanie tylko po 15-20 minut! Możesz mieć wtedy wrażenie, że dziecko wcale nie śpi. To nieprawda – po prostu jego sen podzielony jest na bardzo krótkie odcinki czasowe, przerywane zwykle krzykiem.
Dzieci, które potrafią na jeden posiłek zjeść więcej, na ogół potem trochę dłużej śpią. Wcześniaki i niemowlęta o niskiej masie urodzeniowej mogą częściej się budzić – mają mniejsze żołądki i potrzebują więcej kalorii, by nadrobić zaległości.
Jakie korzyści dla dziecka ma zdrowy sen? Spokojny i prawidłowy sen dziecka to nie tylko przespana noc dla rodziców, to przede wszystkim wiele korzyści zdrowotnych dla dziecka. Wyspane dziecko jest zdrowsze, bardziej zadowolone i lepiej przyswaja bodźce z zewnątrz, przez co lepiej się uczy i rozwija . Podczas snu komórki mózgu i ciała namnażają się bardzo intensywnie, wytwarzane są białe krwinki, które pomagają zwalczać infekcje oraz wytwarzany jest hormon wzrostu. Jednak nie każdy niemowlak śpi tak samo i rodzice nie powinni narzucać mu, ile godzin ma spać, tylko zadbać o prawidłowy sen dziecka . Dzieci zwłaszcza w pierwszym roku, śpią dość aktywnie: wydają przez sen różne dźwięki , robią śmieszne minki, a z czasem wędrują po łóżeczku. – Ta faza snu, w której maluch przesypia większą część nocy, to faza snu aktywnego , tzw. sen lekki. Oznacza to, że maluszek się po prostu rusza, mimo że śpi. Jeśli jego snu nie zakłóca to, że rusza się, miauczy, mruczy, robi różnego rodzaju miny, to rodzic nie powinien nic robić i nie powinien się tym w żaden sposób niepokoić, bo to nic złego, lecz po prostu zwykła naturalna reakcja organizmu. Na początku poobserwujmy, popatrzmy, jak to ciekawie wygląda, ale nie reagujmy. Jeśli natomiast dochodzi do tego płacz i ten płacz powoduje, że maluszek się wybudza , to oczywiście reagujemy tak, żeby dzieciątko uciszyć. – mówi Marta Pałuba, psycholog dziecięcy Polecamy: Ile powinien spać noworodek - wiemy, kiedy trzeba go obudzić Czy "biały szum" pomaga dziecku spokojnie spać? W prawidłowym śnie mogą przeszkadzać dziecku dolegliwości, na które rodzice powinni zareagować. Jest to ból brzuszka, spowodowany na przykład kolką , brudna pieluszka, ząbkowanie , suche powietrze lub zbyt wysoka temperatura w pokoju, co często zdarza się latem. Te czynniki zaburzają prawidłowy sen dziecka , które...
Co to jest spowijanie i czy pomaga na sen? To tradycyjna metoda zawijania noworodka dość ciasno razem z rączkami w kocyk lub rożek. Stwarza to warunki zbliżone do tych w brzuszku mamy. W pierwszych tygodniach po porodzie spowijanie noworodka sprzyja pogłębieniu jego snu, pomaga wyregulować oddech, poprawia pracę serca. Pozwala łagodniej przystosować się do spania poza łonem mamy. Czy budzić dziecko do karmienia? Zdrowe niemowlę samo reguluje sobie cykl snu i czuwania. Trzeba je budzić tylko w wyjątkowych sytuacjach: gdy ma nasiloną żółtaczkę po porodzie. Może ona powodować taką ospałość, że dziecko, mimo głodu, nie budzi się. Trzeba je wybudzać do karmienia co 3-4 godziny. gdy dziecko słabo przybiera na wadze gdy mocno uderzyło się w głowę. Przedłużający się sen może być oznaką powikłań pourazowych, więc po 2-3 godzinach sprawdź, czy malec da się obudzić. Jeśli nie, natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Ile powinien spać noworodek? Są dzieci, które śpią 20 godzin na dobę, innym wystarcza znacznie mniej snu. W kolejnych miesiącach, im niemowlę starsze, tym mniej czasu przesypia. Jego układ nerwowy dojrzewa i organizm więcej czasu przeznacza na czuwanie, zabawę, poznawanie nowego świata. Synek ma miesiąc, śpi płytko i bardzo krótko. Trochę się tym martwię. Powinnam? Jeśli dziecko budzi się wyspane i zadowolone z życia, oznacza to, że wszystko jest w porządku. Czasem jednak mała ilość snu świadczy o jakimś problemie. Można tak jednak podejrzewać tylko wówczas, jeśli nakładają się na to inne objawy: częsty niepokój, płacz dziecka, problemy z karmieniem. Warto wówczas pójść z maluszkiem do lekarza i o wszystkim opowiedzieć. Kiedy dziecko powinno zacząć odróżniać dzień od nocy? Niemowlak początkowo ma zupełnie inny rytm dobowy. Będąc w brzuszku mamy, nie zwracał uwagi na dzień i noc. Po urodzeniu jedne dzieci...
Kiedy dzieci śpią , maluch zamyka oczy, spada aktywność jego mózgu, następuje uspokojenie emocji. Rytm beta powoli zanika, a pojawia się rytm alfa. Nie jest to jeszcze prawdziwy sen, ale czuje on opadanie, kołysanie lub wznoszenie się. Stan ten trwa około 10 – 15 minut. Spowolnienie fal mózgowych charakteryzuje rytm theta. Podczas pierwszej fazy jego trwania następuje oderwanie od rzeczywistości, mięśnie się rozluźniają, a w umyśle pojawiają się nielogiczne, oderwane od siebie obrazy. Co ciekawe, jeśli wybudzimy maluszka właśnie w tej fazie, nie będzie pamiętać, że spał. W drugiej fazie jeszcze bardziej obniżają się częstotliwości fal mózgowych, ale od czasu do czasu występują gwałtowne wstawki szybkich fal, nazywane wrzecionami snu. W fazie trzeciej pojawiają się fale delta i aż do fazy czwartej sen nazywany jest wolnofalowym. Fizycznie wygląda to tak, że ustają ruchy gałek ocznych, znika napięcie mięśni, spada temperatura ciała i wyrównuje się oddech. Do krwi uwalniany jest hormon wzrostu (potoczne stwierdzenie „śpij, bo nie urośniesz” jak widać ma sens), następuje szybsze gojenie ran i ogólna regeneracja organizmu. Sen wolnofalowy trwa do godziny i występuje w pierwszej części nocy. Jeśli będziemy teraz chcieli obudzić dziecko, może nie być to łatwe zadanie, a obudzony maluch nie będzie rano pamiętał o tym zdarzeniu. Po godzinie pierwszego cyklu snu fale mózgowe przyspieszają, a mózg przechodzi od fazy czwartej do pierwszej, czyli odwrotnie niż w trakcie zasypiania. Po upływie półtorej godziny oddech przyspiesza, gałki oczne zaczynają się gwałtownie poruszać – to faza REM, nazywana snem paradoksalnym. Skąd taka nazwa? Bo w zapisie EEG można zaobserwować obraz, który wygląda tak, jakby śniące dziecko właśnie się obudziło. Faza REM jest ulubioną fazą badaczy snu. W niej bowiem pojawiają się marzenia senne. Sygnały z zewnątrz dochodzą do...
