Pamięć dziecka – jak rozwija się pamięć w 1. roku życia?

Przed narodzinami Choć  nie pamiętamy pierwszych lat życia, jest wiele dowodów na to, że nasza pamięć zaczyna funkcjonować bardzo wcześnie – już przed narodzinami.  Noworodki  rozpoznają odtwarzany z taśmy głos własnej mamy: słuchają go chętniej niż głosu obcych kobiet. A skoro rozpoznają, to znaczy, że gdzieś w ich główkach świta myśl "Tak, ja to już słyszałem”.   Odróżniają mowę ojczystą od obcej, a więc ich umysł zarejestrował jej rytm i melodię. Być może pamiętają znacznie więcej, jednak trudno to sprawdzić. Po narodzinach Od pierwszych chwil życia dziecko rozpoznaje obrazy, dźwięki i inne bodźce z którymi miało już kontakt. Przytulone do piersi zaczynają ssać, a więc pamiętają,  że pierś = jedzenie. Dłużej wpatrują się w obrazek, który widzą po raz pierwszy, a więc potrafią odróżnić go od tych "starych". Przestają reagować płaczem czy przestrachem na często słyszane odgłosy, a więc gdzieś z zakamarkach ich umysłu, musi być ich ślad ("Ok., już to słyszałem i nie stało się nic złego. Nie ma co się przejmować").  Na początku ślady pozostawione w umyśle, są jednak bardzo nietrwałe. Z czasem to się zmienia. Dla noworodka każda zabawka  jest "nowa" po upływie zaledwie dwóch minut od chwili, gdy widział go po raz ostatni. Jednak z czasem to się zmienia.  Cztero- pięciomiesięczny bobas potrafi już rozpoznać twarz babci  nawet po dwóch tygodniach.  Ośmiomiesięczny malec  zawzięcie szuka grzechotki, którą upadła mu na podłogę, a więc pamięta o niej także wówczas, gdy jej nie widzi. Wcześniej przestawała dla niego istnieć, gdy tylko tracił ją z oczu.  Pod koniec pierwszego roku życia dziecko nie tylko rozpoznaje  znajome przedmioty i sytuacje ale także potrafi odtwarzać...

Dobra pamięć to przecież podstawa, jeśli chodzi o łatwość uczenia się , kojarzenia , sukcesów nie tylko w szkole... Pamięć rozwija się już w życiu płodowym. Pełną dojrzałość w tym zakresie człowiek osiąga dopiero około 15. roku życia. Między tymi dwoma punktami rozpościera się całe morze możliwości – to, jak ją w tym okresie u dziecka będziemy rozwijać i wspierać, zaprocentuje w przyszłości. Mózg kilkulatka jest bardzo plastyczny! Co można zrobić? 1. Często włączaj dziecku muzykę Pomyśl też o zapisaniu dziecka na zajęcia umuzykalniające albo naukę gry na instrumencie. Naukowcy z McMaster University w Kanadzie badali 4–6-latki pod kątem zdolności poznawczych i pamięci. Porównano dwie grupy dzieci. Grupa „umuzykalniana” wypadła o wiele lepiej od tej, której nie umuzykalniano. Chińscy naukowcy ustalili z kolei, że lekcje muzyki to znakomite ćwiczenie tzw. pamięci słuchowej, dzięki której młody człowiek łatwiej zapamiętuje  słowa wypowiadane na głos niż powtarzane w myślach. W przypadku małych dzieci to bardzo ważna umiejętność! Inne eksperymenty wskazują, że najlepiej poprawia pamięć muzyka barokowa. Choć są też badania na rzecz Mozarta... Najlepiej słuchajcie więc po prostu tego, co lubicie.   2. Zaproponuj dziecku grę memory Już sama nazwa wskazuje, jaką umiejętność ta gra ćwiczy (memory to ang. pamięć). W memorki można grać już z dwulatkiem (są zestawy prostych obrazków, góra 12–16 par, w sam raz dla takiego brzdąca). 4–6-latki po kilku rundach stają się prawdziwymi mistrzami. Ogrywają mamę, dziadka, starsze rodzeństwo. To znaczy, że główka pracuje! 3. Rozwijaj w dziecku umiejętność kojarzenia To że pamięć działa przez skojarzenia, wiedzieli już starożytni Grecy. Każda informacja jest w pamięci powiązana z inną, np. drzewo kojarzy się nam z pniem, liśćmi, lasem....

Czy pamięć noworodka to czysta karta, na której dopiero życie zapisuje swoje ślady? Tak niegdyś sądzono. Dziś wiemy, że nawet nowo narodzone dzieci mają własne wspomnienia! Jak się chodzi? Każdy z nas rodzi się, dostając od Matki Natury pamięciowy „zestaw startowy”. To tzw. pamięć gatunkowa. Wrodzone ślady pamięciowe nie są zapisane w naszej świadomości – ale istnieją i umożliwiają jej rozwijanie. Maleńkie dziecko, nie zdając sobie z tego sprawy, pamięta, jak chodzić, mówić (chociaż już nie w jakim języku), jak myśleć logicznie. Gdy osiągnie odpowiedni etap rozwoju (jego mięśnie i kości staną się odpowiednio mocne), bez niczyjej pomocy usiądzie, zacznie stawiać kroczki, wypowie pierwsze słowa. Jego mózg „wie”, jak to robić. Jest to pamięć wykształcona w toku ewolucji. Na tej samej zasadzie pisklęta „pamiętają”, jak się lata – pewnego dnia po prostu rozwiną skrzydła i poszybują. Uczucia w główce Pamięć emocji jest bardziej pierwotna niż wszelkie inne wspomnienia. Wydarzenie, które zrobi na dziecku ogromne wrażenie, zostanie zakodowane w pierwotnych strukturach mózgu i będzie pamiętane nawet po wielu latach. Dlaczego? Ma to swoje uzasadnienie w ewolucji: musimy zacząć je zapamiętywać jak najwcześniej i jak najlepiej, żeby w przyszłości ich unikać (gdy wzbudzają lęk) lub do nich wracać (gdy są przyjemne). Sprzed narodzin Wiele wskazuje jednak na to, że pamięć zaczyna funkcjonować jeszcze przed urodzeniem. Aby to zbadać, przeprowadzano różne eksperymenty. Proszono np. kobiety w ciąży, by słuchały określonego rodzaju muzyki. Po 12. miesiącach od narodzin ich maluchy poddano testom, odtwarzając różne melodie. Dzieci reagowały na tę, którą słyszały w okresie prenatalnym, i na zbliżoną do niej stylem, tonacją. „Poznawały” też rytm wierszyków czytanych im, gdy były w maminym...