Przestymulowanie dziecka: co to jest? Objawy przestymulowania noworodka, niemowlaka i dziecka w przedszkolu

Przestymulowanie dziecka może się zdarzyć w każdym wieku. Zwykle rodzice uczą się rozpoznawać objawy przestymulowania, obserwując noworodka, a potem starsze niemowlę – jego reakcje na nadmiar bodźców powinny wzmóc czujność opiekunów. Przebodźcowanie to trudne doświadczenie dla maluszka, które zakłóca spokojny sen, regenerację i harmonijny rozwój.

Co to jest przestymulowanie dziecka?

Przestymulowanie (inaczej przebodźcowanie) dziecka to sytuacja, w której układ nerwowy malucha zostaje przeciążony przez nadmiar i intensywność bodźców sensorycznych. Do przestymulowania może dojść z powodu zbyt licznych bodźców słuchowych (hałas), wzrokowych, węchowych czy czuciowych (dotykowych). Pamiętaj, że mózg małego dziecka nie jest jeszcze zdolny do właściwej analizy i segregacji wszystkich informacji, jakie docierają do niego z otoczenia. Nie radzi sobie z nimi, a objawy przestymulowania to jego reakcja obronna.

​Objawy przestymulowania dziecka

Objawy przestymulowania trudno przeoczyć, bo dziecko staje się niespokojne, a kontakt z nim jest utrudniony. Zwróć baczniejszą uwagę na liczbę i natężenie bodźców, jakie docierają do malucha, jeśli niemowlę:

• jest rozdrażnione, wyjątkowo płaczliwe,
• pręży się i zaciska piąstki,
• zastyga w bezruchu,
• wygląda na zmęczone, ale ciężko mu zasnąć,
• nadmiernie kicha lub ziewa, ma uporczywą czkawkę.

Objawy przestymulowania u starszego dziecka, np. w wieku przedszkolnym, to także:

• wybuchy złości,
• marudzenie i narzekanie,
• zasłanianie oczu,
• zatykanie uszu,
• chowanie głowy pod kołdrą, kocem,
• rezygnacja z zabawy, uciekanie do innego pokoju,
• bicie, kopanie,
• unikanie kontaktu wzrokowego,
• częste wybudzanie się w nocy, czasem wybudzanie się z krzykiem.

Pamiętaj, że układ nerwowy każdego dziecka może działać inaczej i mieć inną tolerancję na liczbę i intensywność bodźców. Dlatego to tak ważne, by obserwować dziecko i w porę wychwycić jego nietypowe reakcje. Nigdy nie lekceważ objawów przestymulowania, a gdy maluch komunikuje, że nie ma ochoty np. na dalszą zabawę, nie zmuszaj go do niej.

Co powoduje przestymulowanie dziecka?

Przestymulowanie to efekt nadmiaru bodźców. Optymalne warunki do wypoczynku i rozwoju, zwłaszcza dla noworodka i niemowlaka, to spokojne otoczenie i ciche miejsce do spania pozbawione zbędnych zabawek i rozpraszaczy, np. piszczących gadżetów czy grających karuzeli. Zamiast włączać telewizor, warto pośpiewać dziecku piosenki, delikatnie kołysać, przytulać. Pokój dziecka nie powinien być przesadnie kolorowy i przeładowany zabawkami. Minimalizm w wystroju, liczbie rzeczy i dźwięków dookoła ułatwia wyciszanie się.

Sytuacje, w których najczęściej następuje przestymulowanie noworodka, niemowlaka i starszego dziecka to:

• spotkania z dużą liczbą osób, np. uroczystości rodzinne, hałaśliwe imprezy,
• wizyty w zatłoczonych sklepach, centrach handlowych,
• nadmiar głośnych bądź świecących i migających zabawek,
• kontakt z telefonem lub tabletem,
• przebywanie w pobliżu włączonego telewizora,
• nadmiar zajęć, zbyt intensywna zabawa,
• brak cichego, spokojnego miejsca na sen i odpoczynek.

Uwaga! Skutki przestymulowania dziecka mogą być poważne. Nadmiernie obciążony układ nerwowy uczy się nieprawidłowych reakcji na stres. Czasem pojawia się też uzależnienie od bodźców, a to prosta droga do różnego rodzaju uzależnień w przyszłości.

Zobacz też:

• Cyfrowa kokaina: tablety działają na dzieci jak narkotyki!
• Najpierw klocki, potem tablet – radzi psycholog
• Co czuje dziecko, gdy używasz przy nim telefonu? Poruszające zdjęcia!