Harmonijny rozwój ruchowy dziecka jest dla każdego rodzica priorytetową sprawą. Jakiekolwiek zaburzenia w tej dziedzinie powinny być jak najszybciej wychwytywane i leczone.
U noworodka motoryka to nieskoordynowane ruchy ciała, najczęściej w reakcji na dźwięk. Niemowlę potrafi już zwracać głowę w stronę dobiegających odgłosów, uczy się także ruchów cyklicznych jak przy potrząsaniu grzechotką, a później trójfazowych – przy sięganiu i chwytaniu. I chociaż u każdego dziecka rozwój psychofizyczny przebiega indywidualnie, to jednak są pewne przedziały wiekowe, w których maluch powinien nabyć nowe umiejętności w zakresie ruchu.
I tak: w 3. miesiącu dziecko uniesione do pionu, prosto trzyma główkę i potrafi przewrócić się w pozycji leżącej z pleców na bok. Około 6. miesiąca posadzone lub podciągnięte siedzi, obraca się też z brzucha na plecy i odwrotnie. W 8. miesiącu umie już samo usiąść i zaczyna pełzać. W 10–11. miesiącu maluch samodzielnie stoi oraz raczkuje. W pierwszym roku życia dziecko zaczyna chodzić. Dokładniej wygląda to tak:
Do 6 tygodnia w pozycji leżącej na plecach obrót głowy z policzka na policzek odbywa się wraz z chaotycznymi ruchami rączek i nóżek. Można zaobserwować gwałtowny wyrzut rączek i nóg z objawami niepokoju, które powodują zmiana położenia ciała lub zadziałanie silniejszego bodźca słuchowego, dotykowego czy świetlnego (to tzw. odruch Moro). U noworodka występuje też prymitywne kopanie, kiedy dziecko jedną nóżkę zgina w kierunku brzucha we wszystkich stawach, a drugą w tym samym czasie prostuje. Leżąc na brzuchu noworodek opiera ciało na jednym policzku, nadgarstkach, mostku i zgiętych kolanach. Łokcie ma cofnięte do tyłu, a miednicę uniesioną nad podłożem. Już teraz maluch próbuje unosić główkę i obrócić ją na drugi policzek.
Od 6 tygodnia do 3 miesiąca w pozycji leżącej na plecach maluch koncentruje wzrok na twarzy, która się nad nim pochyla oraz na zabawce w zasięgu jego widzenia. Potrafi przez kilka sekund utrzymywać głowę prosto w linii kręgosłupa. Leżąc na brzuszku niemowlę unosi główkę, podpierając się na przedramionach.
W okresie 4 – 5 miesiąca dziecko leżąc na plecach, potrafi włożyć złożone rączki do buzi. Chwyta przedmiot podawany z boku, unosząc zgięte nogi w kierunku brzucha (stopy łączą się stroną podeszwową ze sobą). Obraca się także na bok w jedną i w drugą stronę. Po upływie piątego miesiąca życia maluch umie wziąć zabawkę podawaną mu w linii środkowej ciała oraz spontanicznie kieruje rączki w kierunku kolan. W pozycji leżącej na brzuchu, aby wyciągnąć dłoń po zabawkę, przenosi ciężar ciała na drugi łokieć i podpiera się na przeciwległym kolanie. Przy końcu piątego miesiąca dziecko potrafi już na chwilę, podpierając się na rączkach, oderwać brzuszek od podłoża. Trwa to jednak krótko, a ruch taki nazywany jest pływaniem.
W 6 miesiącu niemowlę obraca się z pleców na brzuch w obie strony oraz z brzucha na plecy. Potrafi zatrzymać się na boku, podpierając się na przedramieniu (jest to tzw. siad boczny) oraz podpierając się na wyprostowanej ręce podnosi się do siadu na jednym pośladku (siad skośny). Maluch uczy się chwytać drobne przedmioty wyprostowanym kciukiem i drugim palcem. Przybiera też pozycję foki, podciągając się raz na jednym, raz na drugim łokciu i pokonując w ten sposób krótki odcinek.
W połowie 8 miesiąca maluch leżący na plecach chwyta własne stopy i wkłada je do buzi.
W okolicach 9 miesiąca dziecko zaczyna siadać, raczkować i wstawać. Są to jednak czynności jeszcze mocno ograniczone. Miesiąc później maluch zaczyna osiągać perfekcję w siedzeniu, wstawaniu i raczkowaniu. Siedzi na obydwu pośladkach, wstaje bez podciągania się na rękach (opiera się o ścianę lub meble), raczkuje, naprzemiennie wyrzucając rączki i nóżki.
11 i 12 miesiąc to czas nauki samodzielnego chodzenia. Początkowo odbywa się to w sposób, że dziecko ustawione jest twarzą do ściany i opierając się o nią dwiema rączkami, próbuje chodzić bokiem. Dopiero później, mając po boku ścianę, trzyma się jej jedną ręką i idzie do przodu.
Układ kostny pod lupą W pierwszych trzech latach życia układ kostny dziecka ma do wykonania nie lada zadanie. Tempo jego rozwoju jest ogromne – kość udowa trzylatka prawie nie zawiera już materiału, z którego była zbudowana, gdy dziecko było noworodkiem. Poza tym już w pierwszym roku życia dziecko potraja swoją masę. Kości muszą ją nie tylko utrzymać, ale na bieżąco przystosowywać się do zmiennych obciążeń, kiedy dziecko raczkuje , siada i, oczywiście, gdy stawia pierwsze kroki. Wczesne dzieciństwo ma największy wpływ na stan kości w dorosłym życiu. Aby kościec rozwijał się prawidłowo, dziecku potrzebny jest ruch, dieta bogata w wapń i wystarczająca ilość światła słonecznego, które stymuluje skórę do produkcji witaminy D odgrywającej kluczową rolę w metabolizmie tkanki kostnej. Niemałe znaczenie przy unikaniu w przyszłości wad postawy i osteoporozy mają też nawyki i wiedza rodziców. Warto wiedzieć: Dlaczego należy kłaść niemowlaka na brzuchu? Jak podnosić noworodka? Noworodek kojarzy się nam z kruchą laleczką z porcelany. Świeżo upieczeni rodzice nie wiedzą, jak go nosić czy przytulać, żeby nie zrobić mu krzywdy. Najważniejsza zasada: główka i tułów noworodka powinny być ułożone w jednej osi. Przez pierwsze cztery miesiące mięśnie dziecka są jeszcze za słabe, by unieść ciężar ciała w pionie. Trzymając noworodka w ten sposób, nadmiernie obciążamy jego kręgosłup i biodra. Zanim podniesiesz dziecko , pokaż mu się lub delikatnie je dotknij. Możesz też cicho się odezwać. Nikt nie lubi być zaskakiwany. Nie przestrasz się odruchu Moro . Noworodki w odpowiedzi na niespodziewaną zmianę pozycji raptownie wyprężają ciałko i rozkładają rączki, a potem przyciągają je do siebie. To całkowicie naturalne. Jeśli dziecko leży na brzuszku , spokojnie obróć go na plecy lub na boczek. Potem wsuń...
Gdybyś spróbowała (do czego nie namawiamy) posadzić bez podparcia 3 lub 4-miesięczne dziecko, to od razu przechyliłoby się na boczek i przewróciło albo złożyło w pół (tułów poleciałby do przodu, na nóżki). W tym wieku mięśnie brzuszka i te wokół kręgosłupa nie są jeszcze na tyle mocne, by utrzymać tułów w pionie. Na to potrzeba czasu i gimnastyki. Zobacz, jak wyglądają kolejne etapy nauki siadania i jak można w nich pomóc dziecku. 5 miesiąc - przygotowania do siedzenia Dziecko ułożone np. w leżaczku może próbować przyjąć pozycję bardziej pionową: stara się unieść główkę i oderwać plecki od oparcia – ciągnie w ten sposób tułów do siedzenia. Pamiętaj, by maluch był zawsze przypięty w leżaczku (inaczej przy próbach dźwignięcia plecków łatwo może z niego wypaść). Jak pomóc dziecku w nauce siadania? Codziennie układaj dziecko na brzuszku . W tej pozycji, unosząc coraz pewniej główkę, a potem także klatkę piersiową, niemowlę systematycznie ćwiczy mięśnie karku oraz niższych partii plecków. Tak samo przygotowuje się do siadania (i do nauki wielu innych umiejętności ruchowych ). Gdy niemowlę leży na brzuszku, z głową i ramionami wyżej od reszty ciała, unosi główkę, często razem z ramionkami, opierając się na łokciach. Podawaj dwa palce leżącemu na pleckach maluchowi , wtedy całą górną połowę ciała będzie ciągnąć do siadu. Dziecko nie utrzyma się jeszcze samo w takiej pozycji, więc trzeba je ponownie położyć. Nie będzie mu się to podobać, bo chciałoby wciąż robić coś, co jest nowe, fascynujące i takie przyjemne. Powtarzaj te ćwiczenia przy różnych okazjach – są dla malucha nie tylko wielką frajdą, ale też dobrym treningiem mięśni grzbietu i brzucha . Ciesz się, że twój maluszek jest taki sprawny, silny i chętny do podejmowania nowych wyzwań. Pamiętaj jednak,...
Kiedy dziecko obróci się na brzuch, to znak, że osiągnęło kolejny etap rozwoju. Pierwszy świadomy obrót z pleców na brzuszek następuje około 5-6 miesiąca życia. Ale nieświadomy może zdarzyć się wcześniej. Z tego względu rodzice powinni zawsze układać niemowlę w bezpiecznej pozycji. Z brzucha na plecy dzieci mogą odwracać się w 6-8 miesiącu życia . Rozwój dziecka jest kwestią indywidualną i przebiega w różny sposób. Większość rodziców oczekuje, że niemowlę zacznie trzymać główkę, gdy osiągnie wiek dwóch tygodni, siadać, kiedy skończy pół roku, chodzić tuż po pierwszych urodzinach, a mówić przed drugim rokiem życia. Tymczasem każde dziecko zdobywa kolejne umiejętności we własnym tempie, a rodzice mogą mądrze wspierać je w tym rozwoju i dbać o jego bezpieczeństwo. Przewracanie się dziecka z brzucha na plecy Obracanie się dziecka z leżenia na brzuchu na plecy to ważny etap w rozwoju ruchowym – niemowlę pierwszy raz może aktywnie zmieniać położenie ciała i przygotowywać mięśnie do zdobywania kolejnych umiejętności: siadania, raczkowania i chodzenia. Najpierw uczy się przekręcać (a właściwie na początku – opadać) z brzuszka na plecy i z pleców na boki . Niektóre dzieci nieświadomie przekręcają się na bok z pozycji na brzuszku z oparciem na przedramionach już w 3. miesiącu życia. Zgodnie z normą dzieci powinny zdobywać tę umiejętność w 6-8 miesiącu życia. Spa - „Akademia Młodych Rodziców” Dziecko obraca się z pleców na brzuszek Przekręcanie się dziecka w pozycji leżącej w odwrotną stronę, czyli z pleców na brzuch – jest dla niemowlęcia trudne. Wymaga zaangażowania i dużej siły wielu mięśni. Większość dzieci opanowuje tę umiejętność około 5-6 miesiąca życia. Tylko niektórym udaje się nauczyć tego...
