Rozwój zmysłów u dziecka

Maleństwo od pierwszych chwil życia patrzy, dotyka, słyszy, smakuje... W jego główce powstaje obraz świata. Na początku jest on jednak odmienny od tego, co nam, dorosłym, mogłoby się wydawać.

Wszystkie noworodki mają słaby wzrok
FAŁSZ Maluszki widzą doskonale wszystko to, co mają przed samym noskiem (ale tylko na odległość 20–30 cm). To pozwala im rozpoznawać twarze, kiedy ktoś trzyma je w ramionach. Smyk widzi zatem twoją buzię, gdy się nad nim pochylasz, jego uwagę przykuwają twoje oczy, usta, nos.

Dla malca lepsze są zabawki w mocnych i kontrastowych kolorach
PRAWDA W pierwszym miesiącu życia dziecko zwraca uwagę na światło, kontrast i to, co jest w ruchu. Łatwiej mu dostrzec bardzo kontrastowe zestawienia kolorów i jaskrawe barwy, dlatego dla takich brzdąców najlepsze są zabawki w czarno-białe wzory, np. pasy. Zabawek nie powinno być zbyt wiele, bo nadmiar bodźców sprawia, że w małej główce powstaje zamęt.

Dzieci mają wręcz doskonały słuch
PRAWDA/FAŁSZ Pamięć słuchową – owszem. Zadziwiające jest, że tuż po narodzinach bez problemu rozpoznają głos swojej mamy i melodie, które słyszały, będąc jeszcze w brzuchu. Nie mają jednak słuchu absolutnego (jak wirtuozi muzyki). W pierwszych tygodniach życia dziecko słabiej reaguje na ciche dźwięki – próg słyszalności w stosunku do osoby dorosłej jest u niego podwyższony o ok. 50 decybeli. Dzięki temu maluch może spokojnie spać w pokoju, gdzie rozmawia się półgłosem. Za to gdy tylko pojawi się wysoki, głośny dźwięk, dzidziuś od razu zwróci na niego uwagę albo zareaguje odruchem moro (rozrzuci na boki ręce i nóżki). Małe dzieci najlepiej słyszą dźwięki wysokie, śpiewne tony, których używamy, rozmawiając z bobasami.

Dzieci najpierw widzą kolory, a dopiero potem zaczynają dostrzegać głębię
PRAWDA Dopiero w czwartym, piątym miesiącu życia pojawia się widzenie obuoczne, pozwalające na dostrzeganie głębi.

Maluszki najbardziej lubią słodki smak
PRAWDA Nic w tym dziwnego – mleko mamy jest lekko słodkie. Natura zadbała o to, by maluch lubił to, co jest mu niezbędne do życia. Słodkawe są też ponoć wody płodowe, które smyk połykał jeszcze w brzuchu mamy. Maleńkie dziecko rozpoznaje też słony smak, ale na takie doznanie reaguje grymasem i pluciem. Nie jest natomiast w stanie wyczuć gorzkiego i kwaśnego. W drugim półroczu życia gust coraz bardziej się indywidualizuje. I dlatego szkrab powinien dostawać urozmaicone potrawy. W ten sposób stwarzasz szansę, by przyzwyczaił się i lubił różne smaki.

Dotyk to najważniejszy ze zmysłów dziecka
FAŁSZ Jest najmocniej rozwinięty, ale nie najważniejszy. W zasadzie nie ma takiego. Wszystkie zmysły są tak samo ważne i niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Jednak trzeba przyznać, że w pierwszych miesiącach życia maluch odbiera świat (i rodziców) głównie przez dotyk. Możliwość przytulenia się do kogoś jest dla niego ważniejsza nawet niż jedzenie! Niemowlę lubi być przytulane „skóra do skóry”, głaskane, delikatnie masowane.
[CMS_PAGE_BREAK]

Nie ma znaczenia, w jakim języku mówimy do dziecka, bo i tak go nie rozumie
FAŁSZ Malec nie rozumie jeszcze treści, ale wie już, że te wszystkie dziwne odgłosy wydobywające się z ludzkich ust służą do komunikacji. Próbuje je powtarzać, bawi się nimi i pomału naśladuje rytm języka. We Francji przeprowadzono testy, w których odtwarzano nagrania gaworzenia starszych niemowląt, z których tylko część była dziećmi francuskimi. Ze zdziwieniem odkryto, że gaworzenie Francuzów wyraźnie dało się odróżnić. Jeśli chcesz, by maluch w przyszłości posługiwał się dwoma językami (np. gdy rodzice są różnej narodowości), to od początku pilnuj, by każde z was używało swego języka. Maluch szybko nauczy się je rozdzielać i zapamięta każdy z osobna. Jeśli natomiast smyk ciągle będzie słyszał inny język, a do tego w różnym wykonaniu (bo np. jedno z was słabo mówi w obcym języku), może mieć w przyszłości kłopoty z mówieniem.

Wszystkie bobaski uśmiechają się, gdy ktoś je głaszcze
PRAWDA/FAŁSZ Dotyczy to tylko dzieci zdrowych (nadwrażliwe na dotyk mogą reagować głośnym płaczem, a nawet krzykiem, gdy tylko dotknie się ich skóry) i tylko do czasu. Naukowcy rozróżniają trzy rodzaje dziecięcego uśmiechu: odruchowy, ogólny i selektywny. Ten pierwszy pojawia się już w trzeciej dobie życia. Jest ulotny, delikatny i wnikliwe oko rodzica z pewnością go dostrzeże ;) Uśmiech ogólny to odpowiedź czterotygodniowego szkraba na to, że widzi blisko siebie inne osoby. Dopiero około szóstego miesiąca maluszek zaczyna wybierać sobie ludzi, do których się uśmiechnie.

Szkraby uwielbiają zapach perfum mamy
FAŁSZ Raczej chodzi im o zapach samej mamy – jej skóry, a nawet potu. Ta woń daje im poczucie bezpieczeństwa i dlatego ją poznają i lubią. Możliwe, że wyłapują w niej nutkę perfum, ale zapewniamy cię – nie o nią chodzi. Wręcz odwrotnie. Lepiej ich nie używać.

Powody do niepokoju
Sprawdź, jakie reakcje maluszka trzeba skonsultować z lekarzem.
- WZROK Zwieś przy łóżku malucha (ale nisko) kolorowe zabawki. Obserwuj, czy smyk je dostrzega. Jeśli w pierwszym, najdalej w drugim miesiącu życia dziecko nie skupia wzroku choćby na chwilę, to trzeba koniecznie powiedzieć o tym lekarzowi. Wybierz się do niego także wtedy, gdy malec zezuje po 16. tygodniu życia. Zeza trzeba leczyć jak najszybciej.
- SŁUCH Jeśli twoje maleństwo nie reaguje na głośne dźwięki, np. trzaśnięcie drzwi, koniecznie wybierz się z nim na badanie słuchu. Sprawdzaj, czy smyk reaguje na dźwięk grzechotki.
- DOTYK Idź z dzieckiem do lekarza, jeśli po 13. tygodniu życia nadal mocno zaciska piąstki. Zrób to także wtedy, gdy dziecko broni się przed przytulaniem, i przeciwnie – gdy jest mu wszystko jedno, nie reaguje nawet na nieprzyjemne bodźce.

Wspieraj rozwój dzidziusia
Niektóre umiejętności szkrab nabywa bez wysiłku, jakby instynktownie, w zdobyciu innych możesz mu trochę pomóc. Jak to zrobić?
1. Dotykaj, głaszcz, masuj i tul swojego maluszka, a poczuje się dobrze i bezpiecznie.
2. Kołysz i bujaj smyka, by lekko pobudzić i ćwiczyć jego wrażliwy zmysł równowagi.
3. Mów wyraźnie i bez zdrobnień, wtedy mały szkrab chętniej ci odpowie.
4. Baw się ze swoim dzieckiem, wtedy szybciej się uczy, bo przez naśladownictwo.
5. Pokazuj bobasowi świat i pobudzaj jego ciekawość, np. wkładając mu do rączki przedmioty o różnym zapachu, fakturze i kształcie. Kiedy usłyszycie nowy dźwięk, np. telefonu, klaksonu lub grzechotki, tłumacz, co to było i dlaczego zabrzęczało.