Na czym polega choroba zwana rybią łuską

Rybia łuska jest grupą schorzeń, objawiających się nadmiernym gromadzeniem się zrogowaciałego naskórka na powierzchni skóry. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest zarówno nadmierna produkcja komórek naskórka, jak i zaburzenia w jego usuwaniu.

Jak powstaje rybia łuska

Prawidłowo funkcjonująca skóra, po wydostaniu się komórek naskórka na powierzchnię, likwiduje białkowe połączenie naskórka z głębszą warstwą skóry. Dzięki temu martwy naskórek odpada od ciała. U chorych na rybią łuskę połączenie białkowe nie zostaje zerwane, przez co naskórek nie odpada od ciała. Do tego najczęściej dochodzi zbyt szybkie tempo namnażania się komórek naskórka.
W efekcie na skórze pojawiają się białe lub żółte skupiska komórek naskórka, które mają postać twardych i chropowatych płytek podobnych do łusek ryb.

Rodzaje rybiej łuski

Ze względu na nasilenie i to, kogo dotyka, wyróżnia się następujące rodzaje rybiej łuski:

Rybia łuska zwykła

Najlżejsza postać choroby, która dotyka obie płcie. Pierwsze objawy widoczne są w pierwszym roku życia chorego. Z czasem nasilają się, by ustąpić w okresie dojrzewania. Skóra staje się bardzo sucha, co może prowadzić do atopowego zapalenia skóry. Choroba jest dziedziczona autosomalnie dominująco.

Rybia łuska dziedziczona z płcią

Dotyka wyłącznie mężczyzn – kobiety jedynie noszą wadliwy gen, ale choroba u nich nie występuje. U chorych nie dochodzi do rozwoju atopowego zapalenia skóry.

Przeczytaj: Choroby genetyczne u dzieci: na czym polegają i jak wygląda ich leczenie

Rybia łuska lamelarna

Ma cięższy przebieg i jest chorobą wrodzoną, widoczną u noworodków. Odmiana ta nie ustępuje samoistnie.

Rybia łuska płodowa

Także odmiana wrodzona choroby. Dziecko rodzi się z bardzo nasilonym nawarstwianiem się naskórka, a nierzadko występują też nieprawidłowości ze strony innych układów i w budowie kończyn. Dziecko takie najczęściej umiera wkrótce po narodzinach.

Objawy rybiej łuski

Mają różne nasilenie, umiejscowienie i czas wystąpienia, ale we wszystkich rodzajach choroby pojawiają się następujące objawy:

• liczne nawarstwiające się białe lub żółte płaty skóry o wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów, zlokalizowane na tułowiu i kończynach,
• zmiany zlokalizowane w zgięciach łokci i kolan nie występują jedynie w przypadku rybiej łuski zwykłej,
• wykwity na dłoniach i stopach nie dotykają jedynie chorych na rybią łuskę dziedziczoną z płcią,
• zmiany skórne na twarzy występują jedynie w postaci lamelarnej i płodowej,
• zaburzenia depresyjne i lękowe dotykają najczęściej osoby z lamelarną postacią choroby,
• rogowacenie mieszkowe (gromadzenie się łoju i zrogowaciałego naskórka między włosami rosnącymi na skórze gładkiej).

Leczenie rybiej łuski

Przyczyn choroby nie da się zlikwidować, jednak można łagodzić jej objawy i zapobiegać powikłaniom. Dermatolog, jedynie oglądając zmiany skórne, jest w stanie zdiagnozować chorobę. Jej odmianę jednak określa się za pomocą badania molekularnego genomu pacjenta. W razie wątpliwości można wykonać badanie histopatologiczne wycinka zmiany.

Leczenie może mieć przebieg dwutorowy: doustny i miejscowy. Doustnie stosuje się witaminę A, która ma właściwości regulujące rogowacenie naskórka oraz glikokortykosteroidy, hamujące podziały komórek i działające przeciwzapalnie.

Miejscowo stosuje się preparaty ułatwiające usuwanie nadmiaru naskórka. Należą do nich maści mocznikowe oraz zawierające kwas salicylowy. Chorym zaleca się także codzienne kąpiele z dodatkiem soli kuchennej.