Zdrowe zęby i dziąsła. Jak nauczyć malucha o nie dbać [5 sposobów]

Już pierwsze wyrzynające się zęby trzeba koniecznie czyścić, zwłaszcza że nie są one jeszcze w pełni zmineralizowane¹, a co za tym idzie: podatne na próchnicę². Wiele chorób jamy ustnej i uzębienia może mieć swój początek jeszcze zanim pojawią się pierwsze zęby¹. Dlatego tak ważne jest wyrobienie w dziecku prawidłowych nawyków.
Oto 5 sprawdzonych sposobów, dzięki którym nawet najbardziej oporny maluch może pokochać szczotkowanie zębów.

1. Zębowe zakupy

Pozwól maluchowi samodzielnie wybrać akcesoria niezbędne podczas higieny jamy ustnej. Stwórzcie listę „zębowych akcesoriów” i wspólnie wybierzcie się do drogerii. Zrób wstępną selekcję szczoteczek – zwróć uwagę, by była dostosowana do wieku malucha, a więc miała miękkie włosie, względnie małą główkę i dość szeroki, ale niezbyt gruby uchwyt, najlepiej z elementami antypoślizgowymi. Jeśli wybierasz szczoteczkę dla starszaka możesz sięgnąć po taką z włosiem zróżnicowanej długości. Jego zadaniem jest doczyszczenie trudno dostępne miejsca na zębach bocznych³. Całą resztę pozostaw dziecku². Niech maluch sam zdecyduje, czy przy myciu zębów ma mu towarzyszyć zwierzątko, księżniczka czy superbohater.

Podobnie postąp z pastą i zastosuj zasadę ograniczonego wyboru. Spośród tubek odpowiednich dla dziecka² pozwól wybrać tę, która maluchowi spodoba się najbardziej. Po powrocie z zakupów uroczyście rozpakujcie wszystkie zdobycze w łazience, wyparzcie szczoteczki. Następnie uroczyście umyjcie zęby!

2. Trening czyni mistrza

Dlatego poćwiczcie na… pluszakach! Misie i lalki ucieszą się z czasu spędzonego w tej formie. A dla malucha będzie to niezła lekcja higieny. W łatwy sposób możesz pokazać dziecku w jaki sposób prawidłowo szczotkować zęby³. Ta metoda sprawdzi się także podczas nauki korzystania z nici dentystycznej. Możemy na przykładzie uzębienia groźnego tyranozaura pokazać naszemu brzdącowi, jak prawidłowo czyścić powierzchnie międzyzębowe. To szczególnie ważne, gdy masz w domu starszaka u którego pojawiają się „szóstki”, a więc około 5-6. roku życia^1,2. To też dobry moment na wprowadzenie płynu do płukania jamy ustnej przeznaczonego dla dzieci².
Miej na uwadze, że dzieci uczą się świata przez obserwację. Jeżeli więc pokażesz maluchowi, jak ty myjesz zęby lub pozwolisz wystąpić w roli modela, maluch ma szansę zapamiętać pewne rzeczy szybciej. Miej też na uwadze, że wspólne mycie zębów może być przygodą dla obu stron, dlatego nie wzbraniajcie się przed wzajemnym ich szczotkowaniem!

3. Bajki (nie tylko) o wróżce Zębuszce

Na rynku dostępnych jest wiele książeczek pokazujących jak ważne są zabiegi higieniczne jamy ustnej. Możesz sięgnąć po przygody misia, który idzie do dentysty, interaktywne lektury o walorze edukacyjnym czy bajkę o słynnej wróżce Zębuszce. Dodatkowo pomoże oswoić się z często naturalnie występującym lękiem związanym z wypadaniem zębów mlecznych.
Znajdziesz również bajki związane z kluczowymi w rozwoju dzieci umiejętnościami i zdrowymi nawykami – korzystania z nocnika, sportu, jedzenia owoców czy właśnie mycia zębów. Wspólne oglądanie może stać się dobrą okazją do wytłumaczenia, że szczoteczka służy tylko do mycia zębów, a nie innych części ciała, że nie wolno jej gryźć, żuć i ssać.

4. Codzienne rytuały

Dla dzieci powtarzalność czynności i rytuały są niezwykle ważne. Sprawiają, że maluchy czują się pewnie i bezpiecznie⁴. Warto włączyć do nich mycie zębów. Wspólnie zastanówcie się, gdzie w planie dnia najlepiej je umiejscowić. Czy będzie to pierwsza rzecz po przebudzeniu, czy wyszczotkujecie zęby dopiero po przywitaniu wszystkich miśków? Z kolei wieczorem może być to kolejna czynność po zaplanowaniu stroju na następny dzień lub po wieczornej czytance a tuż przed kąpielą w pianie.

Ponieważ mycie zębów trwa określoną ilość czasu, jego kreatywne odmierzanie może okazać się niezwykle przydatne. Wspólnie możecie kupić i ozdobić własny czasomierz – klepsydrę, zegar do jajek lub zwykły stoper. Pomocny okazuje się też Internet – mycie zębów może trwać tyle, co ukochana piosenka, przeczytany wierszyk lub specjalnie przygotowany dla dzieci podcast o myciu zębów.

5. Wizyta u dentysty

W większych miastach bez problemu znajdziesz gabinet stomatologii dziecięcej, którego wyposażenie i wystrój niczym nie przypominają tych dla dorosłych. Ich ściany zdobią kolorowe obrazki i bajkowe motywy. To jednak nie jest najważniejsze. Kluczowa jest osoba lekarza i jego podejście do małego pacjenta oraz… pozytywne nastawienie malucha!
Pamiętaj, że od ciebie zależeć będzie, czy maluch usiądzie na fotelu dentystycznym ze strachem czy z zaciekawieniem. Pierwsza – zapoznawcza – wizyta powinna mieć na celu oswojenie się z gabinetem, narzędziami i fotelem dentystycznym³. Jeśli już wtedy uda się pokazać zęby lekarzowi – super! To pierwszy krok do kolejnych profilaktycznych wizyt.

¹ M. Szpringer-Nodzak, M. Wochna-Sobańska, Stomatologia wieku rozwojowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, wydanie IV, ISBN 83-200-2774-8 , S. 25
² J.Szczepańska, A. Hilt, M. Daszkowska, G. Marczuk-Kolada, Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla dzieci i młodzieży w kolejnych grupach wiekowych, Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej, 2014
³ Przegląd interwencji zapobiegawczych z zakresu higieny jamy ustnej wykorzystywanych w pediatrii, Pediatria po Dyplomie, Październik 2009, Vol. 13 Nr 5, s. 21-22, 23
⁴ K. Appelt, M. Mielcarek, Opieka i wychowanie: Wczesne dzieciństwo, Wydanie I Tom 1, nstytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014ISBN – 978-83-61693-66-6, S. 7
⁵ A. Błasiak, Rytuały rodzinne jako czynnik stałości i trwałości systemu rodzinnego w dynamicznie zmieniającym się świecie, Kraków 2019

Artykuł powstał z udziałem marki Cebion®
MAT-PL-OTHER-20-000053