Jak ochronić dziecko przed meningokokami?

Czym są meningokoki i jakie choroby powodują?

Meningokoki to groźne bakterie (Neisseria meningitidis), które wywołują niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka choroby. Meningokoki mogą wywoływać m.in.: zapalenie stawów, zapalenie płuc, zapalenie osierdzia i wsierdzia, zapalenie szpiku kostnego, zapalenie ucha środkowego, gardła, zakażenia w obrębie układu moczowo‑płciowego i miednicy. Najpoważniejsze z infekcji spowodowanych meningokokami, określane jako Inwazyjna Choroba Meningokokowa (IChM), to: sepsa i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

IChM charakteryzuje się gwałtownym przebiegiem – zgon może nastąpić nawet w ciągu 24 godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Dlatego właśnie w przypadku zakażenia meningokokami kluczowe jest szybkie rozpoznanie choroby i natychmiastowe rozpoczęcie leczenia. Mimo to jednak z powodu Inwazyjnej Choroby Meningokokowej umiera ok. 10% chorych.

W jaki sposób można zakazić się meningokokami?

Niestety droga zakażenia tą groźną bakterią jest bardzo prosta. Naturalnymi nosicielami meningokoków są ludzie, którzy często nie są tego świadomi. Bakterie znajdują się w wydzielinie nosowo-gardłowej u 10-25% populacji i u zdecydowanej większości ludzi nie dają żadnych objawów. Do zakażenia dochodzi więc drogą kropelkową, poprzez bezpośredni kontakt z nosicielem (np. pocałunek) czy pośredni (używanie tych samych sztućców czy picie z jednej butelki).

Jakie objawy daje zakażenie meningokokami?

Wprawdzie u każdego dziecka Inwazyjna Choroba Meningokokowa może przebiegać nieco inaczej, nie mniej jednak można wskazać pewne charakterystyczne objawy tej choroby. Jeśli zauważyłaś, że twoje dziecko:

• ma bardzo zimne dłonie i stopy dziecka,
• nie chce jeść,
• odciąga głowę do tyłu,
• ma pulsujące ciemiączko,
• rozpaczliwie płacze i szybko oddycha,
• jest senne,
• jest rozdrażnione,
• ma wybroczyny (plamy) na skórze

natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Aby sprawdzić, czy wybroczyny na ciele dziecka nie są zwykła wysypką, możesz wykonać tzw. test szklankowy. Do skóry dziecka pokrytej wybroczynami przycisnąć szklankę. Jeżeli wysypka nie blednie i widać ją przez szkło, należy natychmiast wezwij lekarza. Pamiętaj, że wczesne objawy IChM mogą przypominać grypę lub inne zakażenie wirusowe, dlatego zachowaj szczególną czujność. 1 na 10 dzieci IChM umiera wskutek tej choroby, a u co 5 choroba pozostawia trwałe następstwa, takie jak: niedosłuch, zmiany w mózgu, napady drgawek, niewydolność nerek, zmiany martwicze w tkance kończyn, co jest powodem amputacji.

Kto może zostać zarażony meningokokami?

Tak naprawdę każdy, niezależnie od płci czy wieku. Jednak Inwazyjna Choroba Meningokokowa stanowi największe zagrożenie dla niemowląt do 1. roku życia, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. W ciągu 3. pierwszych miesięcy życia niemowlę traci przeciwciała przekazane przez matkę a zdolność do produkcji własnych nabywa dopiero około 12. miesiąca życia.

Czy można ochronić dziecko przed meningokokami?

Na szczęście tak. Według WHO najbardziej skutecznym sposobem zapobiegania zakażeniom meningokokowym są szczepienia ochronne. Polskie dane epidemiologiczne wskazują, że największa zapadalność na IChM dotyczy dzieci poniżej 1. roku życia, dlatego tak ważne jest rozpoczęcie szczepień właśnie w tym okresie. W Polsce dla dzieci, które jeszcze nie ukończyły 2. roku życia dostępne są 3 rodzaje szczepionek przeciwko meningokokom: szczepionka skoniugowana przeciwko meningokokom grupy C, szczepionka skoniugowana przeciwko meningokokom grupy A, C, W, Y oraz szczepionka przeciwko meningokokom gupy B. Wszystkie są tak przygotowane, aby stymulowały niedojrzały jeszcze układ odpornościowy niemowlęcia i małego dziecka, co pozwala zbudować długotrwałą odporność na te bakterie. Szczepionkami przeciwko meningokokom C i B zaszczepić można malucha już w 3. miesiącu życia (zwłaszcza jeśli planujemy posłać go do żłobka), trzeba jednak pamiętać, że po szczepieniu w 1. roku życia poziom przeciwciał ochronnych stopniowo się jednak zmniejsza i po ukończeniu przez dziecko 12. miesiąca życia, należy podać dawkę przypominającą. Szczepionki ACWY podaje się zgodnie z rejestracją powyżej 1. lub 2. roku życia. Jeśli chcesz zaszczepić dziecko przeciwko meningokokom, zapytaj o szczepienia swojego pediatrę. Lekarz z pewnością doradzi ci, kiedy zaszczepić dziecko oraz dobierze odpowiedni rodzaj szczepionki.