Rentgen, tomografia komputerowa albo rezonans magnetyczny to badania, które ułatwiają dokładną diagnostykę dziecka, kiedy podejrzewamy u niego chorobę lub wadę funkcjonowania narządów wewnętrznych, np. serca, płuc albo mózgu. Sprawdź, kiedy się je wykonuje i jak wygląda badanie.
Badanie rentgenowskie polega na przepuszczeniu przez ciało dziecka (najczęściej przez klatkę piersiową, choć także np. przez czaszkę, szczękę, dłoń itd) małych (lub większych w przypadku prześwietlania kości dawek promieni X). Na podstawie powstałego zdjęcia można ocenić np. budowę i ukrwienie płuc, wielkość i kształt serca, położenie dużych naczyń itd. Zdjęcie rentgenowskie przydaje się też np. przy złamaniach kończyn, kiedy trzeba sprawdzić, w jakim miejscu powstało złamanie i czy nie doszło do przemieszczenia się kości.
Badanie rentgenowskie jest bezbolesne i trwa bardzo krótko, aby jednak się powiodło, dziecko musi przez chwilę pozostać unieruchomione (trzeba trzymać je naprawdę mocno). Jeżeli zdjęcie wyjdzie poruszone, badanie trzeba będzie powtórzyć, tymczasem promienie rentgenowskie są szkodliwe dla zdrowia.
To badanie, które również wykorzystuje promienie rentgenowskie, dlatego nie może być wykonywane zbyt często u dzieci. Dzięki tomografii komputerowej bada się najczęściej mózg dzieci (jeśli niemożliwe jest już USG przezciemiączkowe), serce albo jamę brzuszną. Tomograf pozwala zajrzeć też do gardła czy zatok. To przyrząd często wykorzystywany na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR-ach), ponieważ pozwala na szybkie i dokładne zbadanie dziecka po urazach, np. w podejrzeniu wstrząśnienia mózgu.
Badane dziecko leży na ruchomym stole i wjeżdża na nim do środka tomografu, gdzie jest prześwietlane. Lampa, emitująca promieniowanie, porusza się wokół jego ciała, a powstały dzięki niej obraz zostaje poddany komputerowej rekonstrukcji.
Jeżeli potrzebny jest bardzo dokładny obraz narządu ciała, lekarz poda dziecku środek kontrastujący (kontrast), który pochłania część promieniowania i przez to uwidacznia wyraźniej narządy wewnętrzne. Kontrast stosuje się zwykle przy badaniu układu pokarmowego albo serca.
Podczas badania tomografią komputerową dziecko nie może się ruszać, dlatego w przypadku najmłodszych dzieci badanie przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Może podczas badania być w ubraniu, pod warunkiem, że jego ubranie nie zawiera metalowych guzików, suwaków czy sprzączek. Tomografia komputerowa trwa zwykle kilkanaście-kilkadziesiąt minut. Efektem ubocznym znieczulenia ogólnego albo podania kontrastu mogą być nudności, zawroty głowy, wysypka – każdy z nich powinien zostać jak najszybciej zgłoszony lekarzowi.
To bezpieczne badanie, bo podczas niego wykorzystywane są nieszkodliwe fale magnetyczne i radiowe. Jest bezbolesne, wymaga jednak unieruchomienia, dlatego tak jak przy tomografii komputerowej wskazane jest znieczulenie ogólne u najmłodszych dzieci. Aby dziecko zostało dopuszczone do badania, musi być zupełnie zdrowe i mieć aktualne wyniki badań krwi i moczu (sprawdź, jakie są normy wyników badań krwi i moczu u dzieci).
Podczas badania dziecko wjeżdża do „tunelu”, w którym emitowane są fale, docierające do tkanek i wzbudzające w nich podobne fale (na tym polega zasada rezonansu). Fale z tkanek zostają przetworzone przez komputer i dają dość dokładny obraz narządów ciała, np. serca, osierdzia czy innych. Jeszcze dokładniejszy wynik powstanie, jeżeli dziecku zostanie podany kontrast, taki sam jak podczas tomografii komputerowej.
Rezonans magnetyczny jest bezpieczniejszym, ale droższym badaniem niż tomografia i często mniej szczegółowym. Niepokojący wynik rezonansu często jest wskazaniem do tomografii komputerowej.
To podstawowe badania kardiologiczne u dzieci: niebolesne i nieinwazyjne. Pozwalają ocenić budowę i pracę serca dziecka i ustalić przyczynę jej zaburzeń. Podczas echa serca wykorzystuje się fale ultradźwiękowe (jak podczas USG), a podczas EKG notuje się za pomocą elektrod elektryczną czynność mięśni serca. Dziecko nie musi specjalnie przygotowywać się do tych badań, nie musi leżeć zupełnie nieruchomo, dlatego niewymagane jest znieczulenie ogólne (jedynie niespokojne niemowlęta i bardzo małe dzieci mogą wymagać krótkiego uśpienia).
Czytaj także: Jakie badanie USG robi się dzieciom?
Badania noworodka Już w pierwszej dobie dziecko zostanie gruntownie przebadane: pierwszym, ważnym badaniem jest ocena stanu zdrowia noworodka wg skali Apgar . Lekarz oceni pracę serca dziecka, kolor skóry, napięcie mięśni, reakcję na bodźce i oddech. W każdej z tych pięciu kategorii neonatolog może przyznać od 0 do 2 punktów – suma 8-10 punktów oznacza, że dziecko przyszło na świat w dobrym stanie. Badanie przeprowadza się w pierwszej, trzeciej oraz ewentualnie piątej i dziesiątej minucie życia dziecka. W pierwszych dobach zostaną też przeprowadzone przesiewowe badania słuchu i pod kątem chorób metabolicznych (czytaj więcej o badaniach przesiewowych noworodka ). Badanie USG u dziecka Każde dziecko w 6-8. tygodniu życia powinno przejść badanie USG stawów biodrowych – tylko poprzez to badanie może wiarygodnie stwierdzić, czy dziecko ma dysplazję stawów biodrowych. Badanie USG będzie wskazane też w innych przypadkach. U dzieci można wykonać USG przezciemiączkowe (aby sprawdzić stan mózgu), USG jamy brzusznej (np. w przypadku nasilonych objawów kolki). Badania USG są bezpieczne dla dziecka i stosunkowo łatwe do przeprowadzenia. W przeciwieństwie do tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego nie wymagają uśpienia dziecka, poza tym można je wykonywać częściej niż zdjęcia rentgenowskie ( Przeczytaj, jak przebiega rezonans, tomografia albo rentgen ). Ważna profilaktyka: bilanse zdrowia i szczepienia Nawet zdrowe dziecko powinno regularnie pojawiać się u pediatry: w pierwszych dwóch latach na wizytach szczepiennych, potem od drugich urodzin co dwa lata na bilans zdrowia – czyli całościowy „przegląd” organizmu dziecka. Uwaga! Terminów bilansów, tak samo jak terminów szczepień, trzeba pilnować samemu – przychodnia nie prześle zawiadomienia ani przypomnienia. Sprawdź: kalendarz szczepień dziecka 0-18 lat. Badania...
Po co wykonuje się to badanie? Dzięki USG lekarz może potwierdzić lub wykluczyć ciążę, stwierdzić, czy dziecko jest zdrowe i rozwija się tak, jak powinno. Dlatego nawet gdy ciąża przebiega prawidłowo, niezbędne są trzy badania ultrasonograficzne. Podczas pierwszego badania USG lekarz ocenia, czy dana ciąża jest wewnątrzmaciczna, czy jest wielopłodowa, oraz gdzie umiejscowiony jest pęcherzyk płodowy, co jest niezwykle ważne przy ciąży po cięciu cesarskim. Lekarz określa także wiek płodu, a także ocenia jego budowę zewnętrzną oraz wewnętrzną. Badanie to służy również wykryciu ewentualnych wad wrodzonych , np. bezmózgowia. Pozwala też oszacować – na podstawie ultrasonograficznych markerów aberracji chromosomowych (przezierność karkowa czy kość nosowa) oraz na podstawie czynności serca – ryzyko wystąpienia u dziecka zespołów: Downa, Edwardsa i Patau. To choroby genetyczne, które są skutkiem obecności dodatkowego chromosomu, czyli trisomii (gdy w jednej z 23 par chromosomów, w których są zapisanie informacje genetyczne, występują nie dwie a trzy kopie chromosomów). Drugie badanie USG stwarza szansę oceny budowy narządów wewnętrznych i zewnętrznych nienarodzonego dziecka, dzięki czemu można wykryć ewentualne wady rozwojowe serca , twarzy, kończyn lub kręgosłupa. Pozwala też oszacować wagę płodu, ilość płynu owodniowego i położenie łożyska. W czasie trzeciego badania ultrasonograficznego mierzy się płód, ocenia jego wagę, bada ruchy, ocenia położenie i wygląd łożyska, ilość wód płodowych oraz przepływy krwi do łożyska i płodu. Sprawdź: Co powinnaś wiedzieć o łożysku, płynie owodniowym i pępowinie Na czym polega to badanie? Badanie ultrasonograficzne polega na wysyłaniu przez specjalną głowicę ultradźwięków, które po odbiciu się od ludzkich narządów, wracają do głowicy i...
Badanie USG, EKG i echo serca, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, rentgen - zobacz kiedy trzebać je wykonać. Wykryte jeszcze w łonie mamy nieprawidłowości, przedwczesne przyjście na świat czy komplikacje podczas porodu to najczęstsze powody, dla których w pierwszych trzech latach życia dziecko jest kierowane na specjalistyczne badania. Istnieją jednak i inne do nich wskazania. Poddaje się im np. dzieci, które doznały urazów, a wyniki przeprowadzonych wcześniej rutynowych badań nie są jednoznaczne. Spora grupa tych maluchów to ciekawskie i ruchliwe szkraby, które połknęły drobny przedmiot, i trzeba go szybko... zlokalizować. U dzieci trudniej niż u dorosłych ustalić wszystkie objawy, np. skąd pochodzi ból, jaki jest jego rodzaj, czy występują zawroty głowy. Malec zwykle po prostu płacze. Badanie USG Czyli ultrasonograficzne. To najpopularniejsza metoda diagnostyczna. Służy do badania tkanek miękkich, za pomocą fal ultradźwiękowych. Doświadczony lekarz zbada dziecko, nawet jeśli się porusza. Kontrolowaną część ciała smaruje bezbarwnym żelem, potem przesuwa po skórze głowicą aparatu. Zwykle takiemu badaniu poddawane są: - stawy biodrowe. Lekarz może je obejrzeć z każdej strony i w różnych pozycjach. Stwierdzi, czy panewki kości udowych malca są dobrze ukształtowane, a w przypadku nieprawidłowości dobierze metodę leczenia. Zanim dziecko stanie na nogach, warto badanie wykonać dwukrotnie. - układ moczowy. Badanie powinno przejść każde dziecko poniżej piątego roku życia, które choć raz miało infekcję układu moczowego. W ten sposób można wykluczyć wadę w budowie tego układu. USG wykonuje się dwukrotnie – najpierw przy wypełnionym pęcherzu, potem, gdy dziecko, robiąc siusiu, opróżni pęcherz. - głowa. USG mózgu jest możliwe, dopóki nie zarosną ciemiączka, czyli w pierwszych miesiącach życia (kości nie przepuszczają fal...
