Morfologię u dzieci przeprowadza się na czczo, zanim dziecko zje śniadanie. U niemowlęcia jest to trudne, więc najlepiej jest pobrać dziecku krew po dłuższej przerwie w jedzeniu. Posiłek może wpłynąć na wzrost stężenia glukozy, trójglicerydów, OB, liczby leukocytów (białych krwinek). Warto za to, żeby przed pobraniem krwi dziecko napiło się wody: dzięki temu krew nie będzie gęsta i łatwiej będzie ją pobrać.
Spis treści:
1. Morfologia u dzieci:
- Badanie ASO u dziecka – odczyn antystreptolizynowy
- Morfologia u dzieci: BASO – bazofile
- Morfologia u dzieci: Ca – wapń całkowity
- Morfologia u dzieci: CHOL – cholesterol całkowity
- Morfologia u dzieci: CRP – białko ostrej fazy
- Morfologia u dzieci: EOS – eozynofile
- Morfologia u dzieci : ferrytyna
- Morfologia u dzieci: Fe – żelazo
- Morfologia u dzieci: HCT – hematokryt
- Morfologia u dzieci: HGB – hemoglobina
- Morfologia u dzieci: LYMPH – limfocyty
- Morfologia u dzieci: MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwince
- Morfologia u dzieci: MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince
- Morfologia u dzieci: MCV – średnia objętość krwinki czerwonej
- Morfologia u dzieci: MONO – monocyty
- Morfologia u dzieci: MPV – średnia objętość płytki krwi
- Morfologia u dzieci: NEUT – neutrofile
- Morfologia u dzieci: OB – opad, odczyn Biernackiego
- Morfologia u dzieci: PLT – trombocyty, pływki krwi
- Morfologia u dzieci: RBC – erytrocyty, krwinki czerwone
- Morfologia u dzieci: RDW – wskaźnik anizocytozy czerwonych krwinek
- Morfologia u dzieci: Ret – retikulocyty
- Morfologia u dzieci: WBC – leukocyty, krwinki białe
2. Witamina D: normy u dzieci
3. Rozmaz krwi u dziecka
Podstawowym badaniem krwi u dziecka jest morfologia. Pozwala określić, czy dziecko nie ma infekcji, wykryć stan zapalny toczący się w organizmie, ocenić, czy dziecko nie ma anemii. W morfologii u dzieci określa się liczbę i wielkość czerwonych krwinek czyli erytrocytów, białych krwinek (leukocytów), wielkość hemoglobiny i hematokrytu. Dodatkowo lekarz może zalecić, aby określić dodatkowe parametry krwi, takie jak OB, ASO czy CRP, oraz zbadać poziom glukozy, a także cholesterolu.
Normy morfologii u dzieci różnią się od norm dla dorosłych. Mogą się też różnić w zależności od laboratorium wykonującego badanie oraz od sposobu pomiaru. Każde laboratorium podaje „swoje’’ normy, w jakich powinien mieścić się wynik. Jednak każdy wynik badania morfologii u dzieci, niezależnie od tego w jakim laboratorium było wykonane badanie, trzeba skonsultować z lekarzem.
Poniżej podajemy normy wszystkich elementów morfologii u dzieci, a także normy dodatkowych badań parametrów krwi dziecka, jakie może zlecić lekarz. Dla ułatwienia podajemy je w kolejności alfabetycznej, aby łatwiej było odnaleźć informacje, jakie daje uzyskany wynik badania krwi dziecka. Dodatkowo podajemy, jak czytać (interpretować) wyniki.
Badanie ASO u dziecka wykonuje się w celu ustalenia, czy objawy chorobowe spowodowane są zakażeniem bakteriami Streptococcus pyogenes. Badanie polega na wykryciu przeciwciał przeciw streptolizynie O – toksynie wytwarzanej w dużej ilości przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (streptokoki grupy A).
Podwyższone ASO u dzieci występuje po kilku tygodniach od zakażenia bakteriami Streptococcus pyogenes w przebiegu ostrego zapalenia gardła, infekcji skóry, anginy, zapalenia płuc, szkarlatyny. Przeciwciała te mogą niszczyć niektóre tkanki i narządy (np. stawy, serce, nerki, mózg) i prowadzić do choroby reumatycznej.
Bazofile (granulocyty zasadochłonne) to rodzaj leukocytów (białych krwinek). Mają one właściwości żerne, tj. wchłaniania i niszczenia drobnoustrojów oraz komórek obcych lub zmienionych komórek własnego organizmu. Odpowiadają też za wytwarzanie heparyny – substancji zapobiegającej nadmiernemu krzepnięciu krwi. Dodatkowo pobudzają limfocyty B oraz produkcję serotoniny. Bazofile magazynują histaminę, substancję, która przedostaje się do krwioobiegu wraz z wystąpieniem reakcji alergicznej.
Procentowy udział bazofilów w WBC:
Podwyższone bazofile u dziecka mogą świadczyć o chorobach alergicznych, przewlekłym stanie zapalnym przewodu pokarmowego, wrzodziejącym zapaleniu jelit, niedoczynności tarczycy dziecka, przewlekłej białaczce szpikowej, rekonwalescencji po przebytej infekcji.
Zbyt mała ilość może być spowodowana ostrą infekcją, ostrą gorączką reumatyczną, nadczynnością tarczycy, ostrym zapaleniu płuc.
Od właściwego stężenia wapnia zależy, czy kości dziecka będą zdrowe. Wapń jest też potrzebny dla dobrej pracy układu nerwowego i serca, a także w dużej mierze chroni przed alergią.
Zbyt wysokie stężenie wapnia może być spowodowane nadmiernym wchłanianiem go z przewodu pokarmowego, zbyt dużym uwalnianiem tego pierwiastka z kości, niewielkim wydalaniem wapnia z moczem.
Zbyt niskie stężenie wapnia w surowicy krwi (hipokalcemia) pojawia się w zaburzeniach syntezy parathormonu – hormonu przytarczyc, w niedoborze witaminy D i magnezu, przy upośledzeniu wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, przy nadmiernym odkładaniu się pierwiastka w tkankach, zbyt dużym wydalaniu wapnia z moczem.
Cholesterol jest potrzebny, m.in. dla mózgu. Około 80 proc. cholesterolu produkuje organizm, ok. 20 proc. trzeba dostarczać wraz z tym, co się je. Zła dieta (zbyt duża ilość tłuszczów zwierzęcych, utwardzonych tłuszczów roślinnych, słodyczy) powoduje, że poziom cholesterolu jest za wysoki. Cholesterol może być „dobry” (HDL) lub „zły’’ (LDL). Zły cholesterol odkłada się komórkach ścian tętnic, tworząc tam złogi, czyli blaszki miażdżycowe. Tętnica zwęża się, pojawia się nadciśnienie. Coraz częściej w Polsce mają je już nastolatki.
Zbyt wysokie stężenie cholesterolu może być spowodowane nieprawidłową dietą (zbyt duże ilości tłuszczów zwierzęcych i cukru). Przyczyną mogą być też skłonności genetyczne. Zbyt wysoki poziom cholesterolu prowadzi do rozwoju miażdżycy, nadciśnienia oraz chorób serca.
Zbyt niskie stężenie cholesterolu może być skutkiem nieprawidłowego wchłaniania, ale też objawem ciężkich, zagrażających życiu schorzeń, np. wątroby, a także np. nowotworów.
CRP (białko C-reaktywne) to czuły wskaźnik ostrych i przewlekłych stanów zapalnych o różnym pochodzeniu.
Podwyższenie CRP może być spowodowane infekcją, głównie bakteryjną. Wzrost ten może być też spowodowany miażdżycą, chorobami reumatycznymi, urazami (np. rozległym oparzeniem) i chorobą nowotworową.
Eozynofile (granulocyty kwasochłonne) to rodzaj krwinek białych (leukocytów). To jedne z komórek układu odpornościowego, które odgrywają zasadniczą rolę w zwalczaniu pasożytów u dzieci oraz reakcjach alergicznych. Ich liczba wzrasta w czasie infekcji pasożytniczych.
Procentowy udział eozynofilów w WBC:
Podwyższenie ilości eozynofilów (zarówno w liczbach bezwzględnych, jak i procentowo) najczęściej świadczy o chorobach alergicznych (alergia, astma), zakażeniach (głównie pasożytniczych), może też świadczyć o niektórych nowotworach.
Obniżenie ilości eozynofilów może świadczyć o ciężkich infekcjach bakteryjnych, wstrząsie, sepsie, zaburzeniach hormonalnych.
Ferrytyna to białko, które magazynuje zapasy żelaza. Poziom ferrytyny sprawdza się, by zobaczyć, jak dużo żelaza zostało zmagazynowane w organizmie. Jest to dużo dokładniejszy parametr niż badanie poziomu żelaza.
Zbyt wysoki poziom ferrytyny może być spowodowany stanami zapalnymi, uszkodzeniem komórek szpiku kostnego, następstwem niedokrwistości megaloblastycznej, aplastycznej, hemolitycznej.
Zbyt niski poziom ferrytyny może być spowodowany niedoborem żelaza.
Właściwy poziom żelaza jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka. Ok. 70% żelaza w organizmie jest związane w krwi, głównie w postaci hemoglobiny. W mięśniach żelazo wchodzi w skład mioglobiny, czerwonego barwnika mięśni pełniącego funkcję przenoszenia tlenu wewnątrz komórki.
Zbyt wysoki poziom żelaza może być spowodowany niewłaściwą dietą, opartą przede wszystkim na czerwonym mięsie. Inną przyczyną jest rzadka choroba: hemochromatoza (choroba metaboliczna związana z nadmiernym wchłanianiem żelaza z pożywienia).
Zbyt niski poziom żelaza może spowodować niedokrwistość (anemię), osłabienie odporności, spadek sprawności fizycznej, obniżenie sprawności umysłowej. Pojawia się bladość skóry, łamliwość włosów i paznokci.
Hematokryt to stosunek objętości krwinek do objętości pełnej krwi. Jego wartość zależy od liczby krwinek czerwonych, średniej objętości erytrocytów (MCV), objętości krwi krążącej. Zmienia się w zależności od płci i wieku. Jego wartość najczęściej wyrażana jest procentowo.
Podwyższony poziom może świadczyć o odwodnieniu. Obniżony poziom może być spowodowany niedokrwistością, zbyt niskim nawodnieniem organizmu (odwodnieniem).
Hemoglobina to czerwony barwnik krwi, jest zawarta w czerwonych krwinkach. Odpowiada za przenoszenie tlenu.
Podwyższone stężenie hemoglobiny może być spowodowane odwodnieniem (biegunka, wymioty, poty), niedotlenieniem.
Obniżone stężenie hemoglobiny może być spowodowane niedokrwistością (stanowi podstawę jej rozpoznawania) i zbyt wysokim nawodnieniem organizmu. Obniżone stężenie hemoglobiny może powodować większą podatność na infekcje, brak apetytu, uczucie zmęczenia.
Limfocyty to komórki układu odpornościowego należące do leukocytów. Uczestniczą i są podstawą odpowiedzi odpornościowej swoistej.
Uwaga: Od urodzenia do około 6. doby życia przeważają w rozmazie granulocyty, potem, do około 6. roku życia przeważają limfocyty, a następnie granulocyty.
Podwyższenie ilości limfocytów (limfocytoza) może świadczyć o procesach zapalnych w organizmie. Może też pojawić się w okresie rekonwalescencji po chorobach infekcyjnych lub przy przebiegających łagodnie zakażeniach (np. gruźlicy). Bardzo duża limfocytoza może być objawem białaczek limfatycznych.
Obniżenie ilości limfocytów (limfopenia) zwykle pojawia się w pierwszej fazie chorób infekcyjnych, sytuacjach stresowych (po wysiłku fizycznym), a także występuje po stosowaniu leków cytostatycznych lub kortykosteroidów.
Jeden z parametrów pomocny przy ustaleniu, co jest przyczyną niedokrwistości.
Podwyższony poziom może towarzyszyć ciężkim, przedłużającym się stanom odwodnienia organizmu. Pojawia się też w niektórych postaciach wrodzonych niedokrwistości hemolitycznych.
Obniżony poziom pomaga różnicować niedokrwistość (anemię) wynikającą z niedoborów żelaza.
MCH to jeden z parametrów pomocny przy ustaleniu przyczyny niedokrwistości.
Podwyższony poziom może świadczyć o wrodzonej niedokrwistości hemolitycznej. Obniżony poziom może świadczyć o niedokrwistość z niedoboru żelaza.
MCV to średnia objętość krwinki czerwonej: jeden z parametrów pomocny przy ustaleniu, jaka jest przyczyna niedokrwistości. Jest to parametr mierzony bezpośrednio lub wyliczony z danych uzyskanych w pomiarach bezpośrednich.
Podwyższony poziom może świadczyć o niedoborze witaminy B12 lub kwasu foliowego, np. z powodu nieprawidłowej diety lub wzmożonego zapotrzebowania. Dodatkowo pojawia się w przebiegu chorób wątroby, choroby alkoholowej lub hipo- i aplazji szpiku.
Obniżony poziom może świadczyć o niedoborach żelaza. Może też pojawiać się w chorobach przewlekłych.
Monocyty to rodzaj białych krwinek (leukocytów). Ich rola polega m.in. na uwalnianiu substancji hamujących wzrost komórek nowotworowych i wydzielaniu interferonu – czynnika spowalniającego namnażanie się wirusów. Monocyty krążą we krwi, a po wyjściu z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających przeistaczają się w makrofagi, tzw. komórki żerne.
Procentowy udział monocytów w WBC:
Podwyższenie ilości (odsetka) monocytów może być spowodowane: zakażeniami bakteryjnymi, wirusowymi, pierwotniakami, niektórymi nowotworami.
Obniżenie ilości (odsetka) monocytów, czyli monocytopenia, może świadczyć o zaburzeniach odporności (wrodzonych lub nabytych) lub chorobach zanikowych szpiku kostnego tzw. aplazjach.
Wartość MPV znacznie ułatwia stwierdzenie przyczyny małopłytkowości lub nadpłytkowości. MPV to parametr mierzony bezpośrednio lub wyliczony z danych uzyskanych w pomiarach bezpośrednich.
Podwyższony poziom może być spowodowany ostrymi stanami zapalnymi, przewlekłym zapaleniem trzustki. Duży udział młodych płytek krwi w puli krążącej podnosi MPV (duży wyrzut ze szpiku) co pozwala różnicować małopłytkowości.
Obniżony poziom może być spowodowany: zanikiem lub uszkodzeniem szpiku kostnego, niedoborami witamin z gruby B oraz kwasu foliowego, przyjmowaniem leków antybiotyków, cytostatyków, białaczką, mocznicą.
Neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) zwalczają antygeny, czyli np. bakterie, wirusy i grzyby. Zwalczają je za pomocą fagocytozy – pochłaniania i trawienia
Podwyższony poziom neutrofili może świadczyć o zakażeniu bakteryjnym lub grzybiczym, wysokim poziomie stresu, nadmiernym wysiłku fizycznym, nadczynności kory nadnerczy, reumatoidalnym zapaleniu stawów, dnie moczanowej, dużej utracie krwi, cukrzycowej kwasicy ketonowej, chorobie nowotworowej.
Obniżony poziom neutrofili może być związany z: białaczką, niedoborami witamin, zespół mielodysplastyczny, zespół dużej śledziony, ale może być także skutkiem antybiotykoterapii.
OB to wskaźnik szybkości opadania erytrocytów, czyli czerwonych krwinek w krwi w czasie jednej godziny. Świadczy o obecności stanu zapalnego lub go wyklucza. Odczyn jest bardzo czuły, ale nieswoisty – każdy stan zapalny może spowodować przyspieszenie OB.
Przyspieszenie OB występuje w procesach zapalnych, gruźlicy, niektórych chorobach wątroby, w chorobach reumatycznych. Bardzo podwyższone OB bywa w białaczkach i innych postaciach nowotworów, niektórych chorobach nerek (zespół nerczycowy).
Wartości obniżone OB zdarzają się rzadko, np. w przypadku niektórych postaci alergii, przy przewlekłej niewydolności krążenia.
Płytki krwi uszczelniają przerwane ścianki, tworząc skrzep hamujący krwawienie, a także mają inne pozahemostatyczne role.
Podwyższona liczba płytek (nadpłytkowość) może być skutkiem przewlekłego zespołu mieloproliferacyjnego, jak również nadmiernego wytwarzania płytek krwi w przebiegu infekcji, choroby nowotworowej, regeneracji po krwotoku, hemolizie czy stanie po usunięciu śledziony.
Obniżona liczba płytek (małopłytkowość) może być spowodowana infekcjami wirusowymi, a także innymi chorobami, np. ostrą białaczką szpikową.
Erytrocyty (czerwone krwinki) są odpowiedzialne za przenoszenie tlenu w organizmie. Powstają i dojrzewają w szpiku. Ich głównym zadaniem jest transportowanie tlenu z płuc do tkanek, co dzieje się za pośrednictwem hemoglobiny (czerwonego barwnika). Po około 120 dniach życia erytrocyty ulegają zniszczeniu w śledzionie.
Podwyższony poziom może świadczyć o odwodnieniu. Obniżony poziom może świadczyć o niedokrwistości (anemii). Czasami badanie obejmuje tzw. RDW-SD, czyli rozpiętość rozkładu czerwonych krwinek.
Parametr wyliczony z danych uzyskanych w pomiarach bezpośrednich, wyrażany jest w procentach.
Podwyższony poziom pomaga różnicować niedokrwistości. Obniżony poziom zazwyczaj świadczy o różnych rodzajach niedokrwistości.
Retikulocyty to młode krwinki czerwone. Powstają w szpiku kostnym, potem przedostają się do krwi i w ciągu około 4 dni dojrzewają do erytrocytów. Określenie liczby (odsetka) retikulocytów odgrywa ważną rolę w rozpoznawaniu przyczyny niedokrwistości.
Podwyższona ilość może być spowodowana: niedokrwistością ze wzmożoną erytropoezą np.: hemolityczną, pokrwotoczną, niedoborową niedokrwistością leczoną preparatami żelaza, kwasem foliowym, witaminą B12, przerzutami nowotworowymi do kości.
Obniżona ilość może być spowodowana niedokrwistością hipoplastyczną lub aplastyczną, niedokrwistością z niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego.
Leukocyty to grupa komórek białych, które chronią organizm przed zakażeniami wirusami, bakteriami, grzybami. Krwinki białe to: limfocyty, monocyty oraz granulocyty (neutrofile, eozynofile, bazofile).
Podwyższony poziom leukocytów może być spowodowany stanem zapalnym, który toczy się w organizmie, zakażeniami bakteryjnymi, wirusowymi, pasożytniczymi i grzybiczymi, a także zaburzeniami metabolicznymi albo chorobą nowotworową.
Obniżony poziom leukocytów może być spowodowany: ciężkim zakażeniem bakteryjnym zakażeniami wirusowymi, uszkodzeniem szpiku wywołanym lekami, niektórymi chorobami nowotworowymi.
Witamina D jest niezbędna, by organizm przyswajał wapń, a więc, by kości i zęby dziecka były zdrowe. Wyniki badań z ostatnich lat wskazują też, że witamina D jest ważna dla odporności, pracy serca, zapobiega chorobom cywilizacyjnym, m.in. cukrzycy, chorobom serca, chorobom autoimmunologicznym (czyli takim, w wyniku których organizm niszczy własne tkanki).
Zbyt wysoki poziom witaminy D (przyczyną może być przedawkowanie) może spowodować u małych dzieci słabe przyrosty masy ciała i zahamowanie rozwoju psychoruchowego. Powoduje też brak łaknienia, bóle brzucha, zaparcia, wymioty, bóle głowy, może wystąpić wielomocz, zaburzenia neurologiczne. Na skutek przewlekłego znacznego nadmiaru witaminy D może wystąpić kamica lub wapnica nerek, a nawet uogólniona demineralizacja kośćca.
Niedobory witaminy D mogą powodować: gorsze przyswajanie wapnia, gorszą mineralizację kości i zębów, częstsze infekcje, większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1, większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, choroby serca, niektóre nowotwory, choroby autoimmunologiczne.
Czasami lekarz zleca wykonanie u dziecka morfologii z rozmazem. To badanie, które, poza parametrami zawierającymi zwykłą morfologię, pozwala uzyskać informacje o ilości poszczególnych rodzajów leukocytów, czyli białych krwinek. Rozmaz bada co najmniej 5 rodzajów leukocytów: limfocyty, monocyty, bazofile, eozynofile i neutrofile
Najczęściej rozmaz krwi wykonuje się wtedy, gdy wyniki podstawowej morfologii są nieprawidłowe. Morfologię wykonuje się maszynowo, natomiast rozmaz jest badaniem dokładniejszym, wykonywanym ręcznie. Normy, do jakich porównuje się wyniki uzyskane w rozmazie krwi, zamieszczamy powyżej: LYMPH, MONO, BASO, EOS i NEUT.
Sprawdź także:
Najnowsze badania przeprowadzone przez włoskich naukowców i właśnie opublikowane w „Experimental Physiology” dowodzą, że proste badanie krwi pozwala stwierdzić, czy dzieci śpią odpowiednio dużo. Wynik takiego badania może też być wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia – bo zbyt mała ilość snu powoduje podatność na wiele chorób. Za mało snu = choroba Powszechnie wiadomo, że sen jest niezbędny dla zdrowia dzieci, a jego niewystarczająca ilość snu wiąże się z negatywnymi skutkami dla zdrowia, np. zwiększa ryzyko chorób serca czy cukrzycy . Zapotrzebowanie na sen i jego jakość zależy też jednak od czynników genetycznych, środowiskowych i społecznych. Trudno więc ustalić, ile dokładnie godzin na dobę powinny spać dzieci – zwykle podaje się takie dane w widełkach. Choć test z krwi nie odpowie na pytanie, ile powinno spać konkretne dziecko, to dzięki niemu uzyskamy odpowiedź, czy śpi ono wystarczająco dużo. Na czym polegało badanie? Naukowcy z Institute of Food Sciences z National Research Council we Włoszech badali dzieci i młodzież o normalnej masie ciała z ośmiu krajów europejskich (Hiszpania, Włochy, Cypr, Niemcy, Belgia, Estonia, Węgry i Szwecja). Badani sami deklarowali, czy nie dosypiają (śpią zbyt krótko: dzieci mniej niż 9 godzin na dobę, nastolatki mniej niż 8 godzin) czy też śpią normalnie (dzieci co najmniej 9 godzin, nastolatki co najmniej 8 godzin na dobę). Po pobraniu krwi od dzieci naukowcy przyjrzeli się mikroRN , czyli cząsteczkom mającym bezpośredni wpływ na to, który z naszych genów jest włączony, a który wyłączony. Stwierdzono, że niektóre mikroRNA miały znacząco różne poziomy w zależności od tego, czy dzieci spały krótko czy normalnie. Badacze wzięli pod uwagę kraj pochodzenia, wiek, płeć, dojrzewanie, średni dzienny czas badania oraz poziom wykształcenia rodziców i wykluczyli wpływ tych...
Do badanie krwi i analizy wystarczy dosłownie kilka kropel (1-2 ml) krwi. W przypadku małego dziecka jednak nawet taka odrobina wydaje się nie do utoczenia. Czy dziecko musi być na czczo przed pobieraniem krwi? Co z piciem przed badaniem? W którym miejscu dziecko będzie kłute? Czy podczas pobierania krwi można przystawić niemowlę do piersi? Jak uniknąć krwiaków u dziecka po pobraniu krwi? Czy dziecko musi być na czczo przed pobieraniem krwi? U niemowlęcia jest to trudne do zrobienia, ale już w przypadku rocznego dziecka dobrze byłoby, gdyby badanie było przeprowadzone „na pusty brzuch”. Posiłek mógłby wpłynąć na. ilość leukocytów, glukozy, potasu czy białka i zafałszować wynik badania. Dziecko nie powinno jeść przynajmniej przez 8-9 godzin wcześniej (dlatego krew pobiera się rano , jeszcze przed śniadaniem). Weź ze sobą kanapkę albo drożdżówkę, aby malec tuż po pobraniu krwi mógł coś przegryźć. Co z piciem przed badaniem? To akurat jest nie tylko dopuszczalne, ale nawet zalecane. Dziecko powinno już poprzedniego dnia pić nieco więcej – ale nie soków, tylko czystej, źródlanej wody. Dzięki temu krew nie będzie zbyt gęsta i łatwo ją będzie można pobrać do próbówki. W którym miejscu dziecko będzie kłute? To zależy, m.in. od tego, ile ma lat. Noworodkom zwykle pobiera się krew z główki. Wizja igły w główce może trochę przerażać, ale wbrew pozorom taki sposób pobierania krwi nie jest ani bardziej inwazyjny, ani bardziej bolesny od zwykłego kłucia w zgięciu łokcia. U dwu-, trzylatków można pobrać krew z palca wskazującego (to najmniej bolesny sposób pobierania krwi - zdarza się, że maluchy nawet przy tym nie jękną). Najczęstszym miejscem pobierania jest też nadgarstek albo wspomniane wcześniej zgięcie łokcia. Tutaj krew pobierana jest prosto z żyły, dzięki czemu badanie jest dokładniejsze....
