Opryszczka narządów płciowych - objawy, przyczyny, leczenie [ZDJĘCIA]

Opryszczka narządów płciowych to choroba wirusowa i jednocześnie najczęściej diagnozowana choroba weneryczna u osób aktywnych seksualnie. Czynnikiem wywołującym opryszczkę płciową jest wirus HSV. Jednak o ile opryszczkę wargową (na twarzy lub ustach) wywołuje wirus HSV1, który przenoszony jest drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt, o tyle opryszczkę narządów płciowych powoduje wirus HSV2, który przenosi się poprzez kontakty seksualne lub dotyk. HSV2 występuje średnio u 20–25% osób aktywnych seksualnie.

Spis treści:
Opryszczka narządów płciowych - objawy
Opryszczka narządów płciowych u kobiet
Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn
Opryszczka narządów płciowych - przyczyny
Opryszczka narządów płciowych - zapobieganie
Opryszczka narządów płciowych - leczenie
Opryszczka narządów płciowych - nawrót choroby
Opryszczka narządów płciowych u kobiet w ciąży

Opryszczka narządów płciowych – objawy

Objawem opryszczki narządów płciowych jest mrowienie, swędzenie, czasem ból okolic intymnych. Po kilku dniach od pojawienia się opryszczki genitalnej na skórze pojawiają się pęcherzyki surowicze, z których tworzą się bolesne owrzodzenia skóry, nadżerki i strupy.

1. Opryszczka narządów płciowych u kobiet

U kobiet opryszczka narządów płciowych występuje:

• na wargach sromowych (opryszczka warg sromowych, opryszczka sromu),
• na łechtaczce,
• przy wejściu do pochwy (opryszczka pochwy),
• na udach,
• w okolicy pępka,
• przy odbycie (opryszczka odbytu).

Dodatkowo mogą wystąpić upławy.
Tak wygląda skóra z objawami opryszczki – widoczne pęcherzyki surowicze

2. Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn

U mężczyzn pęcherzyki spowodowane opryszczką mogą pojawić się na:

• żołędzi (opryszczka prącia),
• napletku i trzonie członka,
• pośladkach,
• w okolicy odbytu (opryszczka odbytu),
• udach.

Dodatkowo może dokuczać ból przy oddawaniu moczu.
Tak mogą wyglądać objawy opryszczki miejsc intymnych u mężczyzny:

Ten rodzaj opryszczki (podbrzusze, rozsiane zmiany) najczęściej występuje u osób chorujących na atopowe zapalenie skóry oraz choroby przewodu pokarmowego np.:

• choroba Crohna,
• celiakia,
• zespół jelita drażliwego.

Pierwsze objawy opryszczki genitalnej (u obu płci) mogą się pojawić nawet kilka lat po tym, jak doszło do zakażenia. Wciąż nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób w przypadku opryszki intymnej pojawiają się objawy wirusa, a u innych nie oraz dlaczego pierwsze objawy występują po tak długim czasie od zakażenia. Prawdopodobnie ma to związek z indywidualną reakcją układu odpornościowego danej osoby na wirusa. Wiadomo jednak, że najbardziej bolesny jest zwykle pierwszy rzut choroby. Leczenie też trwa wtedy dłużej – nawet do 3 tygodni.

Opryszczka miejsc intymnych – przyczyny zarażania się

Wirus może dostać się do organizmu na różne sposoby:

• Przez kontakty seksualne. Opryszczka narządów płciowych rozprzestrzenia się głównie poprzez kontakty seksualne – w trakcie stosunku waginalnego, oralnego, analnego z osobą, u której choroba się uaktywniła.
• Przez używanie tych samych przedmiotów. Opryszczka genitalna może się również przenieść na narządy płciowe przez używanie wspólnych gadżetów seksualnych, ale także ręczników, ubrań czy innych przedmiotów osobistych.
• Z matki na dziecko. Wirus HSV może mieć także formę wrodzoną – zakażony zostaje noworodek urodzony przez matkę mającą infekcją narządów płciowych (dużo rzadziej zdarza się to się w przypadku wirusa HSV1, czyli wirusa opryszczki zwykłej). Wyjątkowo zmiany pochodzenia HSV można zaobserwować u dzieci przed rozpoczęciem życia seksualnego w przypadku molestowania seksualnego przez osobę zarażoną wirusem.

Zapobieganie zarażeniu opryszczką genitalną

Profilaktyka opryszczki narządów płciowych polega na unikaniu przygodnych kontaktów seksualnych. Prezerwatywa nie chroni w pełni przed zakażeniem, zmniejsza jedynie ryzyko o około 30%. Trzeba pamiętać, że opryszczka jest najbardziej zakaźna w okresie występowania objawów (od 2 do 20 dni po kontakcie z zakażoną osobą), ale może również przenosić się w okresie bezobjawowym. Najwięcej przypadków zarażenia odnotowuje się właśnie w okresie, gdy jeszcze nie pojawiły się żadne objawy.

Jeśli wystąpią objawy opryszczki genitalnej trzeba jak najszybciej zgłosić się do lekarza!

Opryszczka genitalna - leczenie

Opryszczki narządów płciowych nie da się skutecznie wyleczyć – nadal nie istnieje na nią skuteczne lekarstwo. Wirus na zawsze pozostanie w organizmie w stanie uśpienia. Wciąż trwają badania nad nowymi lekami, zwłaszcza szczepionkami i preparatami stymulującymi układ odpornościowy.
Można jednak skutecznie łagodzić objawy opryszczki narządów płciowych. Stosuje się głównie leki przeciwwirusowe, tak do użytku zewnętrznego, jak i doustnego. Im wcześniej zacznie się przyjmować leki (w ciągu 72 godz. od pojawienia się zmian na skórze), tym skuteczniejsze jest ich działanie. By pęcherzyki i nadżerki zagoiły się szybciej, trzeba:

• utrzymywać chore miejsca w suchości i czystości
• nosić bawełnianą, luźną bieliznę.

Tak wygląda proces gojenia się skóry z objawami opryszczki

Zmiany chorobowe bardzo rzadko pozostawiają przebarwienia i drobne blizny. Dotyczy to jedynie nieleczonych, ciężkich zakażeń trwających powyżej 2 tygodni.

Wirus opryszczki narządów płciowych pozostaje w organizmie w postaci utajonej w zwojach rdzenia kręgowego. Nawroty opryszczki występują z różną częstością u różnych osób i zwykle mają łagodniejszy przebieg niż zakażenie pierwotne. Mogą mieć również charakter bezobjawowych wysiewów cząsteczek wirusa na błony śluzowe jamy ustanej lub narządów płciowych.

Opryszczka genitalna. Co powoduje nawrót choroby?

Owrzodzenia i inne objawy opryszczki narządów płciowych mogą ustąpić po kilku tygodniach, ale wirus pozostaje w organizmie i powoduje, choć nie u wszystkich, co pewien czas nawroty: zwykle po 3–12 miesiącach, często w tych samych miejscach. Im ostrzejsza była pierwsza infekcja HSV2, tym większe prawdopodobieństwo, że nastąpi nawrót choroby.
Pacjenci z nawracającą opryszczką intymną powinni mieć zapas leków i stosować je jak najszybciej w momencie pojawienia się zmian na skórze. Jeśli opryszczka miejsc intymnych nawraca często, wskazane jest leczenie profilaktyczne (zwykle przez kilkanaście miesięcy, mniejszą dawką dobową leków).

Nawroty opryszczki narządów płciowych są spowodowane obniżoną odpornością organizmu. Zdecydowanie częściej mają je osoby z niedoborem witamin z grupy B i żyjące w ciągłym napięciu. Nawrotom opryszczki narządów płciowych sprzyjają:

• stres,
• inne choroby,
• uszkodzenia skóry,
• ciąża,
• zmiany hormonalne,
• przegrzanie,
• przemarznięcie.

Opryszczka miejsc intymnych u kobiety w ciąży

Opryszczka narządów płciowych jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży ze względu na możliwość przejścia zakażenia noworodkowi podczas porodu. Wczesne rozpoznanie opryszczki narządów płciowych i wdrożenie odpowiedniego leczenia obniża ryzyko roznoszenia się wirusa, a w przypadku kobiet w ciąży – zakażenia opryszczką noworodka. Jeżeli przed ciążą kobieta zachorowała na opryszczkę narządów płciowych, powinna o tym poinformować lekarza. Są dostępne testy serologiczne, które pomagają stwierdzić czy jesteśmy nosicielami wirusa opryszczki.

Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczącymi postępowania w przypadku zakażeni wirusem HSV w położnictwie – u kobiet w ciąży, niezależnie od lokalizacji nawracającej opryszczki (genitalna i wargowa) lekarz powinien włączyć leczenie doustnym acyklowirem.

Zobacz też:

• Możliwe przyczyny poronienia
• Co robić, gdy w ciąży pojawi się opryszczka
• Fakty i mity o infekcjach intymnych

Konsultacja merytoryczna

dr Bartosz Pawlikowski

Dermatolog, wenerolog, specjalista medycyny estetycznej, prowadzi w Łodzi Klinikę Pawlikowski