Po co dzieciom ilustracje w książkach?

Co jest ważniejsze – tekst czy ilustracje?

Ilustracje są tak samo ważne co tekst! W latach 60. upowszechniono hasło, że książka jest dla dziecka pierwszym kontaktem ze sztuką i że kształtuje przyszłego odbiorcę sztuki jako takiej. Zasada ta jest aktualna i dzisiaj, choć obecnie jedną z wielu mówiących o wartościach edukacyjnych obrazu w książce. Najważniejsza to ta, że ilustracja usamodzielnia przyszłego czytelnika.

Kolejna, że dziecko szybko dorasta do takiego wieku, kiedy dowiaduje się, że za ilustracją stoi artysta, człowiek, który opowiada o świecie w sposób szczególny. Dzięki temu, poznając prace różnych ilustratorów, widzi, że myszka raz jest Myszką Mickey, raz postacią z baśni, a innym razem rockową bohaterką. Za każdym razem mamy do czynienia z myszką, ale to, jak wygląda w książce jest przekazem indywidualnym. Maluch dowiaduje się, że świat przedstawiany na jego rysunkach to także praca indywidualna.

W czym ilustracje pomagają najmłodszym?

Ilustracja kształtuje czytelnika. Oglądając ilustracje, można sobie samemu opowiedzieć książkę, zwłaszcza jeśli była ona wcześniej przeczytana przez rodzica. Można sięgać po lekturę nieznaną i opowiadać sobie fabułę na podstawie ilustracji. Co za kreatywność w obszarze słowa! Większość z nas ma lepszą pamięć wzrokową.

Oglądając ilustracje, łatwiej zapamiętujemy książkę. A dzięki temu możemy do niej wrócić, np. będąc z dzieckiem na spacerze: "A pamiętasz, jak...". Rozmawiajmy z maluchami o bohaterach, o ich emocjach. Wtedy możemy też wspomnieć też o własnych.

Jakie książki kupować dziecku?

Różnorodne. Kolejna książka powinna różnić się od poprzedniej, być zbudowana na innym schemacie niż ten, które maluch już zna. Nie wykluczam książek, które powstały w stylistyce disneyowskiej, ale konieczne jest, aby dziecko poznawało książki także z innym językiem plastycznym.

Bo ilustracje są jak słowa, jedne opowiadają prawie realistycznym obrazem, który wymaga sumiennej analizy, inne poprzez tajemnicze sceny dają dziecku okazję do zgadywania, co tu się dzieje. Gdy dziecięcą biblioteczkę skompletujemy zbyt monotonnie, to zmarnujemy jedną z szans, jakie daje wiek przedszkolny – otwartość malucha na każdą konwencję. To kształtowanie umysłu otwartego, cecha ważna w procesie nauczania i w dorosłym życiu.

Krystyna Lipka-Sztarbałło jest autorką książki "Dokąd iść. Mapy mówią do nas", nagradzanej w Korei, która znalazła się na liście stu najpiękniejszych książek świata konkursu CJ Picture Book Award 2011. Edycja niemiecka otrzymała m.in. tytuł Książki Miesiąca przyznawany przez Niemiecką Akademię Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej oraz została nominowana do prestiżowej nagrody Deutscher Jugendliteraturpreis 2012.