Psychologia
Rozwój empatii u dziecka: jak ją rozwijać w codziennej zabawie [WIDEO]
Jak wspierać emocje dziecka podczas zabawy i codziennych czynności? Radzi Dorota Maciejec, psycholog dziecięcy.
Starania o dziecko
Empatią nazywamy współodczuwanie emocji drugiego człowieka.
– Rozwijanie emocji rozpoczyna się już od wieku niemowlęcego – mówi Dorota Maciejec, psycholog dziecięcy. – Widoczne jest to już o kilkumiesięcznego niemowlęcia, które, gdy zostanie umieszczone w jednym pomieszczeniu z innym płaczącym dzieckiem, samo zaczyna płakać.
Jest to pierwszy objaw empatii, gdy dziecko nie odróżniając siebie od innych, zaczyna odczuwać emocje od osób z bliskiego otoczenia.
Jak rozwijać empatię u dziecka?
Zdaniem psychologa należy zwracać uwagę dziecka na emocje innych. Jak to robić? Można opowiadać dziecku, czym są emocje, jak sobie z nimi radzić. Na przykład można wykorzystać naturalne sytuacje z naszego codziennego życia. Dobrze jest opowiadać o tym, jak się czujemy i jak mogą poczuć się inni.
Rozwijając empatie, możemy wykorzystywać zabawki bliskie dziecku.
– Pamiętajmy o tym, że dzieci mają fantastyczną umiejętność nadawania cech żywych przedmiotom nieożywionym – dodaje psycholog. – Dzieci wierzą, że lalka i miś czują, więc możemy porozmawiać o tym, dlaczego miś jest smutny i co można zrobić, by poprawić mu nastrój.
Ważne jest również nazywanie emocji. Dzieci, które wiedzą, czym są emocje, z czego wynikają i jak można sobie z nimi radzić. Będą miały lepiej rozwinięte umiejętności społeczne, a co za tym idzie, lepiej będą sobie radziły w relacjach z innymi dziećmi, rówieśnikami, ale i w kontaktach w życiu późniejszym.
Uwrażliwienie dzieci na emocje innych to jest właśnie rozwijanie empatii u dziecka.
Niepewność w nowych sytuacjach - jak wspierać dziecko?
Pierwsze wyjście do przedszkola jest niezwykle ważnym wydarzeniem w życiu każdego małego dziecka. Aby trochę przygotować dziecko do tego ważnego momentu – zdaniem psychologa – warto poświęcić temu trochę uwagi.
– Możemy do tego wykorzystać na przykład klocki tematyczne, które prezentują życie w przedszkolu – podpowiada Dorota Maciejec. – Możemy wcielać się w role i opowiadać jak wygląda życie w przedszkolu, rozwijając różne scenariusze wydarzeń przedszkolnych.
Warto również sięgnąć po metodę bajko terapii. Jest wiele dostępnych na rynku książek opisujących pierwszy dzień w przedszkolu dziecka.
– Dzięki takim książeczkom dydaktycznym dzieci zapoznają się z typowymi sytuacjami w przedszkolu, coraz więcej wiedzą, jak życie w przedszkolu wygląda i to pozwala im lepiej oswoić się z tą nową dla nich sytuacją – dodaje psycholog.
Dlatego warto przybliżyć dziecku uczucia, jakie mogą towarzyszyć podczas pierwszych dni w przedszkolu.
Dlaczego tak ważna jest zabawa w role?
Zabawa w role pozwala dzieciom nauczyć się różnych sytuacji społecznych. Dzięki tej zabawie, dzieci nie tylko rozwijają się społecznie, ale uczą się zachowań akceptowalnych i tych zachowań, które są niepożądane.
– Wielu rodziców martwi się, bo ich dzieci lubią bawić się w czarne charaktery na przykład złodziei, czy złoczyńcy– mówi psycholog. – Wcielają się w rolę złodziei, czy złoczyńcy,. Pamiętajmy jednak, o tym, że to ważna lekcja dla dziecka. Ponieważ dzieci w takich sytuacjach uczą się, że bycie taką złą postacią nie jest niczym dobrym i że za to czeka je kara. Ponadto wcielanie w role uczy dzieci codziennego funkcjonowania w rodzinie.
Przyglądając się zabawie przedszkolaków, zobaczymy, że dość często dzieci bawią się w dość stereotypowy sposób.
– Dziewczynka wchodzi w rolę mamy, która zajmuje się dzieckiem, wozi lale w wózku, sprząta, robi pranie, gotuje, albo bawi się w panią sprzedawczynię – mówi Dorota Maciejec. – Jeśli synek wchodzi w rolę, to jest często złodziejem, policjantem, albo tatą, który rozmawia przez telefon, albo myje samochód. To jest normalne, typowe i pozwala w ten sposób rozwijać tożsamość płciową.
W filmie wykorzystano zdjęcia z wykładu o rozwoju empatii psycholog Doroty Maciejec, podczas warsztatów z rodzicami w Warszawie, którego sponsorem była firma Lego.
Polecamy:
Rozwój dziecka
Dowiedz się, jak rodzice mogą wpływać na rozwój emocjonalny dziecka. Poznaj sposób, w jaki można uczyć dziecko wyrażania emocji.
Nasz ekspert radzi, jak pomóc dziecku, by swobodnie wyrażało swoje emocje.
Wychowanie
Twoje dziecko potrafi w jednej chwili zamienić wielką radość w łzy. A zanim się zorientujesz, znów zaczyna się śmiać. Dziecięce emocje zaskakują nie tylko ciebie, ale też samego malucha.
Małe dziecko głęboko przeżywa każdą emocję, nie tylko psychicznie, ale fizycznie. Jeśli odczuwa radość, klaszcze w dłonie, potrząsa główką – masz wrażenie, że całe promienieje. W chwili smutku jego płacz staje niezwykle przejmujący, oddech przyspiesza, a ciało zaczyna drżeć. Pierwszym objawem emocjonalnego zachowania u dziecka, z jakim już pewnie miałaś do czynienia, jest stan ogólnego podniecenia noworodka. Z czasem maluszek zaczyna okazywać zmieniające się w niezwykle szybkim tempie reakcje zadowolenie–niezadowolenie. Niemal natychmiast przechodzi z jednego stanu w drugi. Jego uczucia są skrajne, nie potrafi nad nimi zapanować. Nie rozumie, co się z nim dzieje. Równie silnie reaguje na błahe zdarzenia, jak na poważne sytuacje. Jego uwaga jest krótkotrwała i łatwo ją rozproszyć. Każdy maluch przeżywa właściwe dla swojego wieku problemy, napięcia i stresy. Aby się ich pozbyć: krzyczy, płacze, rzuca zabawkami czy ssie palec. Przyjrzyj się opisanym przez nas sytuacjom i zobacz, jak reagować, kiedy dziecko nie radzi sobie z emocjami. Smutek Piotruś ma 18 miesięcy. Po południu staje się nagle smutny. Nie chce dłużej się bawić i reaguje krzykiem na próby wyjścia na spacer – opowiada Ania. → Małe dzieci są na ogół radośnie nastawione do życia. Jeśli popadają w smutek lub przygnębienie, mają swoje powody. Zastanów się, czy przyczyną nie jest wyczerpanie dziecka, może spędza dzień zbyt intensywnie: odwiedza za dużo miejsc albo brakuje mu poobiedniej drzemki. Staraj się popołudniami wyciszać je spokojną zabawą lub czytaniem książeczki. Gniew Ile razy nie pozwalam Monisi ruszyć pilota od samochodu, wpada w gniew. Myślałam, że dwulatek więcej już rozumie – stwierdza Ola. → Maluch przez całe dzieciństwo sprawdza, co mu wolno. Gdy nie może przekroczyć ustalonych zasad, wpada w gniew. Spokojnie i konsekwentnie za każdym razem...
Polecamy
Porady
