
Empatią nazywamy współodczuwanie emocji drugiego człowieka.
– Rozwijanie emocji rozpoczyna się już od wieku niemowlęcego – mówi Dorota Maciejec, psycholog dziecięcy. – Widoczne jest to już o kilkumiesięcznego niemowlęcia, które, gdy zostanie umieszczone w jednym pomieszczeniu z innym płaczącym dzieckiem, samo zaczyna płakać.
Jest to pierwszy objaw empatii, gdy dziecko nie odróżniając siebie od innych, zaczyna odczuwać emocje od osób z bliskiego otoczenia.
Jak rozwijać empatię u dziecka?
Zdaniem psychologa należy zwracać uwagę dziecka na emocje innych. Jak to robić? Można opowiadać dziecku, czym są emocje, jak sobie z nimi radzić. Na przykład można wykorzystać naturalne sytuacje z naszego codziennego życia. Dobrze jest opowiadać o tym, jak się czujemy i jak mogą poczuć się inni.
Rozwijając empatie, możemy wykorzystywać zabawki bliskie dziecku.
– Pamiętajmy o tym, że dzieci mają fantastyczną umiejętność nadawania cech żywych przedmiotom nieożywionym – dodaje psycholog. – Dzieci wierzą, że lalka i miś czują, więc możemy porozmawiać o tym, dlaczego miś jest smutny i co można zrobić, by poprawić mu nastrój.
Ważne jest również nazywanie emocji. Dzieci, które wiedzą, czym są emocje, z czego wynikają i jak można sobie z nimi radzić. Będą miały lepiej rozwinięte umiejętności społeczne, a co za tym idzie, lepiej będą sobie radziły w relacjach z innymi dziećmi, rówieśnikami, ale i w kontaktach w życiu późniejszym.
Uwrażliwienie dzieci na emocje innych to jest właśnie rozwijanie empatii u dziecka.
Niepewność w nowych sytuacjach - jak wspierać dziecko?
Pierwsze wyjście do przedszkola jest niezwykle ważnym wydarzeniem w życiu każdego małego dziecka. Aby trochę przygotować dziecko do tego ważnego momentu – zdaniem psychologa – warto poświęcić temu trochę uwagi.
– Możemy do tego wykorzystać na przykład klocki tematyczne, które prezentują życie w przedszkolu – podpowiada Dorota Maciejec. – Możemy wcielać się w role i opowiadać jak wygląda życie w przedszkolu, rozwijając różne scenariusze wydarzeń przedszkolnych.
Warto również sięgnąć po metodę bajko terapii. Jest wiele dostępnych na rynku książek opisujących pierwszy dzień w przedszkolu dziecka.
– Dzięki takim książeczkom dydaktycznym dzieci zapoznają się z typowymi sytuacjami w przedszkolu, coraz więcej wiedzą, jak życie w przedszkolu wygląda i to pozwala im lepiej oswoić się z tą nową dla nich sytuacją – dodaje psycholog.
Dlatego warto przybliżyć dziecku uczucia, jakie mogą towarzyszyć podczas pierwszych dni w przedszkolu.
Dlaczego tak ważna jest zabawa w role?
Zabawa w role pozwala dzieciom nauczyć się różnych sytuacji społecznych. Dzięki tej zabawie, dzieci nie tylko rozwijają się społecznie, ale uczą się zachowań akceptowalnych i tych zachowań, które są niepożądane.
– Wielu rodziców martwi się, bo ich dzieci lubią bawić się w czarne charaktery na przykład złodziei, czy złoczyńcy– mówi psycholog. – Wcielają się w rolę złodziei, czy złoczyńcy,. Pamiętajmy jednak, o tym, że to ważna lekcja dla dziecka. Ponieważ dzieci w takich sytuacjach uczą się, że bycie taką złą postacią nie jest niczym dobrym i że za to czeka je kara. Ponadto wcielanie w role uczy dzieci codziennego funkcjonowania w rodzinie.
Przyglądając się zabawie przedszkolaków, zobaczymy, że dość często dzieci bawią się w dość stereotypowy sposób.
– Dziewczynka wchodzi w rolę mamy, która zajmuje się dzieckiem, wozi lale w wózku, sprząta, robi pranie, gotuje, albo bawi się w panią sprzedawczynię – mówi Dorota Maciejec. – Jeśli synek wchodzi w rolę, to jest często złodziejem, policjantem, albo tatą, który rozmawia przez telefon, albo myje samochód. To jest normalne, typowe i pozwala w ten sposób rozwijać tożsamość płciową.
Polecamy:


Nasz ekspert radzi, jak pomóc dziecku, by swobodnie wyrażało swoje emocje.

Małe dziecko głęboko przeżywa każdą emocję, nie tylko psychicznie, ale fizycznie. Jeśli odczuwa radość, klaszcze w dłonie, potrząsa główką – masz wrażenie, że całe promienieje. W chwili smutku jego płacz staje niezwykle przejmujący, oddech przyspiesza, a ciało zaczyna drżeć. Pierwszym objawem emocjonalnego zachowania u dziecka, z jakim już pewnie miałaś do czynienia, jest stan ogólnego podniecenia noworodka. Z czasem maluszek zaczyna okazywać zmieniające się w niezwykle szybkim tempie reakcje zadowolenie–niezadowolenie. Niemal natychmiast przechodzi z jednego stanu w drugi. Jego uczucia są skrajne, nie potrafi nad nimi zapanować. Nie rozumie, co się z nim dzieje. Równie silnie reaguje na błahe zdarzenia, jak na poważne sytuacje. Jego uwaga jest krótkotrwała i łatwo ją rozproszyć. Każdy maluch przeżywa właściwe dla swojego wieku problemy, napięcia i stresy. Aby się ich pozbyć: krzyczy, płacze, rzuca zabawkami czy ssie palec. Przyjrzyj się opisanym przez nas sytuacjom i zobacz, jak reagować, kiedy dziecko nie radzi sobie z emocjami. Smutek Piotruś ma 18 miesięcy. Po południu staje się nagle smutny. Nie chce dłużej się bawić i reaguje krzykiem na próby wyjścia na spacer – opowiada Ania. → Małe dzieci są na ogół radośnie nastawione do życia. Jeśli popadają w smutek lub przygnębienie, mają swoje powody. Zastanów się, czy przyczyną nie jest wyczerpanie dziecka, może spędza dzień zbyt intensywnie: odwiedza za dużo miejsc albo brakuje mu poobiedniej drzemki. Staraj się popołudniami wyciszać je spokojną zabawą lub czytaniem książeczki. Gniew Ile razy nie pozwalam Monisi ruszyć pilota od samochodu, wpada w gniew. Myślałam, że dwulatek więcej już rozumie – stwierdza Ola. → Maluch przez całe dzieciństwo sprawdza, co mu wolno. Gdy nie może przekroczyć ustalonych zasad, wpada w gniew. Spokojnie i konsekwentnie za każdym razem...