Co do przyczyny leworęczności zdania są podzielone – niektórzy uważają, że jest zakodowana genetycznie, inni, że dziedziczy się ją po rodzicach, jeszcze inni dowodzą, że mogą ją powodować stres okołoporodowy lub minimalne uszkodzenia w mózgu, do których doszło podczas ciąży.
Jeśli dziecko chwyta kredkę lewą rączką, w lewej trzyma łyżeczkę, zwykle osoby z najbliższego otoczenia już mają podstawy do obaw. Lewa ręka nie znaczy gorsza. Sprawdzamy, co jest prawdą, a co mitem w odniesieniu do leworęczności.
MIT Gdy okaże się, że dziecko jest leworęczne, opiekunowie dziecka powinni się z tym pogodzić. Nie należy zmuszać osób leworęcznych, by posługiwały się prawą ręką. Być może osiągnęlibyśmy zamierzony cel, ale ze szkodą dla dziecka. Takie postępowanie jest silną ingerencją w struktury mózgu, która może mieć poważne konsekwencje – dziecku trudniej będzie się koncentrować, szybciej będzie męczyło się nauką, mogą pojawić się kłopoty z pamięcią, czytaniem, pisaniem, wymową (zacinanie się, jąkanie) oraz zaburzenia w orientacji przestrzennej.
FAKT Jeśli widzisz, że dziecko jest leworęczne, zadbaj, by nie odstawało w swoich umiejętnościach od pozostałych dzieci. To sprawi, że leworęczność nie stanie się dla niego problemem. Pomóż mu usprawniać ręce. Nawlekajcie koraliki, obrysowujcie przedmioty, lepcie z plasteliny lub ugniatajcie razem ciasto na pierogi. Możecie też układać puzzle – im mniejsze, tym większej wymagają precyzji, a dodatkowo rozwijają koordynację ręka–oko. Ćwiczcie też rozpoznawanie kierunków, bo to zwykle sprawia problem dzieciom leworęcznym. Bawcie się w zgaduj-zgadula, w której rączce złota kula i przy okazji proś dziecko, by nazywało rękę, w której jest ukryty przedmiot.
FAKT Małe dzieci mogą posługiwać się obiema rękami w takim samym stopniu. Jednego dnia lewą ręką, innego prawą. Choć z naukowego punktu widzenia kwestia lewo- lub praworęczności zostaje przesądzona dużo wcześniej, do około szóstego roku życia nie można mieć całkowitej pewności, która ręka będzie dominująca. W ocenie sprawności rączek pomagają wyniki badań przeprowadzanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne w ostatniej grupie przedszkolnej.
FAKT To wina naszego pisma, które jest przystosowane dla praworęcznych – piszemy od lewej strony do prawej. Leworęczne dzieci na początku mogą pisać wolniej i mniej ładnie. Ale przystosowane dla leworęcznych długopisy pomogą w nauce pisania. Ważna jest też postawa rodziców, którzy rozumieją ograniczenia dziecka i na siłę nie próbują nic ulepszyć.
FAKT Leworęczny uczeń, który rozpoczyna naukę pisania, powinien siedzieć z lewej strony ławki – wtedy może swobodnie poruszać lewą ręką (po prawej stronie jego lewa ręka zderza się z łokciem praworęcznego kolegi). Powinien też kłaść kartkę lub zeszyt ukośnie na stole, by mógł widzieć, co napisał. Jeśli w zeszycie ćwiczeń wzór szlaczków znajduje się tylko po lewej stronie, warto prosić nauczycieli, by dopisywali drugi wzór na końcu linii po prawej stronie. Dzięki temu dziecko będzie miało zawsze przed oczami wzór do naśladowania i nie będzie zmuszone do odrywania ręki przy pisaniu.
FAKT/MIT Tylko pod warunkiem że są to zwykłe nożyczki. W dzisiejszych czasach bez problemu można kupić przybory dla osób leworęcznych. Są więc nożyczki, które mają odwrotnie złożone ostrze, przystosowane do lewej ręki, a także temperówki, pióra, długopisy albo nakładki na długopisy, które ułatwiają ich trzymanie. Dla dzieci można też znaleźć kolorowanki dla leworęcznych , w których wzorcowy obrazek nie znajduje się po lewej stronie (bo dziecko przykryłoby go lewą ręką), ale jest umieszczony u góry. Leworęcznemu dziecku przydadzą się też szybkoschnące pisaki.
Zobacz także:
Wokół tematu leworęczności norosło wiele mitów. Sprawdziliśmy, czy kryje się w nich także trochę prawdy. Chwyta kredkę lewą rączką, w lewej trzyma łyżeczkę i mama albo spostrzegawcza babcia już mają podstawy do obaw. Ale czy lewa znaczy gorsza? Wiadomo, że jest dominującą ręką tylko u 10 proc. ludzi – pozostali to praworęczni. O czym jeszcze warto wiedzieć? Jakie są fakty? Trzylatek, który podczas zabawy posługuje się lewą rączką, np. sięga nią po klocki czy trzyma w niej łyżkę, na pewno będzie leworęczny. FAŁSZ Małe dzieci mogą posługiwać się obiema rękami jednakowo. Powinni o tym wiedzieć wszyscy zaniepokojeni rozwojem dzieci rodzice. Trzylatek jednego dnia sięga po klocki lewą ręką, innego wszystko robi tylko prawą. Choć z naukowego punktu widzenia kwestia lewo- lub praworęczności zostaje przesądzona dużo wcześniej (patrz ramka obok), do około szóstego roku życia nie można mieć całkowitej pewności, która ręka będzie dominująca. W ocenie sprawności rączek pomagają wyniki badań, przeprowadzanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne w ostatniej grupie przedszkolnej. Leworęczność jest wadą rozwojową. FAŁSZ Co do przyczyny leworęczności zdania są podzielone: niektórzy uważają, że jest zakodowana genetycznie, inni, że dziedziczy się ją po rodzicach, jeszcze inni dowodzą, że mogą ją powodować stres okołoporodowy albo minimalne uszkodzenia w mózgu, do których doszło podczas ciąży. Bez względu na to, co sprawia, że maluch sięga po zabawki lewą ręką, jedno jest pewne: leworęczność nie jest wadą i nie powinna stanowić powodu do zmartwień dla rodziców. Wręcz przeciwnie – badania wskazują, że leworęczności często towarzyszą uzdolnienia artystyczne oraz matematyczne. Leworęcznym żyje się trudniej. PRAWDA W końcu cały świat jest urządzony przez dominujących praworęcznych. Jeśli...
Psycholodzy są co do tego zgodni: leworęczność nie jest wadą. Fakt zaś, że twój roczny czy dwuletni maluch częściej posługuje się lewą rączką, niczego jeszcze nie przesądza. Wybór ręki wiodącej następuje bowiem dopiero ok. 3.–4. roku życia. Bywa jednak i tak, że 5-latek, który dotąd chętniej posługiwał się jedną ręką, zaczyna raptem używać drugiej, bo to właśnie ona okazuje się bardziej sprawna. Wtedy taki wybór ma już na ogół charakter trwały. Kiedy lewica wygrywa z prawicą O wszystkim decydują półkule mózgowe, które kontrolują ruchy ciała. Jeśli lepiej rozwinięta jest lewa (odpowiadająca za ruchy prawej strony ciała), wówczas dziecko jest praworęczne. Gdy zaś dominuje prawa (rządząca lewą stroną ciała) – malec staje się leworęczny. Wtedy zwykle chętniej używa też lewej nogi i oka, np., gdy kopie piłkę czy patrzy przez lunetę. Warto wiedzieć, że o dominacji określonej półkuli mózgu decydują geny. Jeśli więc rodzice lub dziadkowie są leworęczni, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że malec odziedziczy po nich tę cechę. Zaakceptuj naturalne skłonności Starasz się przestawić malucha na pracę prawą ręką? Błąd! Zmuszanie go do używania innej rączki niż tej, którą sam wybrał, może wręcz zaszkodzić (np. spowodować kłopoty z koncentracją, a nawet jąkanie). Warto natomiast poradzić się psychologa, jeśli twój leworęczny czterolatek chętniej posługuje się prawą nogą i okiem. Taka skłonność wiąże się często ze złą koordynacją ruchu, co w przyszłości może utrudnić dziecku naukę pisania i czytania. Aby tak się nie stało, należy skonsultować się z psychologiem dziecięcym – oceni on, która strona ciała funkcjonuje lepiej, i doradzi, jak uczynić z niej stronę wiodącą. Pomóż pierwszakowi pokonać trudności Choć dzieci posługujące się lewą ręką często cechuje wyjątkowa inteligencja, to...
Jeszcze nie tak dawno, leworęczności próbowano oduczyć. Nasi rodzice, dziadkowie znają przypadki przestawiania na siłę dzieci leworęcznych do pisania prawą ręką. Dziś wiadomo już, że wpływa to negatywnie na rozwój dziecka, które potem może mieć problemy z koncentracją, pamięcią, dysgrafią, dysleksją, dysortografią, czytaniem, pisaniem, a nawet mówieniem (jąkaniem się). Zmiany powodują nadmierne i niepotrzebne przeciążenie półkuli mózgu, która nie jest dominująca. Dodatkowo jest to niepotrzebny stres dla dziecka, który z czasem może powodować obniżenie samooceny. Leworęczność – skąd się bierze? Leworęczność jest wynikiem dominowania w mózgu półkuli prawej, co sprawia, że lewa część ciała jest bardziej sprawna. Leworęczność zwana także lateralizacją lewostronną jest najczęściej dziedziczona genetycznie. Do rzadkości należą przypadki, kiedy jest ona wynikiem uszkodzenia lub słabszego rozwoju lewej półkuli mózgu. Prawo i leworęczność jest tylko jednym z objawów dominacji jednej połowy ciała nad drugą. Aby dokładnie określić stronność należałoby sprawdzić wszystkie narządy podwójne – oczy, uszy, nogi. Zdarza się, że dziecko jest leworęczne, ale prawo-nożne, czy prawo-oczne, nazywa się to lateralizacją skrzyżowaną i może nieść za sobą pewne trudności. Kiedy się pojawia i jak rozpoznać? Już roczne dzieci wykazują tendencję do korzystania częściej z jednej rączki. Na tym etapie, jedyne co możesz robić to, obserwować. W późniejszym wieku stronność będzie coraz bardziej zauważalna. Około 2. roku życia ustala się praworęczność, leworęczność dopiero, gdy dziecko ma 4-5 lat. Czy nasze dziecko jest leworęczne możemy ustalić metodą domowej obserwacji: Którą rączką dziecko je? Którą rączką się czesze? Którą rączką myje zęby? Którą rączką sięga po przedmioty? Którą rączką układa klocki? Którą...
