Metoda symultaniczno – sekwencyjna, czyli jak łatwo nauczyć dziecko czytania
Naukę czytania warto zacząć z dzieckiem tuż przed 3. urodzinami. Eksperci twierdzą, że im wcześniej, tym lepiej! Zobacz, na czym polega najpopularniejsza symultaniczno-sekwencyjna metoda nauki czytania prof. Jagody Cieszyńskiej.
- Adrianna Trusiuk
Metoda symultaniczno-sekwencyjna opiera się na nauce czytania za pomocą sylab i jest elementem popularnej metody krakowskiej. Nauka podzielona jest na trzy etapy główne (łącznie jest ich pięć): powtarzanie, rozumienie i nazywanie. Etap powtarzania to nic innego jak powtarzanie przez dziecko odczytywanych przez opiekuna sylab. Etap rozumienia polega na wskazaniu przez dziecko odczytanych sylab. Etap trzeci, nazywania, polega na samodzielnym odczytaniu sylab przez dziecko. Metoda ta została oparta na wieloletnich badaniach neuropsychologicznych dotyczących działania funkcji językowych mózgu, do których odnosi się nazwa – symultanicznych i sekwencyjnych. Autorką metody symultaniczno-sekwencyjnej jest prof. Jagoda Cieszyńska, ceniona polska psycholożka i logopedka.
Nauka czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną: kiedy najlepiej jest zacząć
„W zasadzie najbardziej optymalny czas na rozpoczęcie nauki czytania jest przed 3. urodzinami” – przekonuje prof. Jagoda Cieszyńska, autorytet w dziedzinie nauki czytania dzieci, autorka symultaniczno-sekwencyjnej metody, znanej także jako wczesna nauka czytania. Dla małego dziecka to bardziej naturalny sposób nauki niż szkolna metoda (analityczno-synetyczna), ponieważ uczy czytania sylab, a nie pojedynczych, wyizolowanych dźwięków.
Metoda symultaniczno-sekwencyjnego czytania uwzględnia każdy etap rozwoju mowy dziecka. Skupia się ona głównie na analizie wzrokowej i słuchowej, a także na ćwiczeniu logicznego myślenia i zapamiętywania. Dodatkowo metoda ta polega na ścisłej współpracy rodzica z dzieckiem, co zdecydowanie umila naukę.
Zalety metody symultaniczno-sekwencyjnej
To metoda przyjazna dzieciom, bo jest oparta na zabawie, ale jest dobra także dla rodziców, bo nie wymaga skomplikowanych, drogich pomocy dydaktycznych. Jakie są zalety metody symultaniczno-sekwencyjnej?
- Nauka czytania dzięki tej metodzie jest łatwa i przyjemna.
- Żeby ją realizować, wystarczy zaopatrzyć się w specjalne karty do czytania sylabami albo wykonać je samodzielnie w domu.
- Najważniejszą zaletą tej metody nauki czytania jest fakt, że wykorzystuje ona naturalną zdolność do mówienia, przez co nauka staje się łatwa i przyjemna.
Etapy nauki metodą symultaniczno-sekwencyjną
Ucząc się czytać tą metodą, dzieci poznają sylaby, które są potem wzorem do odczytywania kolejnych wyrazów. Nauka składa się z 5 etapów i przebiega wg reguły:
Zobacz także
- powtarzanie – rodzic odczytuje, a dziecko powtarza,
- rozumienie – rodzic odczytuje głoskę lub sylabę, a dziecko ją wskazuje,
- nazywanie – rodzic i dziecko zamieniają się rolami. Dziecko odczytuje sylaby lub nazywa sytuacje na ilustracjach, a rodzic je wskazuje.
Wczesna nauka czytania: od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej
Pierwszy etap nauki to poznanie samogłosek prymarnych: A, U, I, a następnie kolejnych: E, Y, O.
Żeby pomóc dziecku je zapamiętać, pokazuje mu się wydrukowane duże litery. Wizualizację wspomaga się pokazywaniem, np. litera Y to uniesione ukośnie ręce, literka I to dotknięcie nosa (kropka nad „i”) itd.
Najpierw dziecko uczy się rozpoznawać pojedyncze samogłoski, później ich sekwencje, np. AAA, IO. Ważne, żeby nadać im znaczenie, a nie uczyć „na sucho” – lala mówi „AAA!” koń robi „IO IO” itd.
Potem rodzic z dzieckiem ćwiczy sylaby otwarte w takiej kolejności:
- PA (PA, PO, PU, PÓ, PE, PI, PY)
- MA (MA, MO, MU, MÓ, ME, MI, MY)
- LA (LA, LO, LU, LÓ, LE, LI)
- BA (BA, BO, BU, BÓ, BE, BI, BY)
- FA (FA, FO, FU, FÓ, FE, FI, FY)
- WA (WA, WO, WU, WÓ, WE, WI, WY)
- TA (TA, TO, TU, TÓ, TE, TI, TY)
- DA (DA, DO, DU, DÓ, DE, DI, DY)
Świetnie sprawdzają się także sylaby dźwiękonaśladowcze, takie jak: MU, BE, PI, KO.
Etap 2. wczesnej nauki czytania: od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów
W kolejnym etapie wprowadza się nowe spółgłoski: s, z, k, g, j, n. Dziecko łączy znane sylaby otwarte w proste wyrazy, np. PABA, MALA, LIPA.
Etap 3. wczesnej nauki czytania: sylaby zamknięte
W trzecim etapie dziecko uczy się odczytywać sylaby odwrotne do tych, które już zna, czyli PA-AP, MA-AM. Z poznanych dotąd spółgłosek i samogłosek tworzy się też całkiem nowe sylaby takie jak MUK, LOL, a także abstrakcyjne pseudo wyrazy (dziecku trudno jest wtedy zgadywać), np. ASOS, NOT.
Etap 4. wczesnej nauki czytania: nowe sylaby otwarte i zamknięte
To moment na poszerzenie nauki z etapów 1 i 3. Dziecko poznaje dwuznaki, czyli CH, SZ itd. oraz spółgłoskę Ł. Ćwiczymy je w sylabach otwartych i zamkniętych, zwiększając zakres czytanych wyrazów i tekstów.
Etap 5. wczesnej nauki czytania: samodzielne czytanie tekstów
Oprócz ćwiczenia czytania sylab otwartych i zamkniętych wprowadza się spółgłoski miękkie oraz samogłoski nosowe.
Na tym etapie nie wykorzystuje się jeszcze tekstów bajek czy baśni, tylko teksty specjalnie przygotowane na potrzeby tej metody dydaktycznej. Rodzic może przygotować tekst samodzielnie – dobrze, żeby jego bohaterem było dziecko. Może też stworzyć opisy do ilustracji.
Czytaj też: