Jak czytać ze zrozumieniem? Najważniejsze informacje oraz ćwiczenia (dla młodszych i starszych uczniów)
Adobe Stock
Aktualności

Czytanie ze zrozumieniem: na czym polega, ćwiczenia dla młodszych i starszych uczniów

Na czym polega czytanie ze zrozumieniem? Jak ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem, by nie znaleźć się w gronie tzw. analfabetów funkcjonalnych (czyli osób, które czytają, ale nie wiedzą o czym)? Przygotowaliśmy ćwiczenia, które pomogą w czytaniu ze zrozumieniem zarówno dzieciom, jak i młodzieży (mogą z nich korzystać także dorośli).

Szkoła od lat toczy nierówną walkę o to, byśmy rozumieli to, co czytamy. Dotyczy to zarówno treści książek, poleceń w szkolnych zadaniach, jak i instrukcji i umów, które zawieramy w dorosłym życiu.

Tego, jak czytać ze zrozumieniem, dzieci uczą się w podstawówce, ale co szóstej osobie z tytułem magistra przydałyby się ćwiczenia, dzięki którym będzie lepiej rozumieć, co czyta. Statystyki są bezlitosne: aż 40 procent Polaków nie rozumie, co czyta, a 30 procent rozumie jedynie w niewielkim stopniu. 

Wyjaśniamy, co to jest czytanie ze zrozumieniem, z czym się wiąże i jakie elementy się na nie składają. Przedstawiamy też ćwiczenia, które pomogą doskonalić czytanie ze zrozumieniem. Jedno jest pewne: do czytania ze zrozumieniem sama znajomość liter to zdecydowanie za mało. ​Wiedząc, na czym polega czytanie ze zrozumieniem, mając świadomość, że w dzisiejszych czasach to naprawdę nie lada umiejętność – warto dać sobie czas i nie rezygnować z podjętych treningów.

Spis treści:

Czytanie ze zrozumieniem – na czym polega?

Czytanie ze zrozumieniem różni się od zwykłego czytania. Można umieć czytać, ale nie rozumieć przeczytanego tekstu. Czytanie ze zrozumieniem to umiejętność odczytania poszczególnych wyrazów, z których składa się tekst, ale przede wszystkim zrozumienia poszczególnych zdań i całego tekstu, który z tych zdań jest zbudowany.

Aby czytać ze zrozumieniem należy rozumieć:

  • znaczenie słów i związków frazeologicznych (np. skoczyć na jednej nodze, zarabiać psie pieniądze, etc.)
  • szczegółową informację zawartą w czytanym tekście
  • myśl przewodnią czytanego tekstu
  • wartość tekstu.


Czytanie ze zrozumieniem to skomplikowany proces fizjologiczno-psychologiczno-intelektualny. Składają się na niego:

  • spostrzeganie,
  • pamięć,
  • myślenie,
  • wyobraźnia,
  • emocje.


Problemy w zakresie któregoś z wymienionych obszarów mogą skutkować trudnościami w czytaniu ze zrozumieniem.

Proces czytania ze zrozumieniem ma charakter rozwojowy i składa się z wielu etapów – począwszy od lat dziecięcych aż do dorosłości. 

Czytanie ze zrozumieniem – ćwiczenia dla dzieci

Jak rozumieć czytany tekst? Nauczyciele są zgodni, że najlepszym ćwiczeniem na coraz lepsze czytanie ze zrozumieniem jest po prostu... czytanie. Jak każdy trening, również trening czytania potrafi czynić mistrza. Podczas lektury dziecko może nabierać coraz większej sprawności nie tylko w łączeniu liter w słowa, ale i w rozumieniu słów i złożonych z nich zdań.

Ćwiczenia, które mogą ułatwić czytanie ze zrozumieniem:

  • Do wybranego tekstu ułóż trzy pytania, na które odpowiedzi znajdują się w tekście. Zadaj je dziecku (można również ułożyć czwarte pytanie, na które nie ma odpowiedzi w tekście).
  • Przygotuj quiz po lekturze, np. 3 pytania z 3 wariantami odpowiedzi do wyboru (a, b, c).
  • Opowiadaj przeczytany tekst swoimi słowami.
  • Spróbuj streścić cały tekst w jednym zdaniu (to, co jest najważniejsze w tekście).
  • Porozmawiaj o tym, czy przeczytany tekst okazał się ciekawy i dlaczego.


Podobne ćwiczenia mogą pojawić się na sprawdzianie z czytania ze zrozumieniem w szkole. Oczywiście trudność tekstu należy dostosować do wieku i możliwości ucznia. W tym celu najlepiej sięgnąć do podręcznika do języka polskiego lub do domowej biblioteczki. Warto zadbać o to, by podczas czytania nic nie przeszkadzało w skupieniu – cichy, wywietrzony i posprzątany pokój będzie idealnym miejscem do ćwiczeń.

Czytanie ze zrozumieniem – ćwiczenia dla młodzieży

Ćwiczenia na czytanie ze zrozumieniem przeznaczone dla młodszych uczniów mogą również wykonywać uczniowie szkoły średniej, a nawet dorośli. Ćwiczenia te sprawdzą się, zwłaszcza gdy w grę wchodzą utrudniające życie problemy w rozumieniu czytanych tekstów – najczęściej idące w parze z kłopotami z koncentracją i/lub pamięcią.

Młodzież (oraz dorośli) mogą również trenować czytanie ze zrozumieniem podczas cichego czytania z ołówkiem lub kolorowymi zakreślaczami w ręku i czystą kartką.
 

  • Czytając artykuł z gazety, książkę lub fragmenty podręcznika (np. do historii) – warto robić krótkie notatki na kartce (wypisując najważniejsze hasła czy wnioski).
  • To co uznamy za ważne – można podkreślać ołówkiem lub zakreślać różnymi kolorami.
  • Zanim podejmiemy próbę uchwycenia sensu całości tekstu – dobrze jest skupić się na sensie poszczególnych zdań oraz akapitów.


Ćwiczenia na czytanie ze zrozumieniem początkowo mogą wydawać się nużące i frustrujące. Ale nie warto się poddawać. Jeśli wybrany tekst wydaje się skomplikowany lub niejasny – sięgnijmy po inny, np. na interesujący nas temat.

Pamiętajmy, że nie wszystkie teksty pisane (zwłaszcza te z internetu), nadają się do czytania ze zrozumieniem. Bywają takie, w których aż roi się od błędów logicznych i stylistycznych, które utrudniają uchwycenie sensu.
 
Bibliografia:
M. Czakon: Jak uczyć czytania ze zrozumieniem. https://cdw.edu.pl/
Czytanie, rozumienie, rozumowanie. Red. M. Sitek, E. B. Ostrowska, Warszawa 2020
D. Krzyżyk: Czytanie ze zrozumieniem – czym jest i jak je fachowo doskonalić, „Język Polski w Szkole IV – VI” 2008/2009, nr 3
M. Plenkiewicz, Jak mierzyć osiągnięcia uczniów w czytaniu, „Edukacja” 1985, nr 1


Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
20% rabatu na wszystko
20% rabatu na wszystko
Rabat 20% na wszystkie produkt... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
+
20% rabatu na wszystko
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na wszystkie produkty Sisley i Hair Rituel by Sisley w butiku internetowym sisley-paris.pl i stacjonarnie w Maison Sisley w Warszawie. Promocja nie dotyczy nowości, zestawów i produktów z zakładki "Ostatnia Szansa". Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
25% rabatu przy zakupie za min. 279 PLN*
25% rabatu przy zakupie za min. 279 PLN*
Rabat do wykorzystania w sklep... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO2024
Zobacz
+
25% rabatu przy zakupie za min. 279 PLN*
Online
Stacjonarnie

Rabat do wykorzystania w sklepie stacjonarnym Origins w Galerii Krakowskiej oraz na origins.eu. *Rabat nie obejmuje mini produktów i produktów już przecenionych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO2024
Zobacz
-20% przy zakupach za min. 499 zł
-20% przy zakupach za min. 499 zł
Rabat 20% dla wszystkich klien... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
+
-20% przy zakupach za min. 499 zł
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% dla wszystkich klientów przy zakupach za min. 499 zł. Oferta obowiązuje w sklepach stacjonarnych oraz na www.falconeri.com, nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w sklepach i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
Rabat 150 zł*
Rabat 150 zł*
Rabat 150 zł *przy zakupach za... więcej»
Kod rabatowy:SZALWIT24
Zobacz
+
Rabat 150 zł*
Online
Stacjonarnie

Rabat 150 zł *przy zakupach za min. 700 zł z kodem SZALWIT24. Zniżka nie dotyczy gotowych zestawów walizek i nie łączy się z innymi akcjami specjalnymi. Oferta dostępna w salonach stacjonarnych i na wittchen.com. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALWIT24
Zobacz
-30% na okulary korekcyjne
-30% na okulary korekcyjne
Rabat 30% na kompletną parę ok... więcej»
Kod rabatowy:200270
Zobacz
+
-30% na okulary korekcyjne
Online
Stacjonarnie

Rabat 30% na kompletną parę okularów korekcyjnych. Szczegóły i regulamin akcji dostępne w Salonach i na visionexpress.pl. Okulary korekcyjne są wyrobem medycznym. Więcej pod: https://visionexpress.pl/promocje/prodmed005.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:200270
Zobacz
Rabat do -30%
Rabat do -30%
Rabat do -30% w sklepach stacj... więcej»
Kod rabatowy:HEGOS2024
Zobacz
+
Rabat do -30%
Online
Stacjonarnie

Rabat do -30% w sklepach stacjonarnych i na www.hegos.eu. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.  

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 699,99 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 499,99 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:HEGOS2024
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA