Jak pomóc dziecku z ADHD?

Czy potrafisz wymienić choć 3 domowe obowiązki swojego kilkulatka ? Nie? No cóż, nie ty jedna. Jak się okazuje, tak bardzo dbamy o to, by naszym dzieciom niczego nie zabrakło, że zapominamy o tym, iż one także czasem powinny coś „musieć”. Kilka dni temu wypełniałam w przedszkolu ankietę na temat mojej córeczki Zuzi. Gdy opisałam zainteresowania i umiejętności mojego dziecka, przeszłam do części „obowiązki”. O ile wypełnienie wcześniejszych pozycji zajęło mi kilka minut, o tyle niepozorna rubryka „obowiązki” po prostu mnie przerosła! Na początku pomyślałam oburzona: „Jak to? Przecież to dopiero czterolatka, co ona może, taka malutka, sama zrobić? Czego oni ode mnie w ogóle chcą?”. A potem zaczęłam się nad tym zastanawiać głębiej i... Dziecko zbyt zajęte na domowe obowiązki? My, rodzice, mnóstwo czytamy o wychowaniu dzieci, dbamy o nie, uczymy je dobrego zachowania, zapisujemy w przedszkolu na dodatkowe zajęcia... Jednym słowem, jesteśmy świadomi, jaki wpływ mamy na rozwój dziecka i, co ważniejsze, potrafimy to dobrze wykorzystać. Kilkulatki są ponad swój wiek mądre, szybko i chętnie się uczą (kiedy ja byłam przedszkolakiem, nie miałam pojęcia o angielskim), zdobywają mnóstwo doświadczeń (pierwszy raz w kinie byłam w zerówce). A z drugiej strony mamy świadomość, że każde dziecko potrzebuje zabawy. Zatem, kiedy maluch wraca z przedszkola, bawimy się z nim. No i kiedy to dziecko ma znaleźć czas na domowe obowiązki? Jakie obowiązki dla małego dziecka Moja sąsiadka mawia: „Jeszcze zdąży się w życiu napracować” i zbiera po swoim 10-letnim (!) synu talerze ze stołu. „Rety!” – myślę. „10-latek, a ma dwie lewe ręce”. Tyle tylko, że mądra jestem w teorii, bo w praktyce moja córcia też nie sprząta po jedzeniu. Ma co prawda 4 lata, ale właściwie czemu nie miałaby...

Dlaczego małe dziecko miałoby owijać w bawełnę? Z wielu powodów. Po pierwsze, nie zawsze potrafi precyzyjnie nazwać swoje emocje. Po drugie, już kilkulatek wie, jak manipulować naszym zachowaniem. Po trzecie, szybko się od nas uczy. A my, dorośli, często przecież jesteśmy mistrzami w zawoalowanym mówieniu o swoich odczuciach. Jakie kody są najpopularniejsze wśród przedszkolaków? Gdy dziecko mów "Nie kocham cię!" Tłumaczenie: „Sprawiłaś mi przykrość”. Więc malec postanowił cię za to ukarać. Pod wpływem emocji wytoczył najcięższe działa, bo godzące w twoje uczucia. Po takich słowach czujesz się wściekła, ale jest ci też przykro, że twoje dziecko w ogóle może tak myśleć. Według psychologów najczęstszą reakcją na takie stwierdzenie malca jest bura. Zdarza się też, że rodzic obraża się. Oba zachowania nie są dobre. Lepiej wytłumaczyć maluchowi, że nie powinien tak mówić. Pokazać mu, co go zdenerwowało (najczęściej to twój zakaz), wyjaśnić swoje postępowanie. Warto też powiedzieć, że nie powinno się używać takich słów, bo można nimi zranić. Dzięki temu dziecko uczy się rozpoznawania przyczyny swoich uczuć i kierowania nimi. Gdy dziecko mówi "Bo ty mnie nie kochasz!" Dosłowne tłumaczenie brzmi: „Zrób wreszcie to, czego chcę”. Maluch liczy na to, że tknięta wyrzutami sumienia, wyrazisz wreszcie zgodę na pomalowanie kredkami wszystkich ścian w pokoju albo pozwolisz zjeść litr lodów. I przyznaj, czasem się na tę sztuczkę nabierasz. Może nie do tego stopnia, by od razu wręczać dziecku kredki czy kubełek lodów, ale robisz się bardziej czuła. Proponujesz inną atrakcję, by tylko przekonać malca o swojej dozgonnej, wielkiej miłości. I właśnie o to mu chodziło! Zamiast nagle zmieniać zdanie, lepiej jasno powiedzieć dziecku, że je kochasz i właśnie dlatego nie możesz się zgodzić na wszystkie...

Antoś ma cztery lata. Od początku był bardzo żywym dzieckiem i trudno było mu skupić się na jednej czynności przez dłuższy czas. Myślałam, że jak pójdzie do przedszkola, to szybko się uspokoi. Niestety, mam wrażenie, że jego zachowanie się pogorszyło. Jest agresywny, kopie, bije, gryzie. Wychowawczynie tłumaczą jego zachowanie zaburzeniem ADHD i kierują mnie na konsultację do psychologa. Czy to możliwe, że moje dziecko jest nadpobudliwe? Marlena z Ostrowca Na pytanie odpowiadają psycholożki prof. Anna Brzezińska* oraz Małgorzata Ohme**. Małgorzata Ohme: Antoś ma problemy z koncentracją uwagi , jest impulsywny i bardzo ruchliwy. Może to nadpobudliwość psychoruchowa, czyli ADHD? Anna Brzezińska: Zaraz, zaraz, nie tak szybko… Żyjemy w czasach, w których jedno na dziesięcioro dzieci ma diagnozę ADHD . Ale to nie oznacza, że każde ruchliwe i obdarzone dużym temperamentem dziecko cierpi na to zaburzenie. Antoś jest żywym chłopcem, ale jego agresja po powrocie z przedszkola nie musi oznaczać ADHD. Może odreagowuje trudne doświadczenia? Warto zastanowić się, dlaczego tak się zachowuje. Małgorzata Ohme: No tak, ale wychowawczynie sugerują ADHD. Może mają ku temu przesłanki… Zobacz też: Zespół Aspergera – test Anna Brzezińska: Być może. Jestem jednak ostrożna, bo rodzice i wychowawcy mają tendencję do zasłaniania się zaburzeniami u dziecka , co w ich oczach usprawiedliwia ich i zwalnia z męczącego niekiedy dyscyplinowania malucha. Lepiej powiedzieć, że ma on ADHD, niż przyznać się, że w domu lub przedszkolu nie stawia mu się rozsądnych granic lub dzieją się rzeczy, które tak stresują dziecko, że trudno mu usiedzieć spokojnie. Warto przeczytać: Nadpobudliwe niemowlę to dorosły z ADHD? Małgorzata Ohme: To prawda. Ale spora część dzieci cierpi na ADHD. Wielu myśli, że malec z ADHD wciąż biega i wydaje dzikie...