Polio wraca! Wszystko przez brak szczepień!

Wiotkie mięśnie, zniekształcenia nóg oraz porażenie prowadzące do paraliżu, a w konsekwencji kalectwo - to objawy choroby Heinego-Medina, zwanej także ostrym nagminnym porażeniem dziecięcym lub polio, znanej ludzkości od wieków. Na szczęście dzięki masowym szczepieniom, polio wyeliminowano w większości krajów na świecie. Niestety złe wiadomości płyną z Oceanii.

Epidemia polio po raz pierwszy od 18 lat

Wybuch choroby Heinego-Medina został oficjalnie potwierdzony w Papui-Nowej Gwinei. Pierwszy przypadek wirusa zdiagnozowano u 6-letniego chłopca w kwietniu w prowincji Morobe, a teraz przypadki zarażenia wirusem zanotowano także u innych osób mieszkających w tej prowincji - wirus był obecny również w próbkach kału dwojga dzieci.

Jak donosi brytyjski "The Guardian", zasięg szczepień w prowincji Morobe jest niski, tylko 61 proc. dzieci otrzymało zalecane trzy dawki szczepionki przeciwko wirusowi. Wynika to także z tego, że kraj ten nie ma dobrego systemu opieki zdrowotnej i cierpi z powodu różnych problemów higienicznych i sanitarnych, co daje wirusowi polio idealną pożywkę do rozprzestrzeniania się.

Na zakażenie wirusem polio najbardziej narażone są osoby niestosujące się do podstawowych zasad higieny i małe dzieci do 5 lat. Zazwyczaj trafia on do organizmu człowieka poprzez kontakt z fekaliami czy zanieczyszczoną żywnością. Dlatego najwięcej przypadków zachorowań na polio odnotowuje się w krajach, w których dostęp do bieżącej wody oraz środków sanitarnych jest bardzo ograniczony.

Zdaniem służb sanitarnych, wydaje się mało prawdopodobne, aby wirus polio rozprzestrzenił się na inne kraje. Trzeba pamiętać, że Papua-Nowa Gwinea jest w przeważającej części wyspą i w sposób naturalny jest izolowana. Dodatkowo w innych częściach świata jest wysoki poziom zaszczepień na polio.

Szczepienia pokonały polio

Jeszcze w 1988 roku na świecie było 350 tysięcy przypadków zarażenia się wirusem polio w 125 krajach. W 2017 roku było ich zaledwie 22. Aczkolwiek Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że są rejony na świecie, w których notuje się kilkanaście przypadków rocznie - to Afganistan, Pakistan i Nigeria. "Niewyeliminowanie polio z tych krajach może spowodować aż 200 tys. nowych przypadków rocznie, w ciągu 10 lat, na całym świecie" - ostrzega WHO.

Opanowanie choroby Heinego-Medina to zasługa programu masowych szczepień, wprowadzanego przez rządy poszczególnych państw, organizacje zdrowotne, UNICEF i partnerów prywatnych, w tym fundację Bill & Melinda Gates (BMGF). Zanim wprowadzono szczepienia przeciw polio, rocznie chorowało na nie ok. 3 tysięcy dzieci, a w czasie epidemii - ponad 6 tysięcy.

Co to jest polio?

Poliomyelitis (nagminne porażenie dziecięce, choroba Heinego-Medina) to ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy. Zakażenie najczęściej szerzy się drogą pokarmową przez przedmioty i środki spożywcze zakażone wydzielinami z gardła lub kałem oraz drogą kropelkową. Wirusy namnażają się w jelitach i przedostają się do krwi. Jeśli dostaną się do ośrodkowego układu nerwowego, mogą wywoływać uszkodzenie nerwów, niedowład lub porażenie mięśni.

Objawy choroby Heinego-Medina:

bóle głowy,
uczucie ogólnego rozbicia,
biegunka,
uczucie sztywności karku i pleców,
podwyższona temperatura.

Ze względu na umiejscowienie zmian chorobowych rozróżnia się 3 najczęstsze postacie porażenia: rdzeniową, mózgową i opuszkową:

postać rdzeniowa to niesymetryczne porażenia najczęściej obejmujące mięśnie kończyn dolnych, rzadziej górnych, mięśni tułowia i mięśnie oddechowe;
postać mózgowa objawia się gorączką, wzmożoną pobudliwością ruchową lub sennością, zaburzeniami świadomości, sztywnością mięśni, drżeniem mięśniowym, drgawkami;
postać opuszkowa, w której porażone zostają ośrodki rdzenia przedłużonego (opuszki, w których skupione są ośrodki nerwowe odpowiedzialne za funkcje odruchowe), układ oddechowy, krążenia i nerwy czaszkowe; ponadto występują liczne powikłania, takie jak zapalnie mięśnia sercowego, obrzęk płuc i zaburzenia psychiczne; porażenia mięśni oddechowych mogą prowadzić do zgonu.

Nie ma lekarstwa na polio i jedynym rozwiązaniem jest szczepienie ludzi przeciwko wirusowi wywołującemu tę chorobę.

Szczepionki przeciwko polio

Przeciwko polio są dwa typy szczepionek:

szczepionka inaktywowana (IPV) zawiera trzy typy zabitych szczepów poliowirusów, podawana domięśniowo;
szczepionka żywa (OPV) zawierająca trzy typy atenuowanych szczepów wirusów polio, podawana doustnie.

Oba typy szczepionek powodują produkcję przeciwciał, które zapobiegają przedostaniu się wirusów do ośrodkowego układu nerwowego i wywołaniu porażenia. Szczepionka OPV powoduje tzw. odporność jelitową, czyli stymulację do produkcji przeciwciał w nabłonku jelit, lepiej zapobiega przenoszeniu się wirusa pomiędzy ludźmi.

Dla kogo szczepionka?

Szczepionka przeciw polio jest szczepionką z obowiązkowego kalendarza szczepień. Szczepionkę podaje się niemowlętom (2 dawki, OPV) w 3-4. i 5-6. miesiącu życia. Konieczne jest podanie dawki uzupełniającej w 16-18. miesiącu życia (szczepionką IPV) - podskórnie lub domięśniowo. W 6. roku życia podaje się dziecku szczepionkę doustną, poliwalentną szczepionką OPV.

Miejmy nadzieję, że epidemia polio w Papui-Nowej Gwinei zostanie szybko zlikwidowana przez zespoły medyczne. Od kwietnia, na terenie tego kraju obecne są dodatkowe służby medyczne i szczepią dzieci, które do tej pory nie otrzymały pełnej szczepionki przeciw polio.

Jak oceniacie fakt powrotu choroby zakaźnej, która już od dziesiątków lat była zlikwidowana na świecie? Podzielcie się swoim zdaniem w komentarzach.

Źródło: iflscience.com, poradnikzdrowie.pl

Zobacz też: