Laparotomia ginekologiczna - w jakich sytuacjach się ją przeprowadza

Niektóre zabiegi ginekologiczne wymagają otwarcia jamy brzusznej kobiety. Aby dotrzeć do jej narządów rodnych, konieczne jest wykonanie laparotomii ginekologicznej. Sprawdź, na czym polega ten zabieg, jakie są wskazania do jego wykonania i jak przebiega operacja.

Na czym polega laparotomia?

Laparotomia ginekologiczna to określenie zabiegu operacyjnego dzięki, któremu uzyskuje się dostęp do narządów rodnych kobiety od strony jamy brzusznej - macicy, jajników i jajowodów Wykonuje się ją w sytuacji, gdy nie można do nich dostać się metodą laparoskopii.

Przed wykonaniem zabiegu, który przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, potrzeba:

• wykonać konsultację internistyczną i anestezjologiczną;
• wykonać badania - ginekologiczne, histologiczne, cytologiczne i testy laboratoryjne;
• badania USG;
• tomografii komputerowej;
• rezonansu magnetycznego;
• oczyścić przewód pokarmowy z zalegającej treści;
• przejść na ścisłą dietę na 10-12 godzin przed zabiegiem.

Jeżeli po wykonaniu wszystkich badań przedoperacyjnych nie można ostatecznie określić charakteru czy rozległości zmian, wykonuje się tzw. laparotomię zwiadowczą, która pozwala na ocenę stanu sytuacji. W razie potrzeby można natychmiast – w trakcie tego samego znieczulenia, przy jednym otwarciu jamy brzusznej – wykonać niezbędny zabieg.

Wskazania do laparotomii

Laparotomia wykonywana jest m.in.w przypadku:

• nowotworu jajnika;
• nowotworu macicy;
• mięśniaków;
• ciąży pozamacicznej;
• endometriozy;
• intensywnego krwawienie z narządów rodnych;
• pęknięcia lub skręcenia torbieli jajnika;
• pęknięcia macicy.

Przebieg laparotomii ginekologicznej

Laparotomia ginekologiczna to zabieg wykonywany poprzez przecięcie powłok dolnej części brzucha. Najczęściej wykonuje się ją poprzez:

• przecięcie skóry wzdłuż linii środkowej ciała pomiędzy pępkiem a spojeniem łonowym (przecięciu ulegają powięź, otrzewna, niekiedy mięśnie); ten rodzaj nacięcia stosuje się przy większych zabiegach;
• zastosowanie cięcia Kochera - cięcie poprzeczne, wykonywane pod łukami żebrowymi;
• wykonanie cięcia Pfannenstiela – skórę nacina się poprzecznie (poziomo) nad spojeniem łonowym, a głębsze warstwy – pionowo, jak przy poprzecznej metodzie; taki rodzaj cięcie zapewnia lepszy efekt kosmetyczny, ale nie daje tak dobrego wglądu i dostępu do pola operacyjnego w jamie brzusznej, dlatego stosuje się go w mniej skomplikowanych zabiegach.

Rozmiar nacięcia zależy również od schorzenia pacjenta. Po otwarciu jamy otrzewnej i odsłonięciu narządów rodnych kobiety przystępuje się do zabiegu zasadniczego, którym może być pobranie wycinku do badań, wykonanie biopsji narządów oraz chirurgiczne usunięcie zmian lub niektórych narządów.

Najczęściej wykonywanymi zabiegami są:

• usunięcie jajników (ovariectomia);
• usunięcie trzonu macicy lub całego narządu (hysterectomia);
• wycięcie macicy wraz z przydatkami (panhisterektomia, ovariohysterectomia).

Laparotomia trwa od kilkudziesięciu minut (szczególnie w przypadku laparotomii zwiadowczej) do kilku godzin, a długość operacji zależy od choroby.

Czy zawsze musi to być laparotomia?

Laparotomia jest rozległą operacją, która nie tylko bardziej obciąża pacjentkę i wymaga długiej rehabilitacji, ale również może być przyczyną różnych powikłań np. krwawienie do wnętrza jamy brzusznej. Dlatego do mniejszych zabiegów stosuje się technikę laparoskopii.

Polega ona na wykonaniu w powłokach brzucha trzech niewielkich otworów, przez które wprowadza się narzędzia wraz z urządzeniem wizyjnym, pozwalającym na przeprowadzenie operacji pod kontrolą obrazu obserwowanego na monitorze.

Rekonwalescencja po laparotomii

Zabieg wymaga nawet kilkunastodniowego pobytu w szpitalu. W pierwszych dobach kobieta ma założony drenaż jamy brzusznej, który odsysa płyn lub krew gromadzące się w jamie otrzewnej. Drenaż pozwala również na wczesne wykrycie jednego z najgroźniejszych powikłań, jakim jest intensywne, pooperacyjne krwawienie do wnętrza jamy brzusznej.

Po usunięciu drenażu i szwów rozpoczyna się etap rekonwalescencji trwający kilka miesięcy – do całkowitego wygojenia rany pooperacyjnej. Kobieta powinna w tym czasie:

• powstrzymywać się od ciężkiej pracy;
• nadmiernej aktywności fizycznej;
• spożywać lekkostrawną dietę, ubogą w produkty wzdymające i pozwalającą na utrzymanie regularnych wypróżnień.

Jednym z najczęstszych powikłań po operacji, wynikającym ze zbyt dużego napięcia powłok brzusznych, są przepukliny, które nie tylko są nie estetyczne, ale mogą też stać się przyczyną kolejnych powikłań. Ocenia się, że powstają one w 2-10 procent przypadków laparotomii.