Co jest faktem, a co mitem jeśli chodzi o raka szyjki macicy i jajnika?

Istnieje profilaktyka raka jajnika - MIT

Raka jajnika jest bardzo trudno wykryć w początkowym stadium. Podczas badania ginekologicznego czy badania USG dopochwowego lekarz może stwierdzić niepokojące zmiany na jajnikach, ale aby potwierdzić diagnozę musi zrobić analizę histopatologiczną wycinka jajnika (pobieranego podczas zabiegu chirurgicznego lub laparoskopowego). Nierzadko rak jajnika zostaje rozpoznany dopiero przy okazji operacji ginekologicznych przeprowadzonych z innych powodów.
Naukowcy próbują znaleźć skuteczny sposób na wczesną diagnostykę tego nowotworu (badają m.in. efektywność badania markerów nowotworowych, takich jak CA-125 w krwi), jednak wciąż nie osiągnęli satysfakcjonujących wyników.

Polecamy: Jak osoby chore na raka mogą zachować płodność?

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Na raka jajnika chorują tylko starsze kobiety - MIT

Rak jajnika najczęściej jest zdiagnozowany u kobiet powyżej 50. roku życia (ponad 50% chorych diagnozowana jest w wieku 50-69 lat). Jednak na raka jajnika mogą również zachorować kobiety młodsze.

Zobacz: Chora na raka opowiada o swojej chorobie i prosi: "udostępnijcie ten film"
Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Ból brzucha, wzdęcia itp. mogą być objawami raka jajnika - FAKT

Rak jajnika rozwija się skrycie, przez długi okres nie dając żadnych charakterystycznych objawów, dlatego też nazywany jest "cichym zabójcą kobiet". Odczuwalne dolegliwości pojawiają się dopiero wtedy, gdy nowotwór zaczyna się rozwijać przy sąsiadujących z jajnikami narządach. To wtedy pojawiają się dolegliwości, które mogą sugerować problemy natury gastrologicznej, np. wzdęcia, pełność w śródbrzuszu lub nadbrzuszu, większy obwód pasa mimo zmiany diety. Ta nieswoistość objawów wydłuża proces diagnozy (kobiety idą najpierw do gastrologa, a nie ginekologa), a tym samym opóźnia się moment wdrożenia leczenia. Bywa też tak, że objawy te są przypisywane specyfice okresu menopauzy.

Warto przeczytać: Czy leczenie onkologiczne pozbawia szansy na zajście w ciążę?
Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Nie zachoruję na raka jajnika, bo nie mam mutacji BRCA1 lub BRCA2 - MIT

Wśród chorych na raka jajnika nosicielki mutacji BRCA1 lub BRCA2 stanowią jedynie 13%. Pozostałe 87% chorych kobiet nie ma obciążającej mutacji, również nikt w ich rodzinie nie chorował na ten nowotwór.
Mutacja w genach znacznie zwiększa ryzyko zachorowania, ale nie oznacza, że obarczona nią kobieta zachoruje na raka. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na raka jajnika są: wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, bezdzietność, nieskuteczne stymulowanie owulacji u kobiet, które mają problemy z zajściem w ciążę oraz niekarmienie piersią. Czynniki te wiążą się z wydłużonym okresem pracy jajników.

Zrób test: Czy możesz zachorować na raka piersi?

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Raka jajnika się nie leczy - MIT

Raka jajnika leczy się przede wszystkim chirurgicznie – chirurg usuwa jajnik wraz ze wszystkimi zmianami nowotworowymi. Jest to konieczne, ponieważ pozostawienie tkanki nowotworowej zwiększa ryzyko nawrotu choroby. Im wcześniej taki zabieg zostanie przeprowadzony, tym lepiej (wzrasta wtedy szansa na 5-letnie przeżycie). Warto jednak pamiętać, że nawet w zaawansowanym stadium rozwoju raka jajnika można leczyć.
Istnieją również inne metody leczenia, takie jak:

• chemioterapia w hipotermii,
• leczenie celowane, za pomocą którego upośledza się określone funkcje komórek nowotworowych,
• leczenie cytostatykami – na bazie wyciągu z cisu zachodniego, a także oparte o związki platyny.

W procesie leczenia ogromne znaczenie ma też nastawienie psychiczne chorego.

Warto przeczytać: Kiedy chorują jajniki, to boli!

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Prawidłowo wykonana cytologia może uratować życie - FAKT

Według aktualnie obowiązujących standardów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, u kobiet, które nie znajdują się w grupie wysokiego ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy, cytologia powinna być przeprowadzana co trzy lata, o ile poprzednie dwa badania wykonane w odstępie jednego roku – nie wykazały odstępstw od normy. W przypadku pozostałych kobiet badanie należy wykonywać co roku. Wymaz powinien być pobrany specjalną szczoteczką.
W Polsce prowadzony jest program badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy. Dzięki regularnym badaniom cytologicznym można wykryć zmiany przedrakowe, nie dopuszczając do rozwoju nowotworu lub zmiany wczesne, dające większe szanse na całkowite wyleczenie. Potwierdzają to statystyki.
Według Krajowego Rejestru Nowotworów liczba zachorowań na złośliwego raka szyjki macicy systematycznie w Polsce spada, rośnie też liczba raków szyjki macicy wykrywanych in situ, czyli
w bardzo wczesnym stadium. Można interpretować te zmiany, jako zasługę profilaktyki wtórnej, czyli właśnie upowszechnienia cytologii.
Niestety, wciąż połowa chorych, u których wykryto raka szyjki macicy, umiera. Przyczyny są dwojakie: rak szyjki macicy nie daje żadnych objawów na wczesnych etapach rozwoju, zaś kobiety nie wykonują badań cytologicznych lub robią to zbyt rzadko. Połowa kobiet, u których wykryto raka szyjki macicy nigdy nie miała wykonanej cytologii. W Polsce z bezpłatnych badań przesiewowych korzysta średnio jedynie około 22 proc. kwalifikujących się do programu kobiet.

Polecamy: Czym jest konizacja szyjki macicy i po co się wykonuje ten zabieg?

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Dzięki szczepionkom przeciwko wirusowi HPV, rak szyjki macicy nie stanowi już zagrożenia - MIT

To niestety nie jest prawda. Szczepionki przeciwko HPV pojawiły się w Polsce dopiero 2007 r. Aby więc efekty szczepień były widoczne, musimy poczekać około 30 lat (biorąc pod uwagę, że statystycznie częściej chorują kobiety po 50. roku życia).

W latach 2007-2012 rak szyjki macicy pozostawał trzecią przyczyną zgonów spowodowanych przez nowotwory kobiece.

Zobacz także: Czy zaszczepić dziewczynkę przeciw HPV?

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Są badanie, które pozwalają ustalić, czy jest się nosicielem wirusa HPV, odpowiedzialnego za raka szyjki macicy – FAKT

Rak szyjki macicy to choroba wywoływana przez wirus HPV. Układ odpornościowy potrafi samoistnie zwalczyć infekcję, jednak w przypadku najgroźniejszych, onkogennych podtypów tego wirusa
– zakażenie może się przeciągać w czasie. Infekcja może powodować zmiany w komórkach szyjki macicy. Nieleczone przekształcają się w zmiany przednowotworowe, a następnie w zmiany rakowe. Dlatego tak ważne są badania kontrolne i wzmożona czujność onkologiczna nosicielek wirusa.
Badanie cytologiczne pozwala wykryć zmiany wywołane przez wirusa HPV, ale nie samą jego obecność. Do tego celu służy test DNA HPV. Test DNA HPV ocenia obecność i typ wirusa, tym samym stopień zagrożenia rozwojem raka szyjki macicy. Pozwala wykryć infekcję na długo przed wystąpieniem zmian nowotworowych.

Warto wiedzieć: Jakie badania należy wykonać, by wykluczyć lub potwierdzić raka piersi?

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Tylko kobiety, które miały wielu partnerów seksualnych chorują na raka szyjki macicy - MIT

W jednym z badań epidemiologicznych stwierdzono, że najczęściej raka szyjki macicy diagnozuje się
u kobiet posiadających od lat stałego partnera lub od dawna nieprowadzących współżycia. Prawda jest jednak taka, że wina może leżeć po stronie panów – partnerów kobiet, którzy przenosząc wirus, sami bardzo rzadko zapadają na tym tle na nowotwory zewnętrznych narządów płciowych.
Co więcej, występowanie HPV rośnie z wiekiem. Oznacza to, że wirus prawdopodobnie uaktywnia się wówczas, gdy obniża się sprawność działania układu immunologicznego kobiet, co ma miejsce najczęściej po menopauzie. Zatem nawet po jednorazowym kontakcie z wirusem w młodości,
rak szyjki macicy może wystąpić u kobiet w późnym wieku.

Zobacz także: Jak wrócić do sprawności po operacji narządów rodnych?

Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, ekspert kampanii "Dla niej. Możemy więcej"

Kobiety chorujące na raka jajnika czy raka szyjki macicy potrzebują odpowiedniego wsparcia i zrozumienia – FAKT

Wszystkie osoby chorujące na raka potrzebują mądrego wsparcia bliskich i otoczenia. Szczególnie ważne jest ono w przypadku kobiet chorych na nowotwór jajnika czy szyjki macicy. Choroby
te mają wpływ na zaburzenie życia intymnego czy poczucia kobiecości. Dotykają poczucia bezpieczeństwa kobiety i rzucają cień na możliwości wykonywania wielu ważnych ról społecznych
– partnerki czy matki. Kobiety często ukrywają chorobę i leczenia, jakie przeszły (np. operacji wycięcia narządu rodnego). Boją się, że przestaną być normalnie traktowane, że będą wzbudzać litość i padną ofiarą stygmatyzacji. Warto zasięgnąć porady psychologa, by wiedzieć, jak właściwie współtowarzyszyć bliskiej kobiecie w trakcie leczenia.

Warto sprawdzić: Jakie są objawy raka szyjki macicy?
Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie