Akt urodzenia - gdy rodzice nie są małżeństwem

Akt urodzenia to zbyt ważny dokument, by odkładać rejestrację dziecka na czas nieokreślony. Jak załatwić sprawy urzędowe, gdy rodzice nie są małżeństwem? Podpowiada Iwona Basior, dyrektor Urzędu Stanu Cywilnego m.st. Warszawy.

Gdy rodzice nie są małżeństwem

Zanim dziecko dostanie akt urodzenia, trzeba zadbać o dwie rzeczy:

1. UZNANIE OJCOSTWA. Ojciec może złożyć oświadczenie o uznaniu ojcostwa zanim się dziecko urodzi (wówczas po porodzie mama nie będzie musiała iść do urzędu, wystarczy tato) lub już po narodzinach. Tak czy inaczej powinni być przy tym oboje rodzice: ojciec składa oświadczenie o uznaniu ojcostwa w obecności mamy, a mama potwierdza, że to prawda.
A co wtedy, jeśli dziecko ma już - powiedzmy - 5 lat, a ojciec dopiero teraz zdecydował się dopełnić formalności? Spokojnie. Może to zrobić do ukończenia przez nie 18 lat.

UWAGA!

Jeśli dziecko się jeszcze nie urodziło, a mama nie może pójść do urzędu, bo np. ze względu na zagrożoną ciążę musi być w szpitalu, urzędnik może pofatygować się do niej.
Jeśli natomiast malec już jest na świecie, mama ma trzy miesiące na potwierdzenie uznania ojcostwa. Jeśli tego nie zrobi, oświadczenie ojca nie będzie ważne.

2. USTALENIE NAZWISKA. Kiedyś trzeba było wybierać: dziecko, którego rodzice nie są małżeństwem, mogło nosić albo nazwisko matki, albo nazwisko ojca.
Dziś jest dodatkowa możliwość - może mieć także nazwisko dwuczłonowe, np. Malinowski (po mamie) - Kowalski (po tacie), albo odwrotnie: Kowalski- Malinowski.
Jeśli rodzice nie potrafią porozumieć się w sprawie nazwiska, wpisuje się z urzędu najpierw nazwisko mamy, a potem ojca (a więc Malinowski-Kowalski).

UWAGA!

Jeśli rodzice nie chcą być razem, a mama planuje ślub z innym mężczyzną i chce, by dziecko nosiło w przyszłości jego nazwisko (a nie ojca biologicznego), powinna póki co dać dziecku własne (wówczas po ślubie wystarczy oświadczenie matki i jej męża, biologiczny ojciec nie będzie miał nic do powiedzenia).
Jeśli malec będzie nosił nazwisko ojca biologicznego, nie będzie możliwości nadania dziecku nazwiska męża matki.

Zobacz też: Księga imion męskich

[CMS_PAGE_BREAK]

Gdy mama ma męża, który nie jest ojcem dziecka

Żeby USC mógł przyjąć uznanie ojcostwa od ojca biologicznego, matka musi być panną. A jeśli nie jest?

Jeśli od rozwodu z poprzednim partnerem (lub jego śmierci) upłynęło co najmniej 300 dni, nie ma problemu: urzędnik przyjmie uznanie ojcostwa przez ojca biologicznego.

Jeśli nie upłynęło 300 dni, urzędnik wpisze do aktu urodzenia dane męża jako ojca, nawet jeśli mama oświadczy, że to nie on jest ojcem.

UWAGA!

Można to zmienić jedynie na drodze sądowej – matka lub jej mąż składają wówczas do sądu rodzinnego, zgodnego z miejscem zamieszkania wniosek o zaprzeczenie ojcostwa i dopiero po wydaniu orzeczenia przez sąd ojciec biologiczny może powiedzieć „To moje dziecko”.
Takie sprawy bywają skomplikowane, zwłaszcza jeśli matka dziecka nie ma kontaktu z mężem i nie wie, gdzie go szukać (bo np. wyjechał przed laty za granicę i ślad po nim zaginął), jednak są do załatwienia. Niekiedy sąd wydaje wyrok zaocznie, tzn. bez udziału męża matki.
Gdy ojcostwo zostaje wreszcie uznane, USC wpisuje do aktu urodzenia dane ojca biologicznego i w odpisie skróconym nie będzie śladu po mężu. W odpisie zupełnym będą dwie wzmianki: pierwsza o zaprzeczeniu ojcostwa, druga o uznaniu ojcostwa.

[CMS_PAGE_BREAK]

Gdy ojciec nie uznał dziecka

Jeśli mama nie chce występować na drogę sądową o ustalenie ojcostwa, dziecko nosi jej nazwisko, a w rubrykę „dane dotyczące ojca” wpisuje się tzw dane kryjące tzn. nazwisko matki i podane przez nią imię męskie.
Jeśli mama nie poda żadnego imienia, wpisuje się z urzędu jedno z popularnych imion męskich.
Pozostałe rubryki dotyczące ojca ( data i miejsce urodzenia, adres) zostają wykreślone.

Przeczytaj także:

Co robić, gdy brakuje dokumentów albo rodzice nie mogą zgłosić się do USC?

Co robić, gdy dziecko urodziło się w domu, w innym mieście, poza krajem albo w nietypowym miejscu?

Pamiętaj! Nie ma sytuacji bez wyjścia, to znaczy takiej, w której dziecka nie da się zarejestrować!

Prawo w zakresie aktów urodzenia jest regulowane w Polsce przez ustawę z dnia 29 września 1986 r. Tekst jednolity (a w nim mnóstwo ważnych informacji‚ znajdziesz w Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264).

Nadal nie wiesz, co zrobić? Zadzwoń do USC w miejscu swojego zamieszkania i zapytaj, w jaki sposób załatwić swoją sprawę.