Jakie uprawnienia ma pracujący ojciec małego dziecka?

Szczególne uprawnienia dla ojców

Przywileje związane z narodzinami dziecka przysługują nie tylko matkom, ale również ojcom. Pracujący ojciec, opiekujący się dzieckiem do 4. roku życia, może skorzystać z dodatkowych uprawnień, takich jak:

prawo odmowy wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych,
możliwość pójścia na urlop tacierzyński,
prawo odmowy wykonywania pracy w porze nocnej,
prawo odmowy wyjazdów służbowych.

Uprawnienia te dotyczą ojców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Warto jednak pamiętać, że pracownik, który chce skorzystać z tych możliwości powinien powiadomić o tym pracodawcę.

Delegacje

Pracodawca nie może pracownika-ojca delegować poza stałe miejsce pracy, chyba że pracownik wyrazi na to zgodę (najlepiej przygotować ją w formie pisemnej). Pracownik może udzielić takiej zgody jednorazowo, jeśli wynika to z rodzaju wykonywanej przez niego pracy, np. jeżeli potrzeba delegacji jest sporadyczna.

Warto przeczytać: Jak zbliżyć tatę do rodziny - rozmowa z psychoterapeutą

Godziny nadliczbowe

Pracownika-ojca (opiekującego się dzieckiem do lat 4) nie można zobowiązać do świadczenia pracy w wymiarze dłuższym niż 8 godzin na dobę, nawet jeśli jest zatrudniony:

w równoważnym systemie czasu pracy (tj. gdy praca jest wykonywana ponad 8 godzin na dobę),
w ruchu ciągłym,
skróconym systemie tygodnia pracy.

Co istotne, pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze skróceniem z tego powodu jego czasu pracy.

Korzystanie z uprawnień – zasady

Wymienione uprawnienia przysługują obojgu rodzicom (zatrudnionym na podstawie stosunku pracy), ale tylko jedno z nich może z nich skorzystać. Jeden rodzic powinien swojemu pracodawcy złożyć oświadczenie o zamiarze korzystania z tych uprawnień, natomiast drugi rodzic – o braku zamiaru korzystania z tych uprawnień.

Co istotne, każde z wymienionych uprawnień jest uprawnieniem niezależnym od pozostałych, co oznacza, że pracownik może skorzystać ze wszystkich uprawnień lub wybrać te, które będą dla niego dogodne w opiece nad dzieckiem. Oczywiście o swoim wyborze musi powiadomić pracodawcę w pisemnym oświadczeniu.

Jeżeli pracodawca nie mając zgody pracownika naruszy przepisy o uprawnieniach pracowników mających dzieci do 4. roku życia, dopuszcza się wykroczenia przeciwko prawom pracownika i może być ukarany karą grzywny w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.

Zobacz także: Wniosek o rezygnację z części urlopu macierzyńskiego - wzór

[CMS_PAGE_BREAK]

Urlop tacierzyński

Ponadto pracujący tata może skorzystać z urlopu tacierzyńskiego. Jest on bardzo często mylony z urlopem ojcowskim. Ten ostatni jest udzielany ojcu niezależnie od urlopu macierzyńskiego, przysługującego matce dziecka (ojciec może wykorzystać go do 12. miesiąca życia dziecka w wymiarze 14 dni). Natomiast urlop tacierzyński wiąże się z rezygnacją z części urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka. Jeśli matka postanowi wykorzystać urlop macierzyński w pełnym wymiarze, to ojciec dziecka nie dostanie go.

Podczas urlopu tacierzyńskiego ojciec będzie otrzymywać zasiłek macierzyński i będzie chroniony przed wypowiedzeniem czy rozwiązaniem umowy o pracę.

Z urlopu tacierzyńskiego ojciec może skorzystać, gdy:

matka dziecka zrezygnuje z urlopu na rzecz ojca dziecka i wraca do pracy (matka dziecka musi jednak wykorzystać po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, wówczas pozostała część urlopu macierzyńskiego udzielana jest na pisemny wniosek ojca),
matka dziecka umrze w trakcie urlopu macierzyńskiego (pracownikowi – ojcu, wychowującemu dziecko, przysługuje prawo do niewykorzystanej części tego urlopu),
matka dziecka wymaga opieki szpitalnej, co uniemożliwia jej sprawowanie opieki nad dzieckiem i w zastępstwie robi to ojciec dziecka (matka dziecka musi jednak wcześniej wykorzystać co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego).

Termin rozpoczęcia urlopu tacierzyńskiego musi przypadać bezpośrednio po terminie rezygnacji przez matkę z urlopu macierzyńskiego. Ojciec we wniosku w sprawie udzielenia urlopu powinien wskazać, iż to on będzie opiekował się dzieckiem, w części urlopu, którego nie wykorzystała matka dziecka.

Wymiar urlopu tacierzyńskiego uzależniony jest wymiaru wykorzystanego przez matkę urlopu macierzyńskiego. Ten ostatni natomiast jest uzależniony od liczby urodzonych dzieci i wynosi:

20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci,
33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci,
35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci,
37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga dzieci i więcej.

Polecamy: Sprawdź! Wszystko co musisz wiedzieć o urlopie ojcowskim 2015