Ustalenie ojcostwa to według polskiego prawa jeden ze sposobów, obok uznania ojcostwa przez ojca, na ustalenie ojcostwa. Ustalenia ojcostwa może żądać matka dziecka, domniemany ojciec lub samo dziecko w sytuacji, gdy któraś ze stron ma wątpliwości.
Jeśli biologiczny ojciec dziecka pozamałżeńskiego nie wyraża zgody na uznanie swojego ojcostwa przed kierownikiem stanu cywilnego, konieczne może okazać się złożenie pozwu do sądu o ustalenie ojcostwa. Taka postawa mężczyzn może wynikać z rzeczywistego braku pewności co do ojcostwa lub niechęci do ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji związanych z rodzicielstwem. Zdarza się również, że biologiczny ojciec dowiaduje się o fakcie istnienia swojego potomka dopiero w chwili otrzymania odpisu pozwu.
Sytuacja prawna dzieci urodzonych w związku małżeńskim (lub przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia) jest bardziej korzystna niż tych pochodzących ze związków nieformalnych. Występuje bowiem domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki.
Jeśli jednak, mimo trwania związku małżeńskiego, ojcem dziecka jest inny mężczyzna niż mąż matki, wówczas konieczne jest przeprowadzenie postępowania sądowego o zaprzeczenie ojcostwa, a dopiero po jego prawomocnym zakończeniu otwiera się droga do uznania dziecka przez jego faktycznego rodzica (lub powstaje możliwość wystąpienia do sądu z pozwem o ustalenie ojcostwa).
Powództwo o ustalenie ojcostwa może wytoczyć:
W większości przypadków z powództwem o ustalenie ojcostwa występuje matka dziecka.
Zobacz także: Gdy ojciec nie chce płacić na dziecko...
Postępowanie o ustalenie ojcostwa może być prowadzone wyłącznie przez sąd rejonowy, wydział rodzinny i nieletnich. Dopuszczalne jest wytoczenie powództwa albo przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego, albo przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania powoda. Decyzję w tym zakresie podejmuje powód występując ze swoim żądaniem.
Z uwagi na specyficzny przedmiot sprawy sądowej, osoba dochodząca ustalenia ojcostwa korzysta z tzw. ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych, a więc innymi słowy: nie uiszcza opłaty od pozwu ani nie ponosi innych związanych z procesem wydatków. Jeżeli jednak przegra proces (pozwany mężczyzna nie jest ojcem dziecka), to osoba pozywająca może zostać obciążona kosztami poniesionymi przez pozwanego, np. na adwokata.
Ustalenie ojcostwa wiąże się z szeregiem konsekwencji – osoba, która zostanie uznana za rodzica dziecka będzie miała sporo obowiązków, w tym będzie musiała ponosić koszty jego utrzymania. Zostanie ona również wpisana do aktu stanu cywilnego dziecka jako rodzic.
Sąd więc nie może opierać się tylko na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych. Oznacza to, że nawet jeśli pozwany przyzna, że jest ojcem dziecka, sąd będzie weryfikował tę okoliczność. Aby ustalić, czy pozwany jest rzeczywiście ojcem dziecka, sąd może przesłuchać świadków lub nakazać przeprowadzenie dowodu z badań DNA. Jeśli sąd nabierze pewności, że pozwany mężczyzna jest ojcem dziecka – wyda wyrok ustalający ojcostwo.
http://www.infor.pl/prawo/pozwy/pozwy-rodzinne/82863,Jak-sformulowac-pozew-o-ustalenie-ojcostwa.html
Jeśli mężczyzna zaprzecza, że jest ojcem dziecka, konieczne jest ustalenie, czy obcował on płciowo z matką dziecka w okresie koncepcyjnym. Okoliczność taka może być wykazana, np. zeznaniami świadków – krewnych czy sąsiadów, którzy wiedzieli, że strony przez kilka lat wspólnie razem żyły w związku partnerskim. Jeśli okoliczność tę sąd uzna za udowodnioną, może pojawić się wątpliwość, czy w tym czasie matka dziecka nie podejmowała współżycia z innymi mężczyznami (jeśli tak twierdzić będzie pozwany).
Należy pamiętać, że w procesie o ustalenie ojcostwa obowiązuje zasada prawdy obiektywnej, a więc konieczne jest ustalenie faktycznego ojca dziecka. Dlatego też w razie wątpliwości sąd będzie korzystać z badań DNA, które pozwolą na ustalenie, od kogo pochodzi dziecko. Czasami takim dowodem dysponować może jeden z rodziców dziecka (prywatny dowód z badania DNA).
Warto jednak zwrócić uwagę na istniejące domniemanie pochodzenia dziecka, o jakim mowa w art. 85 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Art. 85 KRO stanowi:
§ 1 Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka.
§ 2 Okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne.
W postępowaniu o ustalenie ojcostwa można również domagać się innych żądań tzw. pokrewnych.
Do pierwszej grupy praw zaliczyć można żądania związane z osobą dziecka:
Do drugiej grupy zaliczyć można żądania na rzecz matki dziecka:
Jeśli sąd ustali, że pozwany mężczyzna jest biologicznym ojcem dziecka, będzie mógł rozpoznać (i ewentualnie także uwzględnić) pozostałe roszczenia. Oczywiście, jeśli pozew został skierowany wobec osoby, która nie jest ojcem dziecka, nie może ona być zobowiązana ani do alimentacji dziecka ani też nie poniesie wydatków związanych z ciążą i porodem.
W przypadku, gdy ojciec dziecka nie interesuje się przebiegiem postępowania sądowego, możliwe jest wydanie tzw. wyroku zaocznego ustalającego ojcostwo. Taki wyrok może zostać wydany wówczas, jeśli pozwany nie stawia się w sądzie, nie domaga się odroczenia rozprawy i nie składa pism sądowych, a jednocześnie jeśli był on prawidłowo zawiadomiony o postępowaniu. W takim wypadku wyrok nie może opierać się wyłącznie na przyjęciu za prawdziwe twierdzenia powoda. Doniosłość wyroku ustalającego ojcostwo jest tak znaczna, że sąd po przesłuchaniu matki dziecka, wymagać będzie również przeprowadzenia innych dowodów na okoliczność ojcostwa pozwanego. Jako dowód można wskazać zeznania świadka, który ma wiedzę o współżyciu intymnym stron postępowania (krewny, sąsiad, wspólny znajomy stron) lub inne dowody, np. wydruki korespondencji e-mailowej, z której wynika, że pozwany dziecko traktował jako swoje, smsy, wspólne zdjęcia, itp. Jeśli jednak sąd uzna zeznania powódki za niegodne z prawdą – może również wydać wyrok zaoczny oddalający powództwo.
Polecamy: Jak starać się o alimenty na dziecko?
Akt urodzenia to zbyt ważny dokument, by odkładać rejestrację dziecka na czas nieokreślony. Jak załatwić sprawy urzędowe, gdy rodzice nie są małżeństwem? Podpowiada Iwona Basior, dyrektor Urzędu Stanu Cywilnego m.st. Warszawy. Gdy rodzice nie są małżeństwem Zanim dziecko dostanie akt urodzenia, trzeba zadbać o dwie rzeczy: 1. UZNANIE OJCOSTWA. Ojciec może złożyć oświadczenie o uznaniu ojcostwa zanim się dziecko urodzi (wówczas po porodzie mama nie będzie musiała iść do urzędu, wystarczy tato) lub już po narodzinach. Tak czy inaczej powinni być przy tym oboje rodzice: ojciec składa oświadczenie o uznaniu ojcostwa w obecności mamy, a mama potwierdza, że to prawda. A co wtedy, jeśli dziecko ma już - powiedzmy - 5 lat, a ojciec dopiero teraz zdecydował się dopełnić formalności? Spokojnie. Może to zrobić do ukończenia przez nie 18 lat. UWAGA! Jeśli dziecko się jeszcze nie urodziło, a mama nie może pójść do urzędu , bo np. ze względu na zagrożoną ciążę musi być w szpitalu, urzędnik może pofatygować się do niej. Jeśli natomiast malec już jest na świecie, mama ma trzy miesiące na potwierdzenie uznania ojcostwa. Jeśli tego nie zrobi, oświadczenie ojca nie będzie ważne. 2. USTALENIE NAZWISKA. Kiedyś trzeba było wybierać: dziecko, którego rodzice nie są małżeństwem, mogło nosić albo nazwisko matki, albo nazwisko ojca. Dziś jest dodatkowa możliwość - może mieć także nazwisko dwuczłonowe , np. Malinowski (po mamie) - Kowalski (po tacie), albo odwrotnie: Kowalski- Malinowski. Jeśli rodzice nie potrafią porozumieć się w sprawie nazwiska, wpisuje się z urzędu najpierw nazwisko mamy, a potem ojca (a więc Malinowski-Kowalski). UWAGA! Jeśli rodzice nie chcą być razem, a mama planuje ślub z...
Nie miej wyrzutów, że prosisz o pieniądze. Pamiętaj, że walczysz dla dziecka Zgodnie z prawem oboje rodzice powinni dbać o utrzymanie dziecka . Jeśli ty zajmujesz się nim na co dzień, wypełniasz swój obowiązek opieki. Drugi z rodziców powinien natomiast płacić na jego potrzeby. Dobrze, jeśli robi to dobrowolnie. Bywa jednak, że uchyla się od tego obowiązku, wymyślając różne wymówki. Wtedy musisz ustalić alimenty przez sąd. I nie ma znaczenia, czy jesteś mężatką/żonaty, czy samotną mamą/tatą. Podpowiadamy, co powinnaś/powinieneś zrobić, by dostać należne dziecku pieniądze . Krok 1: Jak złożyć pozew? Pozew możesz napisać sama/sam albo skorzystać z gotowego wzoru. Jeśli masz problem z napisaniem pozwu, możesz skorzystać z gotowego wzoru. Pobierz wzór ze strony: Pozew o alimenty:wzór. W pozwie należy podać: Imię i nazwisko dziecka oraz twoje dane, jako jego przedstawiciela ustawowego; Dane pozwanego, czyli ojca/matki dziecka; Wartość przedmiotu sporu, to znaczy kwotę alimentów , o jakie się ubiegasz (masz prawo domagać się pieniędzy za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz). Takie żądanie musisz uzasadnić. Opisz krótko swoje warunki (gdzie pracujesz, ile zarabiasz) oraz sytuację, w jakiej jest drugi rodzic dziecka (wskaż źródła i kwoty dochodów, jakie osiąga, opisz jego stan majątkowy, np. czy posiada własne mieszkanie). Nie zapomnij zaznaczyć, że prosisz o rozpatrzenie sprawy pod twoją nieobecność (możesz nie móc przyjść na rozprawę). Koniecznie własnoręcznie podpisz pozew. Do pozwu dołącz: Skrócony odpis aktu zawarcia małżeństwa, Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci), Skrócony odpis rozwodu lub orzeczenia o separacji, Zupełny odpis aktu urodzenia dziecka, gdy jest pozamałżeńskie, Zaświadczenie o zarobkach z twojego zakładu pracy lub zaświadczenie, że jesteś osobą...
Przede wszystkim mąż Jeśli dziecko urodziło się w małżeństwie, za ojca "z urzędu" zostanie uznany mąż. Ma to miejsce nawet wtedy, kiedy małżonkowie ze sobą nie żyją. Podstawą do stwierdzenia, że ojcem dziecka nie jest mąż kobiety, jest albo rozwód, albo orzeczona przez sąd separacja. Jeśli kobieta będąc w ciąży rozwiodła się, a dziecko urodziło się nie później niż 300 dni od rozwodu, nadal uważa się, że ojcem tego dziecka jest jej były mąż. Jeśli jednak w czasie tych 300 dni kobieta wyszła powtórnie za mąż, za ojca dziecka będzie uznawany jej nowy małżonek. Jeśli dziecko urodziło się w małżeństwie, ale przed upływem 180 dni od jego zawarcia (czyli panna młoda musiała iść do ślubu w ciąży), a mąż złoży oświadczenie, że to nie jego dziecko, wówczas nie będzie uznany za ojca. Jego oświadczenie na nic się jednak nie zda, jeśli wiedział o ciąży i mimo to się ożenił lub współżył ze swoją przyszłą żoną, kiedy dziecko zostało poczęte. To można udowodnić w sądzie. Można domniemanemu ojcostwu danego mężczyzny zaprzeczyć lub je ustalić w postępowaniu sądowym. To nie jest ojciec Postępowanie o zaprzeczenie ojcostwa może zostać wytoczone przez wszystkie zainteresowane tym osoby i prokuratora. Domniemany ojciec ma na to sześć miesięcy od momentu, kiedy dowiedział się o urodzeniu dziecka. Matka dziecka może wytoczyć takie powództwo tylko w ciągu sześciu miesięcy od jego urodzenia. Może to zrobić także samo dziecko po dojściu do pełnoletności. Śmierć rodzica nie jest przeszkodą do przeprowadzenia procesu. Prokurator, jako stróż praworządności, może to zrobić zawsze. Jeśli sąd uzna powództwo o zaprzeczenie ojcostwa za uzasadnione, mężczyzna traci władzę rodzicielską i nie musi płacić alimentów. Mężczyzna uznaje dziecko Jeśli nie ma domniemania, że ojcem jest mąż matki, więc nie ma nikogo, kto oficjalnie...
