Boże Ciało 2024: kiedy wypada, znaczenie święta, historia i ciekawostki
Boże Ciało to jedno z ważniejszych świąt w kalendarzu liturgicznym. W tym dniu w każdej parafii odbywają się procesje eucharystyczne szlakiem udekorowanych kwiatami ołtarzy. Jednak obchody Bożego Ciała rozpoczęły się od skandalu! W świecie rządzonym przez mężczyzn pomysłodawczynią Bożego Ciała była… kobieta.
Co roku wierni kościoła katolickiego celebrują uroczystości Bożego Ciała. Święto ma wielowiekową tradycję, jednak w czasie, gdy je ustanowiono, nie wszyscy wierni byli zachwyceni taką formą wyznania wiary. Sprawdź, czy wiesz wszystko o historii i zwyczajach Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa.
Spis treści:
- Kiedy wypada Boże Ciało w 2024 roku?
- Boże Ciało – co to za święto?
- Boże Ciało – jak się je obchodzi?
- Boże Ciało – historia
- Boże Ciało: ciekawostki
Kiedy wypada Boże Ciało w 2024 roku?
Boże Ciało wypada zawsze w czwartek, w dzień ustanowienia sakramentu eucharystii. Jednak data tego święta jest ruchoma — wynika to z tego, że Boże Ciało wypada 60 dni po Wielkanocy (a Wielkanoc to święto ruchome).
W 2024 roku Boże Ciało świętujemy w czwartek, 30 maja. Jest to dzień wolny od pracy i zajęć w szkołach oraz przedszkolach. Dla wielu osób data Bożego Ciała oznacza początek długiego weekendu — biorąc urlop w piątek, 31 maja, można przedłużyć sobie weekend o dwa dni.
Uwaga. Dyrekcja szkoły i przedszkola może ustanowić dzień wolny od zajęć w piątek, 31 maja. Niewykluczone, że twoje dziecko w tym dniu będzie wymagało opieki w domu.
Boże Ciało – co to za święto?
Boże Ciało to potoczna nazwa Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Święto zostało ustanowione w celu uczczenia Jezusa obecnego w Eucharystii, a jego najstarsza nazwa brzmiała: „festum Eucharistiae”, czyli właśnie święto Eucharystii.
W kościele katolickim Boże Ciało to uroczysty dzień, w którym to wierni podczas procesji zbiorowo wyznają swoją wiarę w Boga ukrytego w Hostii Świętej.
Boże ciało to ruchome święto w liturgii kościoła katolickiego, które w Polsce obchodzone jest w czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego, czyli 7 dni po Zielonych Świątkach i 60 dni po Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa.
Boże Ciało – jak się je obchodzi?
W tym dniu w każdej parafii odbywają się procesje eucharystyczne z Najświętszym Sakramentem. Przestrzeń, którą wyznaczała trasa procesji, uznawana była za wolną od wszelkiego zła. Wierni idą szlakiem przystrojonych specjalnie na tę okoliczność ołtarzy. Przy każdym z nich procesja zatrzymuje się na modlitwę.
Nad Hostią, niesioną przez księdza na czele procesji, wierni niosą baldachim (to nawiązanie do dawnej tradycji, zgodnie z którą baldachim noszono nad wyjątkowo ważnymi osobistościami). Przed księdzem idą dziewczynki sypiące płatki kwiatów.
Zgodnie z ludową tradycją jest to także czas święcenia wianuszków z ziół i kwiatów polnych. Dawniej wierzono, że poświęcone rośliny oraz ziemia mają magiczną moc chroniącą przed chorobami. W tym też celu z mijanych ołtarzy do dziś zabierają do domu gałązki (brzozy, jesionu, lipy), wierząc, że przez kontakt z sacrum mają one moc. Sadząc je w obejściu, od wieków uważano, że w ten sposób chroni się rodzinę i gospodarstwo przed zgubną siłą żywiołów: ognia (pożar), wody (powódź), powietrza (zaraza).
Uroczystości kościelne mają na celu uczczenie Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Wierni w modlitwie i skupieniu celebrują cud przemiany chleba i wina w ciało i krew Jezusa Chrystusa.
Co istotne, Boże Ciało jest świętem nakazanym, czyli wszyscy wierni tego dnia mają obowiązek uczestniczenia w mszy świętej oraz do powstrzymania się od prac niekoniecznych. Obchody Bożego Ciała są ustawowo regulowane przez Kodeks prawa kanonicznego.
Boże ciało – historia
Pomysłodawczynią tej uroczystości była św. Julianna z Cornillion, przełożona sióstr augustianek w klasztorze w Mont Cornillion w Belgii. W 1245 roku św. Julianna doznała objawień, w których Chrystus wyznał, że chce, aby ustanowiono dzień, w którym wszyscy wierni będą rozważać i kontemplować Jego obecność ukrytą pod postacią chleba i wina.
W 1264 r. papież Urban IV bullą „Transiturus de hoc Mundo” ustanowił święto Bożego Ciała. Jednak pierwsze obchody tego święta miały miejsce dopiero w 1317 r. dzięki papieżowi Janowi XXII.
W Polsce po raz pierwszy święto Bożego Ciała odbyło się z inicjatywy biskupa krakowskiego Nankera w 1320 r., a na początku XV wieku uroczystość ta w większości polskich diecezji była uznawana za jedno z głównych świąt roku kościelnego.
Co ciekawe, jedne z pierwszych procesji odbyły się na terenach dzisiejszej Polski: w Płocku i we Wrocławiu już w XIV wieku. Natomiast tradycja procesji eucharystycznych do czterech ołtarzy symbolizujących cztery Ewangelie pojawiła się później i pierwsze wzmianki pochodzą z XVI wieku z niemieckiej Kolonii.
Boże Ciało: ciekawostki
Czy wiesz, że:
- Boże ciało obchodzone jest w czwartek na pamiątkę Wielkiego Czwartku, kiedy to Chrystus ustanowił sakrament Eucharystii, ofiarując swoje mistyczne Ciało i Krew.
- Pierwsza procesja eucharystyczna odbyła się z inicjatywy św. Julianna z Cornillion i biskupa Liege Roberta z Thourotte (przyszłego papieża Urbana IV) w 1246 roku. Nie spotkała się ona z przychylnością wyższego duchowieństwa i teologów, którzy potępili tę formę okazywania wiary w Chrystusa, a samą świętą, podejrzaną o herezję, przenieśli do placówki karnej.
- Teksty liturgiczne związane z obchodami Bożego Ciała napisał św. Tomasza z Akwinu na polecenie papieża Urbana IV.
- Cud w Bolsenie: W 1263 pielgrzymujący do Rzymu ksiądz Piotr z Pragi odprawiał mszę w Bolsenie. W pewnym momencie trzymana przez niego Hostia zaczęła krwawić. Papież Urban IV uznał, że miał miejsce cud eucharystyczny i rok później ogłosił nowe święto: Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej,
- Obchody Bożego Ciała w Hiszpanii odegrały ogromną rolę w kształtowaniu się teatru hiszpańskiego.
- Oktawa Bożego Ciała (czyli 8 dni, począwszy od dnia Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, uznawana była za czas wzmożonej działalności czarownic; czarownice miały wówczas odbierać krowom mleko, zsyłać choroby na zwierzęta gospodarskie (za czarownicę uznawano również kobietę, która w wigilię Bożego Ciała przychodziła coś pożyczyć).
- Wierzono też, że ksiądz, patrząc przez monstrancję na wiernych biorących udział w procesji, potrafił rozpoznać wśród kobiet czarownicę.
Zobacz też: