Kciuk matki – objawy, leczenie i przyczyny zespołu de Quervaina
Zespół kciuka matki to zespół bólowy dotykający często młode matki, które zajmując się małym dzieckiem, przeciążają ręce. Zwykle poddaje się leczeniu zachowawczemu, czasami jednak niezbędna jest operacja.
Tak zwany kciuk matki to inaczej zespół de Quervaina, który najczęściej objawia się bólem w okolicy kciuka, nasilający się przy obciążeniu mięśni prostowników kciuka. Najczęściej pojawia się wskutek przeciążenia tych mięśni, co wywołuje stan zapalny.
Spis treści:
Co to jest kciuk matki i przyczyny jego powstawania
Kciuk matki jest stanem zapalnym pochewki ścięgnistej mięśni: odwodziciela długiego kciuka i prostownika krótkiego kciuka. Najczęściej występuje u osób, które na co dzień powtarzają z dużą częstością te same ruchy (chwytanie, zaciskanie ręki i zginanie w nadgarstku) dłońmi i palcami – pisanie sms-ów, gra na instrumentach, gra w tenisa. Kciuk matki często dokucza młodym matkom. Związane jest to z czynnościami, jakie często wykonują opiekując się maluszkiem: chwytanie i podnoszenie dziecka, ale też prasowanie, pranie ręczne, krojenie.
Powstawaniu zespołu de Quervaina sprzyjają urazy i zmiany w obrębie nasady kości promieniowej (okolica nasady kciuka), blizny pourazowe lub pooperacyjne w okolicy pochewki ścięgnistej, a także reumatoidalne zapalenie stawów. Na powstanie kciuka matki w większym stopniu narażone są kobiety w wieku 30-50 lat.
rys. rumruay/Adobe Stock
Zobacz także
Objawy zespołu de Quervaina
W zależności od nasilenia procesu zapalnego, zespół objawów może być mniej lub bardziej liczny. Najczęściej pojawiają się następujące dolegliwości i zmiany:
- ból u nasady kciuka nasilający się przy odwodzeniu kciuka (gest „OK”)
- ból przy ruchach nadgarstka
- ból potrafi promieniować na cały kciuk i na przedramię
- ból pojawiający się przy ucisku miejsca powyżej nadgarstka na przedłużeniu kciuka (powyżej wyrostka rylcowatego kości promieniowej)
- zaczerwienienie skóry na kciuku
- obrzęk w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej
- „przeskakiwanie” ścięgna nad wyrostkiem rylcowatym
- przeczulica skóry w okolicy nasady kciuka.
Aby zdiagnozować kciuk matki stosuje się manewr Finkelsteina, który wyklucza lub potwierdza (test pozytywny) stan zapalny pochewek i ścięgien prostowników kciuka:
rys. rumruay/Adobe Stock
Kciuk matki – leczenie
W wielu przypadkach zespół kciuka matki poddaje się leczeniu zachowawczemu. Stosuje się zabiegi z zakresu fizykoterapii, np. laser lub laser wysokoenergetyczny, krioterapię, jonoforezę, falę uderzeniową, ultradźwięki, a także rehabilitację w postaci terapii manualnej i kinesiotapingu.
Leczenie warto rozpocząć, nie czekając na nasilenie się dolegliwości. Wspomagająco lekarz może zalecić leki przeciwzapalne lub sterydowe. W czasie terapii należy rękę oszczędzać, a czasami stosuje się miękką ortezę na kciuk.
W ostateczności stosuje się leczenie operacyjne. Polega ono na uwolnieniu ścięgna poprzez nacięcie zmienionej stanem zapalnym pochewki ścięgnistej i usunięciu pozapalnych zrostów, które są powodem bólu i uczucia „przeskakiwania” ścięgna. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
W warunkach domowych można na kciuk matki stosować zimnie okłady oraz wcierać 2-3 razy dziennie maści np. z diklofenakiem lub ketoprofenem, które działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Dłoń można niebyt ściśle bandażować, aby unieruchomić kciuk i nadgarstek.
Żaden sposób leczenia nie gwarantuje, że nie dojdzie do nawrotu choroby i powrotu dolegliwości.
Zobacz także: