Albinizm: przyczyny, objawy, skutki. Czy bielactwo wrodzone można leczyć?

Jasna, prawie biała skóra, białawe włosy, czerwonawe lub niebieskoszarawe oczy – to cechy wyróżniające osoby chorujące na albinizm. Tłumaczymy, czym spowodowane jest bielactwo, a także jakie są jego objawy i skutki.

Albinizm: co to jest?

Albinizm, czyli tak zwane bielactwo wrodzone, to choroba genetyczna polegająca na braku pigmentu we włosach, tęczówce i skórze. U chorych na albinizm stwierdza się naturalną niezdolność do wytwarzania ciemnobrunatnego pigmentu skóry – melaniny. Osoby te mają jasną skórę, białe włosy, rzęsy i brwi i nazywane są albinosami.

Odmiana albinizmu jest także bielactwo nabyte. Występuje znacznie częściej i nie pojawia się po urodzeniu. Pierwsze objawy występują czasem nawet około 20. roku życia. Albinizm nabyty polega na obumieraniu komórek pigmentowych – melanocytów. Oznacza to, że skóra, w której zaczyna brakować pigmentu, zaczyna blednąć i pojawiają się na niej białe plamy coraz większych rozmiarów.

Albinizm: przyczyny

Albinizm jest to choroba skóry wywołaną mutacjami genów odpowiadających za syntezę enzymów (tyrozynazy) potrzebnych do produkcji melaniny. Bielactwo to taki stan organizmu, w którym niemożliwa staje się produkcja melaniny. Melanina natomiast to pigment, który odpowiada między innymi za barwę skóry, włosów czy tęczówek oczu oraz chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV.

Albinizm to dziedziczna przypadłość, a za jego rozwój odpowiada gen recesywny. Oznacza to, żeby dziecko urodziło się albinosem, musi wadliwy gen otrzymać od obojga rodziców.

Albinizm: objawy

Dzieci, które rodzą się z bielactwem, od urodzenia mają:

• bardzo jasną, białawą lub różowawą skórę;
• białe włosy;
• białe brwi i rzęsy.

Niemowlę zazwyczaj ma także bezbarwną tęczówkę, przez co jego oczy są czerwone. Dodatkowo pojawić się może u niego światłowstręt i oczopląs.

Kto to jest albinos?

Albinos to osoba chorująca na bielactwo, której brakuje pigmentu w skórze, włosach oraz tęczówce oka. Stopień niedoboru melaniny w skórze, włosach i oczach nie jest jednak jednakowy u wszystkich chorych: waha się w zależności od rodzaju albinizmu.

Skóra albinosa może więc przybierać barwę różową lub kremową, oczy mogą być szare lub bladoniebieskie. Włosy, brwi i zarost mieć również żółtawą barwę. Mogą pojawić się piegi.

Albinizm: skutki

Z uwagi na brak melaniny skóra albinosów jest bardzo wrażliwa na światło słoneczne, podatna na nowotwory i inne choroby skóry. Dlatego tak ważna jest odpowiednia ochrona przed słońcem, gdyż delikatna skóra łatwo ulega poparzeniom.

Albinosi mają bardzo słaby wzrok i niemal wszyscy zmuszeni są nosić mocne szkła korekcyjne. W skrajnych przypadkach bielactwo może prowadzić do całkowitej ślepoty.

Część osób chorująca na albinizm może mieć problemy z odnalezieniem się w społeczeństwie – ze względu na swoją odmienności albinosi mogą czuć się odrzuceni. Dlatego tak ważne jest, by już od najmłodszych lat uczyć dzieci tolerancji – odmienny wygląd (również spowodowany chorobą) nigdy nie powinien być powodem do wykluczania czy stygmatyzowania.

Jak leczyć albinizm wrodzony?

Albinizm wrodzony jest schorzeniem nieuleczalnym. Często jednak lekarze przepisują osobom dotkniętym bielactwem się leki i preparaty do stosowania miejscowego oraz naświetlania, by poprawić kondycję skóry i zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworu i innych chorób skóry.

Albinizm: ciekawostki

• Zabobony: Albinizm pojawia się u jednego na 10 tysięcy urodzonych dzieci, ale wyjątek stanowi Tanzania, gdzie rodzi się 1 albinos na 200 dzieci. Według tanzańskich wierzeń albinosi uznawani są za duchy zmarłych, a ich ciału przypisuje się magiczne moce, przez co często padają ofiarami ataków. Niestety część mieszkańców Tanzanii wierzy w ich magiczną moc, przez co włosy czy skóra albinosów wykorzystywane są w lokalnych obrzędach oraz do produkcji ochronnych amuletów, np. włosy albinosów są wplatane w sieci, co ma pomóc złowić rybakom więcej ryb.
• Sławni: Albinosi wciąż nie mają swojej reprezentacji w świecie popkultury. Jednym z wyjątków jest Winnie Harlow, modelka dotknięta bielactwem nabytym. Harlow zyskała sławę dzięki amerykańskiej edycji programu „Top Model”. Później została modelką popularnej marki „Victoria’s Secret”. W 2020 roku o swojej chorobie opowiedziała również polsko-włoska aktorka i modelka Kasia Smutniak.
• Nie tylko u ludzi: Albinizm występuje również u zwierząt: najczęściej królików, szczurów, myszy, tchórzy, papug oraz niektórych gadów i płazów. W przypadku zwierząt z bielactwem ich skóra, sierść czy pióra mają białą lub bladoróżową barwę.

Zobacz także:

• Skóra w łatki? To może być bielactwo nabyte
• Alergia skórna: nie tylko na twarzy, a też na łokciach, kolanach, ciele. Jak leczyć wysypkę?
• Badania prenatalne: na czym polegają i kiedy je zrobić?